Müslüman Ermeniler: Muş ve Sason örneği
Muslim Armenians: The example of Mus and Sason
- Tez No: 581771
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Din, Etnik Kimlik, Kültür, Gelenek, Popüler Dindarlık, Müslüman Ermeniler, Religion, Ethnic Identity, Culture, Tradition, Popular Piety, Muslim Armenians
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
19. yüzyılın son çeyreğinde başlayan, ulus-devlet inşası sürecinin sertleşen askeri ve siyasi getirileriyle Türkiye'de Ermeniler hakkındaki araştırmalar, politik bir zaviyeden ve çoğunlukla 'Ermeni Sorunu' perspektifinde yoğunlaşmıştır. Bu nedenle akademik alanda Ermeniler konusu yoğun bir şekilde siyasi tavır alışların gölgesinde kalmıştır. Sosyo-dini bir grup olarak Müslüman Ermenilerin toplumsal ve gündelik hayatı, islamlaşma süreci sonrasında içinde yaşadıkları toplumla kurdukları kültürel ve dinî ilişkiler üzerine ciddi araştırmalar yapılmamıştır. Müslümanlaşmış Ermenileri konu edinen akademik çalışmalarda da genelde politik bir bakış açısı hâkim olmuştur. Bu da Türkiye'deki Müslüman Ermeniler üzerine din sosyolojisinin imkânlarıyla çalışma ihtiyacını doğurmuştur. Böyle bir ihtiyaçtan hareketle yapılan bu çalışmada Muş ve Sason'da yaşayan Müslüman Ermenilerin, etnik, dinî ve kültürel hayat örüntülerini sosyolojik açıdan irdelemeye gayret edilmiştir. Araştırma alanında sayıca bir azınlık olarak yaşayan etno-dinî bir topluluğun, dindarlık gibi dinsel yaşamlarını ve gündelik hayat pratiklerini konu edinen bu çalışma, araştırma sorularını yönlendiren konular etrafındaki teorik tartışmalar ekseninde, saha çalışması verilerine dayandırılmıştır. Bu çerçevede araştırma; Muş ve Sason'da yaşayan Müslüman Ermenilerin dini hayatını ve kendilerini ifade etme biçimlerini, sihir, büyü, türbe ziyaretleri, nazar gibi popüler dindarlık inanış ve biçimlerini, eski inanç, kültür ve geleneklerini yeni dini kimliklerinde ne şekilde sürdürdüklerini nitel araştırma yöntemiyle anlamayı amaçlamıştır. Dinsel hayatın, anlamayı ve yorumlamayı gerektiren yapısı nedeniyle araştırma konusu, derinlikli görüşmeler yoluyla elde edilen veriler üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede yapılan bu çalışmada, bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Muş ve Sason'da Ermeniler, çoğu insan tarafından Hıristiyanlıkla eş değer görülmektedir. Araştırma alanında yaşayan Müslüman Ermenilerin çok azının bilerek ve isteyerek Ermeniliklerini ifade edebildikleri, bu çalışmanın ulaştığı bir diğer sonuç olmuştur. Muş ve Sason'da azınlık durumunda yaşayan Müslüman Ermeniler, kendileri için Ermeni isminden ziyade çoğunlukla Müslimin ismini kullanmayı tercih etmişlerdir. Müslüman Ermenilerin dindarlıkları hakkında ulaşılan en temel sonuç, bu etno-dinsel grubun toplumun büyük kesimi tarafından dindar olarak görülmeliridir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Starting in the last quarter of the 19th century, the nation-state building process in Turkey through military and political returns of curing research on Armenians, mostly from a political and lodges 'Armenian issue' is concentrated in a perspective. Therefore, the issue of Armenians in the academic field has been overshadowed by their intense political attitude. As a socio-religious group, serious research has not been conducted on the social and daily life of Muslim Armenians and the cultural, religious relations they established with the society they lived in after the Islamization process. In general a political point of view dominated the academic studies about the Islamized Armenians. In that case the Muslim Armenians in Turkey has led to the need to work on the sociology of religion possibilities. In this study, which is based on such a need, an effort was made to examine the ethnic, religious and cultural life patterns of Muslim Armenians living in Muş and Sason from a sociological perspective. This study, which focuses on the religious life and daily life practices of an ethno-religious community living as a minority in the research field, is based on the fieldwork data in the context of theoretical discussions around the issues that direct research problems. Within this framework; The aim of this study is to understand the religious life of Muslim Armenians living in Muş and Sason, their way of expressing themselves, popular religious beliefs and forms such as magic, magic, shrine visits, evil eye, and how they maintain their old beliefs, cultures and traditions in their new religious identities through qualitative research. Because of the nature of religious life that requires understanding and interpretation, the subject of the research is analyzed through the data obtained through in-depth interviews. In this study, some conclusions were reached. Armenians in Muş and Sason are regarded by many as equivalent to Christianity. The fact that very few of the Muslim Armenians living in the field of study could knowingly and willingly express their Armenianness was another result of this study. Muslim Armenians living in minority status in Muş and Sason preferred to use the Muslim name mostly for themselves rather than the Armenian name. The most fundamental conclusion about the piety of Muslim Armenians is that this ethno-religious group should be seen as religious by the majority of society.
Benzer Tezler
- Hıristiyan Ermeniler ile Müslüman Ermenilerde kimlik ve gündelik yaşam pratikleri: Hatay ve Muş ili örneği
Identity and daily life practices of Christian Armenians and Muslim Armenians: The example of Hatay and Muş provinces
BOTAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER DURDU
- H.1310 (M. 1892) ve H. 1316.1317.1318 (M. 1898.1899.1900) tarihli Bitlis vilayeti Salnamelerinin transkripsiyon ve değerlendirmesi
An evausation and trascription of the province of Bitlis' yearbooks for 1310 /1892 and 1316.1317.1318/ 1898.1899.1900
EBRU POLAT
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- Necîb el-Kîlânî'nin 'İnde'r-Rahîl' adlı eserinin zaman, mekân ve karakterler açısından incelenmesi
Analysis of Najib el-Kîlânî's work named İnde'r-Rahîl in terms of time, place and characters
MÜZEYYEN ÖĞÜNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMuş Alparslan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVDA ÇETİN