Kimya ders kitaplarındaki ve kimya öğretmenlerinin geliştirdikleri analojilerin incelenmesi
The analysis of analogies developed by chemistry teachers and in chemistry course books
- Tez No: 583568
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞEGÜL DERMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Analoji, kimya öğretmeni, kimya öğretimi, kimya ders kitabı, Analogy, chemistry teacher, chemistry teaching, chemistry course book
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kimya Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Bu çalışmada kimya ders kitaplarındaki analojiler ve sınıflandırılması, kimya öğretmenlerinin analoji kullanımıyla ilgili hâlihazırdaki durumları, nitelikleri ve bunların iyileştirilmesine odaklanıldı. Bir durum çalışması olan bu araştırma iki aşamalı olarak yapılandırıldı. Bu araştırmanın birinci aşamasında hâlihazırda liselerde kullanılmakta olan ve araştırma kapsamına dâhil edilen kimya ders kitaplarında yer alan analojilerin analiz edilmesi amaçlandı. İkinci aşamada ise kimya öğretmenlerine analoji eğitimi verilerek eğitim öncesi ve sonrası öğretmenlerin kimya öğretiminde analoji kullanımı ile ilgili görüşlerinin ve geliştirecekleri analojilerin belirlenmesi amaçlandı. Bu araştırmanın birinci aşamasının veri kaynağını araştırma kapsamına dahil edilen on bir lise kimya ders kitabında yer alan analojiler oluşturdu. Kimya öğretmenlerine analoji eğitiminin verildiği ikinci aşamanın veri kaynağını ise analoji eğitimi öncesi ve sonrası kimya öğretmenlerinin açık uçlu sorulara verdikleri cevaplar oluşturdu. Bu çalışmada verileri analiz etmek için içerik analizi tekniği kullanıldı. Bu araştırmanın birinci aşamasında incelenen on bir ortaöğretim kimya ders kitabında çoğunluğu dokuzuncu sınıf kitaplarında olmak üzere toplam yirmi dört analoji tespit edildi. Bu araştırma kapsamında incelen kimya ders kitaplarında yer alan analojilerden“Temsil şekli kriterine”göre on dördünün sözel, dokuzunun sözel/görsel özellikte olduğu tespit edildi.“Soyutlama”kriterine göre analojilerin tamamının somut-soyut özellikte olduğu;“Eşleştirme derecesi”kriterine göre çoğunluğunun zenginleştirilmiş özellikte olduğu;“Yapaylık”kriterine göre analojilerin tamamına yakının günlük içerik özelliği taşıdığı;“Analoji teriminin kullanımı”kriterine göre yirmi dört analojinin hiçbirinde analoji teriminin kullanılmadığı;“Sınırlılıkların tanımlanması”kriterine göre analojilerin hiçbirinde sınırlılıkların tanımlanmadığı;“Sistematiklik”kriterine göre analojilerin on yedisinin yüksek sistematik özellikte olduğu tespit edildi.“ Hedef ve analojinin alanlarına göre”kriteriyle ilgili olarak tüm analojilerin, hedef ve analoğun farklı alanlardan seçildiği analoji özelliği gösterdiği tespit edildi. Bu araştırmanın ikinci aşamasında kimya öğretmenlerinin“Analojiyi”nasıl anlamlandırdıkları,“Derslerinde analoji kullanım sıklıkları”,“Derslerinde kullanacakları analojileri belirlerken dikkat ettikleri hususlar”,“Derslerinde analojileri kullanım amaçları”,“Kullandıkları analojiler için başvurdukları kaynaklar”,“Derslerinde öğrencilerin analoji üretmelerine imkân tanıma durumları”şeklinde belirlenen kategorilere ait bulgular elde edildi. Ayrıca analoji eğitimine katılan kimya öğretmenlerinin yukarıda sunulan kategorilere yönelik görüşlerinde büyük oranda gelişmeler olduğunu kanıtlayan bulgulara ulaşıldı. Elde edilen bulgular ilgili çalışmalarla karşılaştırılarak, detaylı olarak tartışıldı ve kimya öğretiminde analojilerin kullanımına yönelik bazı çıkarımlarda bulunuldu. Kitap yazarlarına, kimya öğretmenlerine ve kimya eğitimi araştırmacılarına yönelik önerilerde bulunuldu.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the analogies in chemistry course books and classification of them, the current situation and qualifications of chemistry teachers' use of analogy and improvement of them. This study that is a case study, was structured in two stages. In the first stage of the study, it was aimed to analyse the analogies in chemistry course books which are currently used in high schools and included in the scope of the research. In the second stage, training of analogy was given to the chemistry teachers, and it was aimed to determine the opinions of the teachers before and after the training, about the use of analogy in chemistry teaching and analogies they plan to develop. The data source of the first stage of this study was composed of analogies in eleven high school chemistry course books which are included in the research. The data source of the second stage in which a training of analogy was given to chemistry teachers, was composed of answers to open-ended questions given by chemistry teachers before and after the training. In this study, content analysis technique was used to analyse the data. In the first stage of the research, totally twenty-four analogies were determined out of eleven chemistry course books of secondary education, most of which were of ninth grade books. Among the analogies in the chemistry course books examined in the research, it was determined that fourteen of them were verbal and nine of them were verbal/visual according to their“representation criterion”. It was determined that all of the analogies were concrete-abstract according to the“abstraction”criterion; most of them enhanced according to the criterion“matching degree”; almost all of them have a daily content according to the“artificiality”criterion; the term of“analogy”was used in none of the analogies in the research according to the use of“analogy”term; according to the criterion of“defining limitations”, none of the analogies were defined; seventeen of the analogies were found to be highly systematic according to the criterion of“systematicity”. It was determined that all analogies related to the criterion“according to the fields of target and analogy”criterion, had an analogy feature where the target and analogue were selected from different fields. In the second stage of the research, the findings belong to the categories specified according the chemistry teachers' situations of“how they make sense of explain analogy”,“the frequency of their usage of analogy in their courses ”,“the matters they take into consideration while determining the analogies they will use in the courses”,“the purposes of using analogies in their courses”,“the resources they use for analogies”,“their availability status for the students to produce analogies”, were determined. In addition, the findings which prove that there are significant improvements in the views on categories presented above, of chemistry teachers who participated in the training of analogy, were obtained. The findings were discussed in details being compared with the related studies and some inferences were made about the use of analogies in chemistry teaching. Suggestions were made for authors, chemistry teachers and researchers of chemistry.
Benzer Tezler
- 9.sınıf, fizik, kimya ve biyoloji ders kitaplarında yer alan etkinliklerin bilimsel sorgulama açısından incelenmesi
An examination of the activities in 9th grade physics, chemistry and biology textbook in terms of scientific inquiry.
EMRE TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGÜR KIVILCAN DOĞAN
- IX. ve X. sınıf kimya ders kitaplarındaki ve kimya sınavlarındaki soruların Bloom Taksonomisi'ne göre analizi ve öğrencilerin bilişsel düzeyleriyle ilişkisinin tespit edilmesi
The analysis of questions in 9th and 10th grade chemistry textbooks and chemistry examinations with respect to Bloom's Taxonomy and defining the relationship between these questions and students? cognitive level
SİNEM ÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiKimya Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA KORMALI
- Kimya öğretmenlerinin nicel analitik kimya problemlerini çözmede kullandıkları stratejiler
The technigues used by chemistry teachers in solving quantitative analytical chemistry problems
NURAY ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiFen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN DEMİRBAŞ
- Comparative evaluation of the 12th grade chemistry program according to the CIPP model 'Türkiye and Nigeria'
12. sınıf kimya dersi öğretim programının CIPP modeline göre karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi 'Türkiye ve Nijerya örneği'
SHAFIYU JIBRIL
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEN BAĞÇECİ
- 1985-2007 yılları arasında yayımlanan kimya öğretim programlarındaki ve kitaplarındaki değişimler ve bu değişimler hakkında öğretmen görüşleri
The changes in chemistry curriculum and the textsbooks published between 1985-2007 and teachers' opinions about the changes
BEDİHA SEYİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜLENT PEKDAĞ