Kemençe tınısının spektrum analizi yöntemiyle incelenmesi
Examination of the timbre of kemençe with spectrum analysis method
- Tez No: 584485
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLIHAN ERUZUN ÖZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Müzik, Education and Training, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Kemençe çalgısı Tanburî Cemil Bey'den günümüze, Türk Makam Müziği icralarının en önemli yaylı çalgılarından biri olmuştur. Yaklaşık yüzyıllık zaman dilimi içerisinde kemençenin yapısal olarak gelişimi, yeni çeşitlerinin üretimi ve icrasının geliştirilmesi için çalışmalar yapılmıştır. Kemençenin kendine özgü tınısını incelemek yolunda bir bilimsel araştırma da 1958 yılında, Türk müzikolojisinin önemli isimlerinde Ord. Prof. Salih Murad Uzdilek danışmanlığında“Kemençe Seslerinin Armonik Analizi”başlığı ile gerçekleştirilmiştir. Ne var ki bu tarihten sonra kemençenin tınısal özelliklerini araştırmak yönünde bilimsel bir çalışma yapılmış değildir. Müzikal akustik alanında, birçok çalgı tüm dünyada halen incelenmektedir. Türk müziği çalgıları üzerine yapılan çalışmaların ise sayıca ve değerlendirme biçimleri açısından yeterli olduğu söylenemez. Bu çalışmada, en son teknik imkanlar kullanılarak, günümüzün muteber 4 kemençe icracısının kemençelerinden ses örnekleri alınmıştır. Bu icracılar, Furkan Bilgi, Derya Türkan, Aslıhan Eruzun Özel ve Lütfiye Özer'dir. İcracılar ile denk koşullarda gerçekleştirilen ses kayıtlarında, açık tel pozisyonunda yegah, rast ve neva perdeleri kaydedilmiştir. Ses kayıtları spektrum analizi yöntemi ile incelenmiş ve kemençe tınısının özellikleri analitik veriler cinsinden ölçülmüştür. Elde edilen veriler bu araştırmada belirlenen kıstaslar çerçevesinde incelenerek mukayeseli bir değerlendirilme yapılmıştır. Böylece günümüzün önemli kemençe icracılarından 4'üne ait kemençelerin tınısal özellikleri arasındaki benzerlik ve farklar ortaya konulmuştur. Spektrum analizinden elde edilen verilerin değerlendirilmesi sağlamak için somut kıstaslar belirlenmiştir. Belirlenen kıstaslarla spektrum analizi araştırmalarına yöntemsel bir katkı sunulması amaçlanmıştır. Elde edilen verilerin incelenmesiyle kemençenin sesinin yoğun biçimde inharmonik selenler içerdiği tespit edilmiş ve inharmonik bölgeler belirlenmiştir. Yegah telinin temel sesinin kayıp olduğu, harmonik modların sıralamalarında büyük değişkenlikler olabildiği gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Kemençe has been one of the most important bowed instruments of Turkish Makam Music from Tanburi Cemil Bey's era to nowadays. For nearly a century, studies have been done on the structural development of kemençe, on the production of its new variations and on the enhancement of its performance. A scientifical research has been done in 1958 under the supervision of Ord. Prof. Salih Murad Uzdilek titled“the harmonic analysis of the tones of Kemençe”to examine the intrument's unique timbre. However no research has been done on the timbral characteristics of kemençe after that time. In musical acoustics, research on many musical instruments are still carried out. Meanwhile research on Turkish musical instruments are considered insufficient in quantity and in methodological assesment. In this thesis, sound samples of today's 4 reowned kemençe players were recorded using the latest technical equipment. The performers are Furkan Bilgi, Derya Türkan, Aslıhan Eruzun Özel and Lütfiye Özer. Yegah, rast and reva pitches were recorded in open string position, under the same conditions. The sound samples were examined with spectral analysis, and the timbral charectaristics of kemençe were measured analytically. To evaluate the findings of the spectrum analysis, specific criterias were defined. A methodical contribution was aimed by the proposal of criterias for further researches using spectrum analysis method. After the examination of the collected data, the research showed a rich inharmonicity of the kemençe and inharmonic areas were determined. The“missing fundamental”of yegah string and the diversity of the amplitude of harmonic modes were observed.
Benzer Tezler
- Organonscape, atmospheric relations and sound ethnobiology of kemençe in and around Trabzon
Trabzon ve çevresinde organonscape, atmosferik ilişkiler ve kemençenin ses etnobiyolojisi
UĞUR ASLAN
Doktora
İngilizce
2021
Antropolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
- Alto kemençe
Alto kemençe
ÇAĞLAR TOPTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. NERMİN KAYGUSUZ
- Türk müziği enstrümanlarının orkestra eserlerinde ve eğitimdeki yeri
Place of orchestra in Turkish music instruments and in education
ALİ SONER AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MüzikNecmettin Erbakan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR ELHAN NAYİR
- Ali Rifat Çağatay'ın 8 numaralı Hamparsum Defterinde ve Dârülelhân Külliyatı'nda yer alan ortak eserlerin edisyon kritiği
Edition critical of the common works in Ali Rıfat Çağatay's Hamparsum Book no. 8 and in the Darülelhân Corpus
TARIK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞİRİN KARADENİZ