Diyarbakır Suriçi'ndeki camilerin yapay aydınlatma düzenlerinin incelenmesi
Investigation of artificial lighting arrangement of mosque in Diyarbakir Suriçi
- Tez No: 586060
- Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Fiziği ve Malzemesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Müslümanlar tarafından ibadet amaçlı kullanılan camilerde, dini görevlere ek olarak sosyal ve kültürel olarak da hizmet verilmektedir. Bir cami içindeki çeşitli etkinlikler için gereken aydınlık günışığı ile kısıtlı sürelerde sağlanabilmektedir. Yıl boyunca günışığından yararlanılan süre, caminin bulunduğu coğrafi bölge, yakın çevredeki doğal ve yapay engeller ve caminin mimari özellikleri gibi birçok etkene bağlıdır. Pencere açıklıklarının boyut, konum, sayısı ve kullanılan camların özellikleri de doğal ışık ile oluşan aydınlığı etkilemektedir. Günışığının yeterli olamadığı gündüz saatlerinde ve güneş battıktan sonra ise lamba ışığı ile aydınlatmanın yapılmasına ihtiyaç duyulur. Camilerin lamba ışığı ile aydınlatılmasında gerçekleştirilen işlevler doğrultusunda görsel konforun sağlanması büyük önem taşır. Kullanıcıların dini ve ruhani duygularını etkileyip güçlendirecek bir atmosfer yaratılması da camilerin aydınlatma tasarımında dikkate alınması gereken bir başka unsurdur. Bu çalışmanın amacı, Diyarbakır Suriçi'ndeki camilerin iç aydınlatma düzenlerinin incelenmesi, değerlendirilmesi ve mevcut aydınlatma düzenlerini iyileştirmek bakımından aydınlatma tasarımı önerilerinin sunulmasıdır. Tarihi Suriçi'ndeki Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı 2015 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine eklenmiştir. Suriçi'nde bulunan tescilli 28 camiden üçü; Diyarbakır Ulu Camii, Nebi Camii ve Hazreti Süleyman Camii incelemek üzere seçilmiştir. Camilerin seçiminde, konum, mimari ve tarihi özellikler ile kullanıcı yoğunluğu belirleyici olmuştur. Çalışmanın ilk aşamasında, ele alınan camilerin yapay aydınlatma düzenleri geçen incelenmiştir. Güneş battıktan sonraki akşam saatlerinde yapılan inceleme, fotoğraf çekimi, gözlem ve aydınlık düzeyi ölçmeleri ile gerçekleştirilmiştir. Mevcut aydınlatma düzenlerinde kullanılmış olan aydınlatma aygıtlarının tip, konum ve sayıları saptanmıştır. Ardından camiler, AutoCAD programındaki çizimlerinden yararlanarak DIALux evo aydınlatma programında üç boyutlu olarak modellenmiştir. Camilerin mevcut aydınlatma düzenleri, bilgisayar ortamındaki model camilerde oluşturulmuştur. Bunun için, camilerde yapılan aydınlık ölçmeleri ile kullanılan aygıtlara ilişkin yapılmış tespitlerden yararlanılmıştır. Yerinde gözlem, gerçekleştirilen aydınlık düzeyi ölçmeleri ve mevcut yapay aydınlatma düzenlerini yansıtan model camiler aracılığı ile camilerin aydınlatma koşulları değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda camilerin mevcut aydınlatma düzenleri ile konforlu görme koşullarının sağlanamadığı saptanmıştır. İkinci aşamada kullanıcıların, ele alınan camilerin farklı bölümlerindeki aydınlık düzeyi, aydınlık dağılımı, kamaşma gibi konulara ilişkin yargılarını ve memnuniyet derecelerini öğrenmeye yönelik anket çalışması yapılmıştır. Ulaşılan bulgular değerlendirilip iyileştirmeye yönelik aydınlatma önerilerinde yol gösterici veriler olarak kullanılmıştır. Son olarak, incelenen camilerin mevcut aydınlatma düzenlerini iyileştirmeye yönelik aydınlatma alternatifleri iki aşamada geliştirilmiştir. İlk aşamada, ölçme sırasında yakılı olmayan ya da çalışmayan lambaların tamamının yakılı olması durumu ele alınmıştır. Bu aşamada standartlarca önerilen değerler kısmen sağlanmış, tanımlanmış bütün hesap yüzeylerinde gerekli değerler elde edilememiştir. İkinci aşamada ise bütün camiler için yine mevcut durumda kullanılan, camilere özgü özel üretilmiş aydınlatma aygıtlarından yararlanılmıştır. Ancak koşullara göre bu aygıtların konumu, sayısı, içlerindeki lambaların sayısı ve/ya da lambaların verdiği ışık akısı değiştirilerek standartlarca önerilen değerlere erişilmeye çalışılmıştır. İkinci aşamada geliştirilen aydınlatma tasarımları ile doğrudan kamaşma dışında kalan tüm aydınlatma tasarım ölçütleri için gereken değerler sağlanmıştır. Doğrudan kamaşma açısından önerilen sınır değerlerin altında kalınabilmesi için her üç camide de farklı aydınlatma aygıtlarının yeğlenmesi gerektiği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
In addition to religious duties in mosques used by Muslims for worship social and cultural services are also provided. Bright daylight required for various activities in a mosque can be provided with limited time. The duration of daylight utilization depends on many factors, such as the geographical location of the mosque, the natural and artificial obstacles in the vicinity and the architectural features of the mosque. The size, location, number of windows openings and the characteristics of the used glasses also affect the luminous composed by natural light. In daytime hours when daylight is not enough and after sunset, lighting with lamp light is needed. It is very important to provide visual comfort in accordance with the functions performed in the illumination of mosques by lamp light. The creation of an atmosphere that will affect and strengthen the religious and spiritual feelings of the users is another factor to be considered in the lighting design of mosques. The aim of this study is to present the lighting design proposals in order to examine and evaluate the interior lighting arrangements of mosques in Diyarbakır Suriçi and to improve existing lighting arrangements. Diyarbakır Castle and Hevsel Gardens Cultural Landscape in Historic Suriçi were added to the World Cultural Heritage list by UNESCO in 2015. Three of the 28 registered mosques in the Suriçi; The Grand Mosque of Diyarbakır, Nebi Mosque and the Prophet Suleyman Mosque were selected to investigate. In the selection of mosques, location, architectural and historical features and user density were determinant. In the first phase of the study, the artificial lighting arrangements of the mosques were examined. The examination in the evening hours after sunset was carried out by taking pictures, observations and light level measurement. The type, location and numbers of the lighting devices used in the existing lighting arrangements were determined. After this, the mosques were modeled in three dimensions in the DIALux evo lighting program, utilized the drawings in the AutoCAD program. The existing lighting systems of mosques were created in the model mosques in the computer environment. In doing so, the measurements of the light in the mosques and the determinations of the devices was utilized. The lighting conditions of the mosques have been evaluated by using on-site observation, the measurement of the level of illumination performed and the model mosques showing the existing artificial lighting arrangements. As a result of the evaluations, it has been determined that the mosques have no comfortable vision conditions with the existing lighting arrangements. In the second stage, a survey was conducted to learn the level of satisfaction of the users in different parts of the mosques, such as the level of light, the distribution of light, glare, and the level of satisfaction. the findings obtained were used as guiding data in the lightening recommendations for assessment and improvement. Finally, the lighting alternatives of the mosques examined have been developed in two stages. In the first stage, the situation where all of the lamps that are not burned or not working during the measurement are burned was considered. At this stage, the values proposed by the standards have been partially provided and the required values have not been obtained on all defined calculation surfaces. In the second stage, specially produced lighting devices for mosques, used in all mosques were used. However, according to the conditions, the location, number, number of lamps and / or the luminous flux of the lamps have been changed to reach the recommended values in the standards. The lighting designs developed in the second stage provided the necessary values for all lighting design criteria except for direct glare. It was determined that different illumination devices should be preferred in all three mosques in order to be able to stay below the recommended limit values for direct glare.
Benzer Tezler
- Understanding the driving forces in heritage conservation activities in suriçi
Suriçi'ndeki kültürel miras hareketliliğinin dinamiklerini anlama
DİLAN EYYÜPOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Kamu YönetimiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN BALABAN
DOÇ. DR. GÜLİZ BİLGİN ALTINÖZ
- Diyarbakır Suriçi bölgesinde yer alan tarihi türbe yapılarının tespiti ve koruma sorunları
Determination and preservation problems of historical tomb buildings in Diyarbakir Surici district
ESRA GÜZEL
- Sur (Diyarbakır) ilçe merkezinde yaşanan göçün (2015-2016) sosyo-ekonomik boyutlarının incelenmesi
Investigation of the socio-economic dimensions of the migration (2015-2016) in the Sur (Diyarbakır) district center
MAZLUM ÖRMEK
- Geleneksel yığma yapılarda taşıyıcı sistem hasarları ve nedenlerinin tespiti ile güçlendirme ve tamamlayıcı müdahale önerileri; Diyarbakır Suriçi örneği
Strengthening and completing intervention with determination of structural system and reasons of traditional masonary structures, Diyarbakir Surici example
NURSEN IŞIK
- Diyarbakır Alipınar Süryani (Mor Kuryakos Keldani) Kilisesi korumave restorasyon önerisi
Diyarbakir Alipinar Syriac (Mor Kuryakos Chaldean) Church conservation and restoration proposal
HALİME DİLAN VURAN İPEKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA MERAL HALİFEOĞLU