Dünya miras alanı olan Zeyrek camii ve çevresi'nin aydınlatma yönünden incelenmesi
Investigation of the world heritage site Zeyrek mosque and its surroundings in terms of lighting
- Tez No: 586062
- Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Fiziği ve Malzemesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Kent aydınlatma; dış mekanlarda yer alan kentsel, sanatsal ve mimari değerlerin aydınlatılmasını kapsamaktadır. Bu değerlere örnek olarak saray, köşk, cami, kilise gibi tarihi yapılar; mimari, sosyal ve estetik önemi olan çağdaş yapılar; anıt, çeşme, dikilitaş, sur gibi kentsel tasarım öğeleri; yeşil alanlar; su öğeleri; meydanlar ve yaya alanları verilebilmektedir. Tarihi yapıların ve bulundukları çevrenin aydınlatılması, bu yapıların kent içindeki öneminin vurgulanması ve içinde yer aldıkları kent bölgesinin tanıtılması açısından büyük önem taşır. Böyle bir çevrede aydınlatma tasarımı yapılırken, bölgede yer alan tüm yapılar, yollar, meydanlar ve yeşil alanlar bir bütün olarak ele alınmalı, tasarım kararları bölgenin tarihi, mimari ve sanatsal özellikleri göz önüne alınarak verilmelidir. Bu çalışmanın amacı, 1985 yılında UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi'ne alınan Zeyrek Camii ve Çevresi içindeki bir bölgenin mevcut aydınlatma düzeninin incelenmesi, değerlendirilmesi ve mevcut düzeninin iyileştirilmesi açısından aydınlatma tasarımı önerisi geliştirilmesidir. Zeyrek bölgesinin en önemli özelliği farklı uygarlıklara ait anıt eserler ve bu anıtsal eserlerin etrafında inşa edilen ahşap yapılar ile geleneksel sokak dokusuna sahip olmasıdır. Çalışma alanının seçiminde, Zeyrek'in İstanbul tarihindeki önemli yeri ve anıtsal yapılar ile ahşap evlerden oluşmuş organik yapısı belirleyici olmuştur. Çalışma dört aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, alanın karakterini en iyi yansıtan yapı ve sokakların olduğu bölümler araştırılmış ve Molla Zeyrek Camii odağa alınarak çevresinde bulunan İbadethane Sokak ile Zeyrek Mehmet Paşa Sokak proje alanına dahil edilmiştir. İkinci aşamada, seçilen proje alanı fotoğraflanarak belgelenmiş ve mevcut aydınlatma düzenini sağlayan aygıtların tip, konum ve sayıları tespit edilmiştir. Daha sonra yerinde gözlem, fotoğraf ve planlardan yararlanılarak proje alanı bilgisayar ortamında SketchUp programı yardımıyla modellenmiştir. Üçüncü aşamada gece saha çalışması yapılarak yapı ve sokaklar fotoğraflanmış, ardından çalışma alanındaki yollarda aydınlık, yapı cephelerinde ışıklılık ölçmeleri yapılmıştır. SketchUp programında yapılan model Lumion programına aktarılmış ve mevcut aydınlatma aygıtlarına ilişkin yapılan tespitlerden yararlanarak kentsel bölgenin gece görünümü modellenmiştir. Böylece, tüm bölgenin mevcut aydınlatma düzeninin bir bütün olarak değerlendirilmesi olanaklı olmuştur. Son aşamada, bölgenin mevcut aydınlatma düzenini iyileştirmeye yönelik çalışmalar yapılmıştır. Bu bağlamda, öncelikle yerleşimde mevcut ancak çalışır durumda olmayan aydınlatma aygıtlarının çalıştığı durum Lumion programında modellenerek değerlendirilmiştir. Ardından, aynı bilgisayar programında mevcut aydınlatma düzenini iyileştirmeye yönelik aydınlatma tasarımı önerisi geliştirilmiştir. Çalışmanın sonunda, tarihi bir çevrenin aydınlatılması konusuna bölgenin içerdiği tüm kentsel değerleri dikkate alarak yaklaşılmasının gerekli olduğu vurgulanmıştır. Uygulanan aydınlatma düzeninin kullanım süresince yapılacak bakımının görsel konfor ve güvenliğin sağlanmasındaki önemine dikkat çekilmiştir.
Özet (Çeviri)
Urban lighting covers the illumination of urban, artistic and architectural values. Examples of these values are historical buildings like palaces, pavilions, mosques, churches; modern buildings with architectural, social and aesthetic importance; urban design elements such as monuments, fountains, obelisks, fortifications; green areas; water items; squares and pedestrian areas. The lighting of historical buildings and their environment is of great importance in terms of emphasizing the importance of these buildings in the city and introducing the city region in which they are located. When designing lighting in such an environment, all structures, roads, squares and green areas in the area should be considered as a whole, and design decisions should be made considering the historical, architectural and artistic characteristics of the region. The aim of this study is to examine the current lighting design of a region within the Zeyrek Mosque and its Surroundings, taken into the World Heritage List by UNESCO in 1985, and to develop a lighting design proposal in order to improve its existing design. The most important characteristic of Zeyrek region is that it has monumental works belonging to different civilizations and wooden structures built around these monumental works, and traditional street texture. In the selection of the study area, Zeyrek's important place in the history of Istanbul and its organic structure composed of monumental structures and wooden houses were determinant. The study consists of four stages. In the first stage, the sections having structures and streets that best reflect the character of the area were investigated; and placing the Molla Zeyrek Mosque into focus, its surrounding area of Ibadethane Street and Zeyrek Mehmet Paşa Street were included in the project area. In the second stage, the selected project area was photographed and documented; and the types, positions and numbers of the devices providing the current lighting design were determined. Then, with the help of onsite observations, photographs and plans, the project area was modeled on computer environment with the SketchUp program. In the third stage, the buildings and streets were photographed at night and then the illuminance on the roads and the luminance on the building facades in the study area were measured. The model created in the SketchUp program was transferred to the Lumion program and the night view of the urban area was modeled using the findings of the existing lighting devices. Thus, it was possible to evaluate the existing lighting design of the whole region as a whole. At the final stage, studies have been carried out to improve the existing lighting design of the region. In this context, firstly, the state in which the lighting devices that are present but not working in the settlement was modeled with the devices being in working condition in Lumion program. Then, in the same computer program, a lighting design proposal was developed to improve the existing lighting design. At the end of the study, it was emphasized that it is necessary to approach the issue of illuminating a historical environment by taking into account all urban values included in the region. The importance of maintenance during the use of the applied lighting design on providing visual comfort and security was emphasized.
Benzer Tezler
- Zeyrek bölgesi dünya miras alanı içinde bulunan geleneksel ahşap konutların özgünlük durumları üzerine analitik bir inceleme
A comparative authenticity analysis of civil architecture in the Zeyrek world heritage site
MÜBERRA ZEYREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN ŞAKİR BİNAN
- Tarihi kentsel çevrelerde mekansal kalitenin algısal değerlendirilmesi: Zeyrek Camii ve çevresi dünya miras alanı örneği
Perceptual evaluation of spatial quality in historic urban environments: Zeyrek Mosque and its surroundings world heritage site
HÜSEYİN ATAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH TERZİ
- Zeyrek Camii (Pantokrator Kilisesi) kuzey bölüm strüktür analizi ve sağlamlaştırma önerileri
Structural analysis of Northern part of Zeyrek Mosque (Pantokrator Church) and proposals for its consolidation
UMUT ALMAÇ
Doktora
Türkçe
2011
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDUN ÇILI
PROF. DR. ZEYNEP AHUNBAY
- İstanbul Bizans Kiliseleri'ne 20.yüzyılda yapılan müdahalelerin görsel kaynaklar aracılığıyla belirlenmesi amaçlı bir inceleme
The change of the Byzantine Churches in İstanbul in the 20th century –analyses and determination by using visual sources
AHU ALAGÖZ ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER
- Mekansal aidiyet ve yabancılaşma bağlamında Zeyrek konut çevresinin irdelenmesi
An investigation about Zeyrek housing environment in the context of place attachment and estrangement
PINAR GEÇKİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNLÜ