Erken devir Türk yazıtlarında Türk sanat tarihine ilişkin bilgiler
According to old Turkish inscription information regarding Turkish history of art
- Tez No: 589094
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ JALE ÖZLEM OKTAY ÇEREZCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Türk Yazıtları, Göktürkler, Uygurlar, Orhun, Yenisey, mimari, resim, heykel, maden, tekstil, at koşum takımları, tahtlar, Turkish Inscriptions, Gokturks, Uighurs, Orkhon, Yenisei, Architecture, Painting, Sculpture, Metal, Textile, Horse Harness, Thrones
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Erken devir Türk Yazıtları, Göktürk ve Uygurların varlık gösterdiği geniş coğrafyada sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Göktürk Devrine tarihlenen yazıtlarda kendini gösteren ve Türk alfabesi olarak kabul edilen runik yazı, Uygur Devri yazıtlarında da kullanılmıştır. Söz varlığı açsından zengin olduğu bilinen Göktürkçe, farklı bölge ve dönemlere bazı küçük değişikliklerle aktarılmıştır. Bununla beraber, Türklerin Orta ve İç Asya dışında yayıldıkları coğrafyalarda da sözü edilen yazının varlığı, araştırmacılar tarafından tespit edilmiştir. Göktürk Yazıtlarının sayıca fazla olduğu ve bu yazıtların dilbilimin yanı sıra, sanat tarihi açısından da oldukça önemli bilgileri bünyesinde barındırdığı, yapılan araştırmalar sonucu anlaşılmıştır. Yazıtlar, çeşitli arkeolojik materyal ve sanat eserleri dışında, Türk kültür ve sanatını en iyi şekilde yansıtan belgelerdendir. Türk sanat tarihi açısından önem arz eden çeşitli mimari unsurlar, resim ve heykel, maden işlemeciliği, tekstil, at kültürü ve koşum takımları, devlet ve hükümdarlık sembolü olarak kullanılan tahtların, söz konusu yazıtlarda sıkça yer aldığı görülmüştür. Araştırmacıların, çeşitli arkeolojik buluntular üzerinden yaptıkları değerlendirmelerle kimlik kazanan İslam öncesi Türk sanatı, yazıtlar üzerinde yapılan çeviri çalışmalarının incelenmesi, sanat tarihi unsurlarının yazıtlardaki tespiti ve sembolik değerlendirmesi ile desteklenmiş ve güç kazanmıştır.
Özet (Çeviri)
Old Turkish Inscriptions often appear in the vast geography of Gokturk and Uighurs. Especially appearing in the inscriptions dated to the Göktürk Period and recognized as the Turkish alphabet, the runic script was used in the Uighur era inscriptions, as well. Gokturk, known to be rich in vocabulary, was transferred to different regions and periods with some minor changes. However, the existence of the literature mentioned in the geographies where Turks spread outside Central and Inner Asia was determined by the researchers. It is understood that the Göktürk Inscriptions are more numerous and these inscriptions contain important information in terms of art history besides linguistics. The inscriptions, except for various archaeological materials and art works, are among the documents that best reflect Turkish culture and art. Various architectural elements that are important in terms of Turkish art history, painting and sculpture, mineral processing, textiles, horse culture and harnesses, and thrones used as symbols of state and kingdom, have been frequently seen in the inscriptions. The pre-Islamic Turkish art, which gained an identity thanks to the researchers' evaluations made on various archaeological finds, was supported by the study of the translation studies on the inscriptions and the determination of the elements of art history in the inscriptions.
Benzer Tezler
- Osmanlı mimarisinde alçı pencereler (klasik devir)
Başlık çevirisi yok
ÖZDEN ŞİŞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiYRD. DOÇ. DR. TAHSİN AYKUTALP
- Erken Dönem Osmanlı camilerinde alçı süsleme sanatı
Stucco decoration in Early Ottoman Mosques
ESRA AYBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sanat TarihiTrakya ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZER
- Gelenekten evrensele ulaşmada Türk seramik sanatçısının kültür zenginliğinin çağdaş yorumlara yansıması
Başlık çevirisi yok
REYHAN GÜRSES
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiSeramik ve Cam Ana Sanat Dalı
PROF. ERDİNÇ BAKLA