'Bereketzâde İsmail Hakkı'nın 'Metâlib-i Aliye' adlı eserinin çeviri yazısı ve eserin teleolojik delil bağlamında tahlili'
The trans-literation of Barakatzâda İsmail Hakki's 'Matâlib-i Aliya' and its analysis in the context of teleological argument
- Tez No: 590167
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP ALPYAĞIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 291
Özet
Bereketzâde İsmail Hakkı (1851-1918), bir 'isbât-ı vâcib' çalışması kaleme almıştır. Tezimize de adını veren bu eser, Metâlib-i Âliye'dir. Pek tanınmayan bu eser, kendinden önceki literatürden ilham ve ilaveler ile işlenmiş; Antik Yunan'a, İslam düşüncesine ve Aydınlanma felsefesine atıflarla, geniş bir felsefe temeli üzerine bina edilmiştir. Metâlib-i Âliye'de; evreni, canlıyı, insanı, ruhu, zihnî kuvveleri tahlil ile, Allah'ın varlığı rasyonel bir zeminde temellendirilmiştir. Tezimizde; öncelikle Metâlib-i Âliye'nin çeviri yazısı hazırlanmış, akabinde eser 'teleolojik delil' bağlamında tahlil edilmiştir. Eserde ileri sürülen fikirler, teleolojik delilin 'inâyet ve ihtirâ' delili, 'analojik teleolojik' delil, 'akıllı tasarım' ve 'antropik ilke' versiyonları ile karşılaştırmalı olarak çalışılmıştır. Teleolojik delile getirilen 'nedensellik' ve 'kötülük problemi' eleştirilerinde, eserin temellendirmeleri ön plana çıkarılmıştır. Eserde yer verilen Allah'ın varlığına dair diğer deliller de kısaca ele alınmış; 'ontolojik delil', 'kozmolojik delil', 'ahlâk delili', 'dinî tecrübe delili', 'irade delili', 'zihin delili', 'estetik delili' olarak eşleştirdiğimiz başlıklarda değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile günümüz din felsefesi literatürüne, klasik bir eserin argümanları ile katkıda bulunmak hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
Barakatzâda Ismail Hakkı (1851-1918) has written an 'Isbat al-Wajib' book,“Matâlib-i Âliya”. Our thesis has taken its name from this valuable book, which is not well-known today.“Matâlib-i Âliya”bases the existence of God on rational grounds, by analysing the universe, living beings, the human being, soul and mental abilities. Not only does the book draw inspirations of earlier attempts by referencing the standpoint of Ancient Greece, Islamic thought, and Enlightenment philosophy, but also it contributes to this domain with a deep philosophical understanding. In our thesis, primarily“Matâlib-i Âliya”was trans-literated and there-after it was analyzed in the context of 'teleological argument'. The ideas put forward in the book, were studied in comparison with 'providence and creation', 'analogical teleological argument', 'intelligent design' and 'anthropic principle'. Some criticisms of teleological argument such as 'causality' and 'problem of evil' were viewed with the explications of the“Matâlib-i Âliya”, and the groundings of the book were exposed. Furthermore, other evidences of the existence of God; 'ontological', 'cosmological', 'moral', 'religious experience' arguments, and the conceptions of 'consciousness', 'will', 'aesthetic' and so forth, were also briefly discussed and evaluated in the context of the book. With this thesis, it is aimed to contribute to the literature of contemporary philosophy of religion with the arguments of a classical book.
Benzer Tezler
- Bereketzâde İsmail Hakkı'nın Esrâr-ı Belâgat adlı eserinin cüz'-i evvel kısmı (İnceleme-metin)
Esrar-ı Belagat of Bereketzade Ismail Hakkı, Cüz-i Evvel
FATİH GÖKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ÇALDAK
- Bereketzâde İsmail Hakkı'nın Esrâr-ı Belâgat'i (Mukaddime cildi)
The Author Bereketzâde İsmail Hakkı's Esrâr-ı Belâgat' (Mukaddime skin)
ELİF ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ÇALDAK
- Bereketzade İsmail Hakkı'nın Envâr-ı Kur'an Tefsiri ve diğer tefsir yazıları
Bereketzâde Ismail Hakkı?s Tafseer of Envâr-ı Qur?an and the other tafseer articles
MUHAMMED COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAİTTİN AKGÜL
- Bereketzâde'nin Tenākuz-ı Fıkhī adlı eseri bağlamında Osmanlı son dönem yargılama hukukunda tenâkuz
Tenākuz in the Ottoman latest judicial law in the context of Bereketzade's Tenākuz-ı Fıkhī
MEHMET USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ŞİMŞEK
- Bereketzade İsmail Hakkı (1851-1918) ve anılarına göre son dönem Osmanlı toplumu
Bereketzade İsmail Hakkı' s life (1851-1918) and the last period of Ottoman society according to his memories
OSMAN YİĞİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEBAHATTİN SAMUR