Otizm spektrum bozukluğu olan, gelişimsel geriliği olan ve tipik gelişim gösteren çocukların taklit becerilerinin ve taklit görevleri sırasındaki görsel dikkatlerinin karşılaştırılarak incelenmesi
A comparative analysis of the imitation skills and visual attention of children with autism spectrum disorders, children with developmental delays and typically developing children during imitation tasks
- Tez No: 592716
- Danışmanlar: PROF. DR. SELDA ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Bu araştırma kapsamında katılımcı çocukların taklit performansları, taklit görevlerini izlerken modele yönelttikleri görsel dikkatleri, taklit performansları ile görsel dikkatleri ve gelişim alanlarındaki gelişim yaşları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanın katılımcı gruplarını bilişsel gelişim yaşlarına göre eşleştirilmiş kronolojik olarak 18-36 ay aralığında bulunan 30 otizm spektrum bozukluğu olan (OSB), 30 gelişimsel geriliği olan (GG) ve 32 tipik gelişim gösteren (TGG) çocuk oluşturmuştur. Araştırmada nesne, motor ve vokal taklitlerinin anlamlı ve anlamsız formlarından oluşan 24 taklit görevi göz izleme cihazının monte edildiği bilgisayar aracılığıyla katılımcı çocuklara sunulmuştur. Araştırmanın birinci amacı kapsamında katılımcı grupların taklit performansları gruplar arasında ve grup içinde taklit görevleri nitelikleri arasında karşılaştırılarak incelenmiştir. Araştırma sonuçları OSB'li ve GG'li katılımcıların tüm taklit görevlerinde daha düşük düzeyde performans sergileyerek TGG'li akranlarından farklılaştıklarını göstermiştir. Benzer şekilde OSB grubunda yer alan katılımcılar tüm taklit görevlerinde GG grubunda yer alan katılımcılardan daha düşük düzeyde performans sergileseler de, iki grup arasındaki anlamlı düzeydeki farklılaşma Motor Toplam, Motor Anlamlı ve Anlamlı Toplam taklit görevlerinde tespit edilmiştir. Tüm katılımcı grupların Anlamlı Toplam taklit performansı ile Anlamsız Toplam taklit performansları grup içinde incelendiğindeyse Anlamlı Toplam taklitlerin lehine olacak şekilde farklılaşmalar görülmüştür. Araştırmanın ikinci amacı kapsamında katılımcı çocukların taklit görevleri sırasındaki görsel dikkati yöneltme davranışları analiz edilmiştir. Bu amaçla tüm taklit görevleri videoları üzerinde Yüz Alanı, Hareket Alanı ve Dış Alan olmak üzere üç dinamik ilgi alanı belirlenmiştir. Belirlenen bu üç ilgi alanına yönetilen bakışların toplam süreleri üzerinden analizler gerçekleştirilmiştir. OSB'li çocuklar Yüz Alanı ve Hareket Alanına görsel dikkatlerini daha az, Dış Alan bölgesine ise daha fazla yönlendirerek TGG'li ve GG'li akranlarından farklılaşmışlardır. Anlamlı Toplam ve Anlamsız Toplam taklit görevlerinde ilgi alanlarına yöneltilen görsel dikkate ilişkin grup içi bulgular incelendiğinde ise Nesne taklitlerinde hareket alanına yöneltilen görsel dikkatin OSB'li grupta Anlamlı Toplam taklitlerde Anlamsız Toplam taklitlerden daha yüksek düzeyde olacak şekilde farklılaştığı bulgulanmıştır. Araştırmanın üçüncü amacı kapsamında bilgisayar ekranında taklit görevlerini sergileyen modele yöneltilen görsel dikkate ait Bakış Süreleri Toplamı ile taklit puanları arsındaki ilişki incelenmiştir. OSB grubunda yer alan çocukların Nesne Anlamsız ve Vokal Anlamlı ve Toplam Taklit puanları ile Hareket Bölgesine yönelttikleri görsel dikkatleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulgulanırken, grupların Vokal Anlamlı taklitlerde dış alan bölgesine yönelttikleri görsel dikkatleri ile taklit puanları arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmanın son amacı kapsamında ise katılımcı çocukların Bayley Bebeklerin ve Küçük Çocukların Gelişimi Ölçekleri (Bayley- III) uygulamaları sonucunda elde edilen Bilişsel, Alıcı Dil, İfade Edici Dil, İnce Motor ve Kaba Motor gelişimsel yaşları ile taklit puanları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. OSB grubunda yer alan çocukların Nesne Toplam, Motor Toplam, Vokal Anlamlı, Nesne Anlamsız, Vokal Anlamsız, Anlamlı Toplam ve Toplam Taklit puanları ile Alıcı Dil yaşları ve Vokal Anlamlı, Vokal Anlamsız, taklit puanları ile İfade Edici Dil yaşları arasında ilişki saptanmıştır. GG grubundaki çocukların tüm taklit türlerindeki performansları ile tüm gelişim alanları arasında ilişki bulgulanırken, TGG grubunda yer alan çocukların Nesne Anlamsız Taklit puanları ile Alıcı Dil gelişim yaşları arasında ilişki bulgulanmıştır. Araştırma bulguları güncel alanyazın bulguları çerçevesinde tartışılarak ileri araştırmalara ve uygulamalara yönelik önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the imitation performances of the participating children, their visual attention directed to a model during imitation tasks, the relationships between children's imitation performances and their visual attention, and the relationships between their imitation performances and developmental scores were examined. The participants of the study consisted of 30 children with autism spectrum disorders, 32 typically developing children, and 30 children with developmental disabilities, ages 18-36 months, and matched for their cognitive developmental age. A total of 24 imitation tasks, consisting of meaningful and nonmeaningful forms of Object, Motor and Vocal imitations, were presented to the participating children via a computer through the use of an eye tracking device. As the first aim of the study, the imitation performances of the participant groups were examined comparatively across and within the groups. It was found that the participants with ASD and DD differed from their TD peers by performing at a lower level in all imitation tasks. Similarly, although the participants in the ASD group performed at a lower level than those in the DD group in all imitation tasks, significant differences were found across the two groups in Total Motor, Meaningful Motor and Total Meaningful imitation tasks. When the Total Meaningful imitation performance and Total Nonmeaningful imitation performance of the groups were examined, differentiation was observed in favor of the Total Meaningful imitation tasks. As a second aim of the study, the behavior of directing visual attention during imitation tasks was analyzed. For this purpose, three dynamic areas of interest, Face Region, Action Region and Nonrelevant Region, were identified on all imitation task videos. Analyzes were carried out on the Net Dwell Time behaviors in these three areas of interest. Children with ASD were differentiated from their DD and TD peers by directing their visual attention to the Face Region and Action Region less and to the Nonrelevant Region more. When the findings on visual attention directed to the areas of interest in meaningful and nonmeaningful imitation tasks in groups were examined, it was found that the visual attention directed to the Action Region in Object Imitations differed in favor of meaningful imitation tasks in the group with ASD. As the third objective of the study, the relationship between total gaze time of the visual attention directed to the model, and imitation scores were examined. While there was a positive correlation between the Nonmeaningful Object and Meaningful Vocal and Total Imitation scores of the children in the ASD group and the visual attention they directed to the Action Region, a negative correlation was found between the visual attention directed to the Nonrelevant Region and the imitation scores in the Vocal Meaningful imitations among the groups. In the last aim of the study, the relationships between Cognitive, Receptive Language, Expressive Language, Fine Motor and Gross Motor equivalent ages and the imitation scores obtained as a result of the Bayley Infants and Toddlers Development Scales (Bayley-III) applications of the participating children were examined. It was observed that the children in the ASD group had a relationship between their developmental age for their Receptive Language, and their Object, Motor, Meaningful Vocal, Meaningless Object, Meaningless Vocal, Total Meaningful and Total Imitation scores. It was also observed that their Meaningful Vocal and Total Meaningless Vocal imitation scores was correlated to their developmental age for their Expressive Language. There was a correlation between the performances of the children across all imitation types and all developmental areas in the DD group. The findings of the study were discussed within the framework of the findings of the current literature and suggestions for further research were included.
Benzer Tezler
- Bebeklik döneminde otizm spektrum bozukluğu riskini belirlemeye yönelik video tabanlı bir değerlendirme
A video-based evaluation to determine the risk of autism spectrum disorder in infancy
ONUR DORUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİstanbul Atlas ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET NURİ ELGÖRMÜŞ
- Otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanılı çocuklarda çocuk istismarı ve ihmali risk faktörlerinin ISPCAN çocuk istismar ve ihmali tarama ölçeği ebeveyn versiyonu (ICAST-P) kullanılarak değerlendirilmesi
ISPCAN child abuse and neglect screening scale parental version (ICAST-P) of child abuse and neglect risk factors in children with autism spectrum disorder (ASD)
DUYGU ÖZKERİM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM BAĞ
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda alıcı ve ifade edici kelime bilgisinin ve artikülasyon becerilerinin değerlendirilmesi
Investigation of receptive language, expressive language and articulation skills test in children with autoism spectrum disorders
HÜSEYİN MERT BARUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kulak Burun ve BoğazAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiOdyoloji ve Konuşma Bozuklukları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KUTLUHAN
- Okul öncesi yaşta beslenme sorunu olan çocuklar, annelerinin tutumları ve psikolojik iyilik halleri
Nutritional problems in preschool age of children, mothers' attitudes and psychological wellness
MERVE ÖZEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN ÖZLEM ERDEDE
UZMAN PINAR ZENGİN AKKUŞ
- Operasyon zamanlamalarının fallot tetralojı̇sı̇nde uzun dönemde nörokognı̇tı̇f etkı̇lerı̇
Long term neurocognitive effects of operationtiming in patients with tetralogy of fallot
RÜYA MERİÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN DEDEOĞLU