Osmanlı-Avusturya Macaristan İmparatorluğu ilişkileri (1908-1914) ve ders kitaplarına yansımaları
Ottoman-Austria Hungary Empire relations (1908-1914) and their representations to textbooks
- Tez No: 594102
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 477
Özet
Osmanlı-Avusturya Macaristan İmparatorluğu ilişkilerini, daha önce yapılmış tezler, diğer bilimsel eserler ve 1908-1914 yılları arasında bu ilişkiye tanıklık eden arşiv belgeleri içinden keşfedip betimlemek ve geçmişten günümüze devam eden bu ilişkinin 2016-2017 öğretim yılında Türkiye'de ve Avusturya'da okutulan sosyal bilgiler ders kitaplarına nasıl yansıdığını ortaya koymak amacıyla nitel yönelimli olarak tasarlanan ve tarihsel araştırma ile durum çalışmasının unsurlarını barındıran bu araştırmanın yöntemi derinlemesine bilgi elde etmeye olanak tanıyan doküman incelemesidir. Ölçüt örnekleme yöntemi ile Osmanlı Arşivi'nde yer alan belgelerden ve kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile ders kitabı listelerinden seçilen ders kitaplarından toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Bosna Hersek'i ilhakı ve akabinde boykot edilmeleri, Bosna sınırının belirlenmesi, Adakale'yi işgal teşebbüsü, özellikle İşkodra bölgesinde papazlar aracılığıyla başlattığı zararlı faaliyetler, Kosova ve İşkodra vilayetlerinde bulunan Katolik rahiplerini, dolayısıyla bütün Katolikleri Osmanlı tebaası olsalar dahi himaye hakkı olduğunu öne sürme, Arnavut isyanlarına destek verme, Balkan Savaşları'nda Osmanlı aleyhine pasif kalma, postane ve vapurları aracılığıyla zararlı yayın ve kaçak silah taşıma, Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşayan tebaasının şahsi, ticari, resmî vb. işlerine müdahil olma gibi nedenlerden dolayı Osmanlı İmparatorluğu ile sorun yaşadıkları; iki imparatorluk arasında“hissiyat-ı dostane”ye delalet eden olayların ise daha çok doğum, evlilik olaylarında ve tahta çıkış yıl dönümlerinde tebriklerin, ölümlerde taziyelerin bildirilmesi, yapılan hizmetlerden ötürü madalya ve nişanların verilmesi, karşılıklı gönderilen hediyeler ile iki ülke topraklarına gerçekleştirilen seyahatler şeklinde olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan 2016-2017 öğretim yılında Avusturya'da Neue Mittelschulen ve AHS-Unterstufe'de 2., 3. ve 4. sınıflarda yer alan Geschichte und Sozialkunde/Politische Bildung dersinde okutulan Zeitbilder 2, 3 ve 4 ders kitaplarında Osmanlılarla (Türklerle) ilgili konuların daha çok Zeitbilder 3 ders kitabında yer bulduğu ve bu kitaplarda genel olarak askerî ve siyasi ilişkilerden bahsedildiği, kültürel ve sosyal ilişkilere yer verilmediği, Birinci Dünya Savaşı'ndaki müttefiklikten de yüzeysel bahsedildiği, buna karşılık İstanbul'un fethi ve İkinci Viyana Kuşatması olaylarına daha geniş ölçüde yer verildiği görülmektedir. Türkiye'de ilk ve ortaokullarda (4., 5., 6. ve 7. sınıflarda) yer alan Sosyal Bilgiler dersinde okutulan ders kitaplarında ise Avusturya ile ilgili bilgilerin İlköğretim Sosyal Bilgiler 7. Sınıf Ders Kitabı'nda yer bulduğu, bu kitapta Osmanlılar ile Habsburglar (-Lothringenler) arasında yaşanan askerî ve siyasi olaylar yanında, kültür ve sanat alanında sanatçıları ve sanat eserleriyle de anılan bir ülke olarak Avusturya'nın bu yönüne de yer verildiği ve bu hususta olan etkileşimden de bahsedildiği, ayrıca Avusturya Elçisi Busbecq'in eserinden Türklerle ilgili olumlu düşüncelere sahip olduğunu gösteren alıntılar yapıldığı ve Birinci Dünya Savaşı'ndaki müttefiklik üzerinde daha çok durulduğu, böylece Avusturya'ya yönelik olumlu duygular beslenmesine bir ölçüde katkı sağlandığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The method of this research which is designed as qualitatively oriented, with the aim of discovering and describing Ottoman and Austria-Hungary Empire relations among dissertations which are conducted beforehand, other treatises and Ottoman archive documents referring to this relation between the years of 1908-1914 and revealing how this relation is reflected to the course books which are utilized in Austria and Turkey in social studies courses between 2016-2017 academic term, and includes historical analysis and elements of case study is analyzing the documents which provides getting information profoundly. The data which are collected from the documents in the Turkish Presidency State Archives of the Republic of Turkey-Department of Ottoman Archives by the method of criterion sampling and the course books which are chosen from the course books list by convenience sampling method are resolved with the content analysis method. As a result of the research, it is ascertained that Austria-Hungary Empire has problems with Ottoman Empire that arise from Austria-Hungary Empire's annexation of Bosnia and Herzegovina and being boycotted afterwards, determining Bosnia's border, attempting to occupy Ada Kaleh, harmful movements initiated by means of priests in especially Shkodra district, Austria-Hungary Empire's assertion of having the right of mandating Catholic priests in Kosova and Shkodra districts and hence, all Catholics even they are from Ottoman Empire, supporting Albanian revolts, being in passive situation against to Ottoman Empire in Balkan Wars, carrying harmful broadcasts and illegal guns by means of post offices and ships, getting involved in citizens' individual, commercial and formal businesses, and it is described that the events between two empires based on friendship feelings are mostly in the form of reporting congratulations in births, marriages and anniversaries of accession to the throne, conveying condolences mutually in deaths, giving medals and orders because of services, sending mutual presents and journeys made between two countries. In other respect, in 2016-2017 academic year in Austria, at Neue Mittelschulen and AHS-Unterstufe, in Zeitbilder 2, 3 ve 4 coursebooks utilized in Geschichte und Sozialkunde/Politische Bildung course given to 2nd , 3rd and 4th grades, it is recognized that the subjects about Ottomans (Turkish) are frequently involved in the book of Zeitbilder 3, it is generally mentioned military and political relations in these books, there is no information about cultural and social relations, it is superficially declared about allies in the First World War and on the contrary, it is given wide coverage to conquest of Istanbul and Second Siege of Vienna affairs. On the other hand, in Turkey, in the coursebooks utilized in social studies course taught to primary and secondary schools (4th, 5th, 6th and 7th grades), information about Austria is included in 7th grade social studies coursebook. It is detected in this book, apart from military and political events between Ottomans and Habsburgs (-Lothringens), as a country considered with its artists in the field of art and work of arts, Austria's this aspect and interaction in this respect are mentioned. Moreover, quoting from Austria ambassador Busbecq's works showing he has positive thinking about Turkish people, putting more emphasis on the alliance in the First World War, and therefore contributing to have positive thoughts for Austria to a certain extent are determined.
Benzer Tezler
- 1914-1918 Osmanlı/Avusturya-Macaristan imparatorluğu ilişkileri
The relationships of Austria-Hungary Empire and Ottoman between 1914-1918
HASAN KESKİN
- Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yönetiminde Bosna-Osmanlı ilişkileri (1878-1909)
Relationships between Bosnia under Austria-Hungarian administration Ottomans in period of(1878-1909)
ESMER DRKENDA
- 1906-1908 Bosna Krizi bağlamında Osmanlı-Habsburg ilişkileri
Ottoman-Habsburg relations in the context of the Bosnian Crisis of 1906-1908
ERENCAN ARSLAN
- Arnavutların İstiklal sürecinde Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
The Austro-Hungarian Empire during the process of Albanians Community
DIBRAN VATAJ
- Osmanlı Devleti'nin Bosna Hersek müslümanlarıyla dini ilişkiler (ayrılıştan 1914'e)
Religion relations between Ottoman Empire and Bosnia and Herzegovina muslims (between 1878-1914)
KEMAL BAŞİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESİMİ YAZICI