Türkiye-NATO ilişkilerinin inşacı perspektiften analizi: 1991-2011
Analysis of Turkey-NATO Relations from Constructivist Perspective: 1991-2011
- Tez No: 596619
- Danışmanlar: PROF. DR. SERHAT GÜVENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
1990'larda uluslararası yapıda meydana gelen köklü değişimlere kadar önde gelen teoriler olarak kabul gören yeni gerçekçi ve yeni liberal teoriler uluslararası alanı devletlerin stratejik çıkarlarını gerçekleştirdikleri bir alan olarak görmekteydi. Ancak bu dönemde NATO'nun benimsediği politikalardaki işbirliği vurgusu ve devletlerin problemler karşısında geliştirdiği ortak tutum ve davranışlar bu teorilerin öngördüğü salt çıkar odaklı yaklaşımın yeterli teorik çerçeveyi sağlayamadığını göstermiştir. Yine bu dönemde, eleştirel uluslararası ilişkiler teorileri içerisinde konumlanan ve devletlerarası ilişkilerde sosyal etkileşim boyutunu öne çıkaran inşacı yaklaşım klasik teorilerden faklı bir teorik çerçeve sunmuştur. Bu kapsamda NATO'nun dönüşüm süreci politikalarının inşacı yaklaşım çerçevesinde anlaşılmaya çalışılması bu çalışmanın amaçlarından birini oluşturmuştur. Çalışmada NATO'nun işbirliğine dayalı güvenlik, genişleme süreci ve ortak güvenlik kapsamındaki politikalarının inşacı yaklaşımın;“ortak, paylaşılan anlam, norm ve değerler geliştirerek maddi gücün bu çerçevede anlamlandırılması; sosyal etkileşim yoluyla bu değerlerin yaygınlaştırılması”anlayışıyla okunabileceği görülmüş, ancak bu yaklaşımın başarısının stratejik ortamın uygunluğuna bağlı olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın ana sorunsalını ise 1990'larda Sovyet tehdidinin ortadan kalkması ile birlikte NATO'nun varlığı, Türkiye'nin üyeliği ve farklı dış politika açılımlarının yapılması ihtiyacı ile ilgili yapılan ciddi tartışmalar ve Türk kamuoyunun NATO'ya genel olarak olumsuz bakışına rağmen, Türkiye'nin NATO'nun dönüşüm süreci politikalarında aktif bir şekilde yer alması ve NATO içerisindeki varlığı ve görünürlüğünü yıldan yıla artırması oluşturmuştur. Bu kapsamda oluşturulan araştırma sorularının cevabı, dış politika tercihlerinin belirlenmesinde kimlik ve buna bağlı çıkarlar ile bu kimlik ve çıkarların oluşmasında uluslararası sosyal yapının etkilerini öne çıkaran inşacı yaklaşımla verilmeye çalışılmıştır. Türkiye-NATO ilişkilerinin inşacı açıdan incelenmesi uluslararası sosyal yapı ve kurumun etkileri ile; Wendt'in bileşik, tip, rol ve ortak kimlik sınıflandırmasına göre kimlik etkileri çerçevesinde incelenmiş ve bunların ilişkiler üzerindeki etkileri hangi hususların ilişkileri“güçlendiren”, hangi hususların da“zayıflatan”etki yaptığının tespit edilmesinde kullanılarak özgün bir yaklaşım geliştirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Neo-realism and neo-liberalism, which were regarded as main stream theories up until profound changes that took place in 1990s in international structure, considered international area as a domain in which states mainly pursue their strategic interests. But in this period NATO adopted policies which emphasized cooperation and NATO countries developed collaborative and collective responses against international problems. This showed that pure interest based main stream theories couldn't provide enough theoritical framework for NATO's new policies. In the same period constructivism, which is considered among critical theories and which places special importance on interaction of states, offered a different framework than classical theories. In this context, trying to uderstand NATO's transformation policies from constructivist approach's perspective has been one of the aims of this study. In the study it has been found out that NATO's cooperative security, collective security and enlargement policies could be understood by constructivist approach's following claim; material force is given meaning according to the shared knowledge, norm and values and these could be spread by social interaction; though succes of this understanding depends on suitable strategic environment. When Soviet threat disappeared in 1990's there were serious discussions about NATO's validity, Turkey's membership and need for new initiatives in Turkish foreign policy. Moreover Turkish public opinion about NATO was generally negative. In spite of those unfavorable effects why Turkey actively participated in NATO's transformation policies and increased her presence and visibility in NATO year by year? This has been main research question of the study. Research question were tried to be answered using constructivist approach which claims that foreign policy choices are mainly identity and interest driven; interests emanate from identity, not predetermined as claimed by rationalists; and identities and interests are subject to effects of international social structures. Analysis of Turkey-NATO relations from constructivist perspective was conducted by identifying effects of international social structures and institutions; and identifiying effects of identity according to Wendtian categorization (corporate, type, role, and collective identity types). Furthermore those effects has been used in determining which factors may have caused strengthening and which factors may have caused weakining effects in Turkey-NATO relations. By doing so an authentic approach has been tried to be developed.
Benzer Tezler
- Almanya Parlamentosu ve TBMM'de 2015 ve 2016 yıllarında göç hareketliliği üzerine yapılan tartışmaların analizi
An analysis of the debates on migration mobility in the German Parliament and TBMM in 2015 and 2016
SELİM YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI DİDEM DANIŞ ŞENYÜZ
- The inception of the articulation of Turkey to the neoliberal hegemony: A Neo-Gramscian analysis
Türkiye'nin neoliberal hegemonyaya eklemlenişinin başlangıcı: Neo-Gramşiyan bir analiz
TAYFUN MERTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYA UMUT TÜREM
- Analysis of Turkish-Russiаn relations: Utilizing the theory of liberalism
Türkiye-rusya ilişkilerinin analizi: Liberalizm teorisininuygulanması
SABINA DELEKT JARKIMBEKOVA
- 2000'li yıllarda inşacılık kuramı kapsamında Türk dış politikası ve kimlik
Turkish foreign policy and identity within the context of constructivism in 2000s
MUHAMMET KAĞAN GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Uluslararası İlişkilerUludağ ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAFER TAYYAR ARI
- Kosova cumhuriyeti'nin bağımsızlığı ve devlet inşa süreci
Independence of the republic of kosovo and the state building process
SELİN NAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerEge ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURGAY CİN