Geri Dön

Soğuk savaş sonrası dönemde NATO_AB ilişkileri ve Türkiye'ye etkileri: Rekabet ve işbirliğinin jeopolitiği

NATO-EU relations and effects on Turkey during post-cold war period: The geopolitics of rivalry and cooperation

PDF İndir

  1. Tez No: 596638
  2. Yazar: ÖNER AKGÜL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURŞİN ATEŞOĞLU GÜNEY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
  10. Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 192

Özet

II. Dünya Savaşı sonrasında uluslararası sistemin ideolojik açıdan kamplara bölünmüş olması, Batı'nın güvenlik sorunlarında yeni açılım stratejilerini hayata geçirmesini kaçınılmaz kılmıştır. SSCB tehdidine karşı Batı, NATO aracılığıyla güvenlik ve savunma örgtütlenmesini kurmuş, aynı zamanda Avrupa, bütünleşme yolunda adımlar atmaya başlamıştır. Soğuk Savaş döneminde Avrupa, NATO'nun dışında kendi bağımsız askeri ve siyasi birliğini kurmayı denemişse de NATO'nun varlığı neticesinde bu hedef mümkün olmamıştır. NATO ise Soğuk Savaş döneminin koşullarına göre geliştirdiği stratejiler aracılığıyla Doğu Bloku'na karşı bir caydırıcılık unsuru sağlamıştır. Sovyetler Birliği'nde yaşanan dönüşüm sürecinin başarılı olmaması neticesinde, Doğu Bloku'nun yıkılması, Batı için güvenlik stratejilerinin yeniden yapılandırılmasını zorunlu kılmıştır. Nitekim Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi Batı için belirgin ve somut bir tehdidin bulunmaması, Batı İttifakının üyelerinin dış politika tercihlerinde değişiklikler meydana getirmeye başlamıştır. Bu bağlamda Avrupa, 1991 yılında Avrupa Birliği'ni kurmasıyla güvenlik ve savunma boyutu kazanmış, NATO ise Soğuk Savaş sonrası dönemin koşullarına göre yeniden yapılandırılmaya başlamıştır. 1998 yılına gelindiğinde AB, kendi özerk askeri yapılanması olan Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası'nı hayata geçirmiştir. AB'nin NATO'dan bağımsız bir yapı kurma süreci, NATO ile ilişkilerde bir işbirliği sağladığı gibi aynı zamanda bir rekabeti de beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda 1998 döneminden sonra hem NATO hem AB çeşitli araçlarla askeri kapasitelerini ve yeteneklerini artırma yoluna gitmişlerdir. Bu gelişim süreci AB ve NATO'nun coğrafi ve işlevsel anlamda birbirlerine benzemesine neden olmuş ve nihayetinde rekabet kaçınılmaz bir hal almıştır. Bu bağlamda, rekabet unsurunun temel göstergelerinden biri olan AGSP'de sadece AB üyesi ülkelerin yer alması ilkesi ve özerkliğin korunmasının hedeflenmesi, NATO'nun AB üyesi olmayan Avrupalı Müttefikleri açısından önemli sonuçlar doğurmuştur. Bu durum, Türkiye açısından endişelerle karşılanmış ve AB'nin NATO imkân ve kabiliyetlerine erişimi bir süre Türkiye tarafından engellenmiştir. Çalışmada Soğuk Savaş sonrası dönemde NATO-AB ilişkileri, rekabet ve işbirliği açısından incelenmiş ve bu sürecin Türkiye'ye etkileri ortaya konulmuştur.

Özet (Çeviri)

The fact that the international system was divided into separate ideological camps following the end of WWII rendered the pursuit of new security strategies an inevitable quest for the west. Faced with the threat posed by the USSR, the West organized for security and defense via NATO, which coincided with Europe's progress toward a union. Although Europe attempted to establish its own independent military and political union outside NATO during the Cold War period, it failed to do so due to the existence of NATO. On the other hand, through its strategies developed in accordance with the conditions of the Cold War era, NATO managed to remain as a factor of deterrence for the Eastern Block. The collapse of the Eastern Block as a result of the failure experienced during the transition period in the Soviet Union, the West was compelled to redefine its security strategies. Furthermore, the absence of an apparent and solid threat perceived by the West resulted in some changes within the foreign policy preferences of the members of the Western Alliance. In this respect, founding the European Union in 1991, Europe has gained a new defense and security dimension while NATO started to be restructured according to the conditions of the post Cold War era. As 1998 was ushered in, the EU initiated the European Security and Defense Policy, which was its own autonomous military establishment. The EU's attempt to establish an organization independent of NATO enabled cooperation with NATO as well as entailed a competition. Consequently, both NATO and EU sought ways to improve their military capabilities and capacities through several means following the 1998 period. The process of improvement urged a mimetic drive between the EU and NATO as regards their geographic and functional features. As a consequence, competition became inevitable. In line with this fact, the principle of exclusivity limiting the composure of ESDP to only EU members and conservation of autonomy, which was an indicator of competition, led to significant implications concerning NATO's non-EU European allies. This situation was observed with vigilance by Turkey. Also, the EU's accession to NATO capabilities was precluded by Turkey for some time. In this study, the NATO-EU relations during the post Cold War era and its implications for competition and cooperation were investigated with special reference to the impact of this process on Turkey.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    263037

    Political relations between Turkey and Albania in the post cold war period

    Soğuk savaş sonrası dönemde Türkiye Arnavutluk siyasi ilişkileri

    MEHMED SÜLKÜ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Bölümü

    DOÇ. DR. FARUK YALVAÇ

  2. Tez No

    226849

    Uluslararası sistemin Türkiye ve Bulgaristan dış politikaları üzerine etkisi

    How the international political system effects Turkey?s and Bulgaria?s foreign policies

    VEHİBE ATALAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Kamu YönetimiDokuz Eylül Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NAZMİ ÜSTE

  3. Tez No

    144966

    Avrupa güvenlik yapılanması ve Türkiye

    Başlık çevirisi yok

    İSMAİL BİRER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Uluslararası İlişkilerGazi Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REFET YİNANÇ

  4. Tez No

    102478

    The Restructuring process of European security architecture in the post cold war era and its effects on Turkey's security

    Soğuk savaş sonrası dönemde Avrupa güvenlik mimarisinin yeniden yapılanma süreci ve Türkiye'ye etkileri

    AYHAN BAY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2001

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. CENGİZ OKMAN

  5. Tez No

    161925

    Continuity and change in Greek security perceptions and priorities in the post-cold war era

    Soğuk savaş sonrası Yunan güvenlik algılamalarında ve önceliklerinde devamlılık ve değişiklikler

    EMİNE AKMAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2005

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FATİH TAYFUR

Geri Dön