Sociological intertextuality' in the Turkish translations of Tolkien's middle-earth novels
Tolkien'in orta-dünya eserlerinin Türkçe çevirilerinde 'sosyolojik metinlerarasılık'
- Tez No: 597427
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLI ÖZLEM TARAKCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 374
Özet
Sosyolojik araştırmalar, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Çeviribilim sahasındaki çalışmalara yön vermeye başlamış, çeviride insan faktörü büyük önem kazanmıştır. Edebi eser araştırmalarında ise Julia Kristeva'nın metinlerarasılık yaklaşımı eser içerikleriyle alakalı farklı perspektifler sunması nedeniyle son dönemlerde öne çıkan bir başka araştırma sahası olmuştur. Bu doktora tezi, bahsi geçen sosyoloji ve metinlerarasılık yaklaşımlarını kendi bünyesinde birleştirerek Çeviribilim sahasına yeni bir bakış açısı ve araştıma sahası sunmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda, söz konusu çalışma,“Sosyolojik Metinlerarasılık”adında yeni bir yaklaşım ortaya atarak çevirideki insan faktörüne dayalı etkileşimlerin sosyolojik boyutlarını irdelemektedir. İlk kez bu çalışmayla öne sürülen“Sosyolojik Metinlerarasılık”yaklaşımı, Pierre Bourdieu'nün dört temel sosyoloji kavramlarına (alan, habitus, sermaye ve illusio) ve Julia Kristeva'nın metinlerarasılık yaklaşımına dayanmakta ve çeviri sürecinde çevirmenlerin sosyal etkileşimlerinin boyutlarını ve sonuçlarını incelemektedir. Çalışmanın veri analizi bölümü için John Ronald Reuel Tolkien'in dört farklı Orta Dünya romanı (The Lord of the Rings, The Hobbit, The Simarillion ve Unfinished Tales) ve bu romanların Türkçe çevirileri incelenmiş, romanlardaki kurgusal kelimelerin tamamı listelenerek, ortak terimlerin çevirileri karşılaştırmalı bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Özgün ve çeviri eserlerdeki metinlerarası kullanımların boyutları ve oranları“Voyant Tools”çevrimiçi metin analizi programıyla ölçülmüş ve grafiklerle görselleştirilmiştir. Çevirmen Kemal Baran Özbek'le yapılan görüşme ve söz konusu analiz programından elde edilen veriler doğrultusunda çeviriler arasında kurgusal dil açısından %76 oranında metinlerarası benzerlik tespit edilmiş ve bu benzerliğin sosyolojik boyutları ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Böylelikle, söz konusu çalışmanın ortaya attığı“Sosyolojik Metinlerarasılık Yaklaşımı”sayısal verilerle desteklenmiştir. Ayrıca, çalışmanın ekler kısmında Tolkien'in 4 kitabına yönelik hazırlanan İngilizce-Türkçe Orta Dünya Sözlükçesine de yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Sociological studies have started to shape the content of the analyses in Translation Studies as of the second half of the 20th century, and the human factor has gained great importance in the translation process. In the literary field, on the other hand, Julia Kristeva's approach of intertextuality has become another significant research field since it provides different perspectives for the content analysis of literary works. Accordingly, this dissertation aims to offer a different point of view and a new research field in Translation Studies by combining the approaches of sociology and intertextuality. For this purpose, this study has introduced an original method called“Sociological Intertextuality”, and it has analyzed the sociological dimensions of the human-based interactions in the translation process. The approach of“Sociological Intertextuality”is based on Pierre Bourdieu's four main sociological concepts (field, habitus, capital, and illusio) and Julia Kristeva's approach of intertextuality, and it analyzes the dimensions and outcomes of the social interactions among the translators. John Ronald Reuel Tolkien's four different Middle-Earth novels (The Lord of the Rings, The Hobbit, The Simarillion, and Unfinished Tales) and their Turkish translations have been analyzed for the data analysis section of the study; all fictitious terms in the novels have been listed, and the translations of the common fictitious terms have been evaluated from a comparative perspective. The dimensions and frequency rates of the intertextual connections in the original novels and their translations have been calculated through the“Voyant Tools”online text-analysis program, and the data have been visualized in graphics. In line with the interview with Translator Kemal Baran Özbek and the data obtained from the text-analysis program, the percentage of the intertextual similarities between the translations have been calculated as 76% in terms of fictitious language, and the sociological aspects of these similarities have been discussed in detail. In this way, the approach of“Sociological Intertextuality”has been supported through the numerical data. Moreover, the English-Turkish glossary of the Middle-Earth prepared on Tolkien's relevant four novels has been presented in the Appendix of the dissertation
Benzer Tezler
- Mahmûd Dervîş ve şiirlerinde mitolojik unsurlar
Mythological elements in Mahmoud Darwiish and his poems
HENA GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN KAHYAOĞLU
- Çeviri göstergebilimi bakış açısıyla Shakespeare'in Julius Caesar ve Antony and Cleopatra adlı oyunlarında anlam evreni, göstergeler ve öznelik yetisi
Meaning universe, signs and subjectivity in the plays Julius Caesar and Antony and Cleopatra by Shakespeare from semiotics of translation perspective
MESUT KULELİ
Doktora
Türkçe
2016
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- On beşinci yüzyıl edvar yazarlarının metinlerinde müzik ve kozmogoni ilişkisi
Music and cosmogony association in the music theory treatises of the fifteenth century Ottoman empire
DOĞUŞ ÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
- Edebiyat sosyolojisi açısından Türk öykücülüğü:1990-2005
A sociological analysis of the Turkish short story writing: 1990-2005
LEYLA BURCU DÜNDAR
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜHA OĞUZERTEM
- Türkiye'de İslam ilmihallerine toplumsal cinsiyet algısındaki değişim çerçevesinde sosyolojik yaklaşım
A sociological approach to Muslim catechism (ilmihals) in Turkey through the changes in gender perceptions
SENEM GÜRKAN
Doktora
Türkçe
2021
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN PERŞEMBE