Sosyalizmin kentsel politikalara ve kente etkisi: Moskova deneyimi
Effects of socialism on urban policies and the city: Case of Moscow
- Tez No: 600233
- Danışmanlar: PROF. DR. SIRMA TURGUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Şehircilik ve Bölge Planlama, Political Science, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehircilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Koruma ve Yenileme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Kentsel mekânlar, kentsel politikaların temelini oluşturmaktadır. Şehircilik, siyasi ideolojilere; iktidara gelmek için söylev siyasetinden daha fazla olanak sunmaktadır. Mekânı kontrol etmek ve ideolojiye göre şekillendirmek, iktidarın sürekliliğini sağlamaktadır. Bu sebeple ideolojilerin mekânı şekillendirmek ve kontrol etmek için tasarrufları vardır. Kentsel politikalar, ideolojilerin uygulamaya geçirilmesi için kullanılan araçlardır ve şehirlerin sadece yönetiminde değil mekânsal dönüşümünde de önemli bir etkiye sahiptir. Bir siyasi ideolojiyi en köklü şekilde yaymak ve halka benimsetmek için yapılması gereken; siyasi görüşü destekleyen kentler ve gündelik deneyimler yaratmaktır. Söz konusu siyasi ideoloji sosyalizm olduğunda ise; sosyalizmin“eşitlik”ilkesi gereği, mülkiyet kavramı ortadan kalkacaktır. Toprağın, devletin bir zenginliği olarak görüldüğü ve değişim değerinin olmadığı; konutun anayasal bir hak olduğu ve devlet tarafından herkese hakça dağıtıldığı; ulaşım ve altyapının mahallelere göre değişiklik göstermediği bir devlet düzeninde kentleri şekillendiren ilkeler, ideolojinin propagandası olacaktır. Sosyalizmin ilkelerini anlamak sosyalist politikaları analiz etmeye; sosyalist politikaları analiz etmek de şehirlerin şekillenme süreçlerini ve geri plandaki fikirleri anlamaya yaramaktadır. Literatür araştırmaları sonucunda görülmüştür ki ideoloji – politika – kent diyalektiğindeki kuramsal yazın birikimi, aynı konuların pratiklerinin incelendiği yazın birikiminden daha zayıf kalmaktadır. Bu doğrultuda tezde öncelikle sosyalizm ideolojisi açıklanmıştır. Sosyalizmi, sosyalist planlamayı ve sosyalist şehirciliği kavramsal olarak açıklamak, sosyalizmin devlet düzeni olarak deneyimlenme şansı bulduğu Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) politikalarında sosyalizmin izlerini ön plana çıkarmaktadır. Tez çalışmasında sosyalizmin mekânsal karşılığının analizleri Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) başkenti olan Moskova'nın şehir planı, kamusal alanlarıyla sosyal donatıları, konut yerleşimleri, ulaşım ve altyapı sistemleri ile sosyalist ideolojinin etkisinde inşa edilen tekil yapılar incelenerek yapılmıştır. Çalışmanın yöntemi yazılı literatür taramasının yanı sıra, Sovyetler Dönemi'nde çekilen film, belgesel, fotoğraf arşivleri ve propaganda afişlerinden ideolojinin yansımalarını anlamak olarak belirlenmiştir. Çalışmada sosyalist ideolojinin sosyalist şehircilik anlayışı ile kent dokusuna nasıl yansıdığı ve kentin propaganda mekânı olarak kurgulanması sırasında hangi unsurlardan ne şekilde faydalanıldığı vurgulanmıştır. Tez çalışmasının sonucu olarak sosyalist ideolojinin kentsel mekânda sadece mimari ve şehir planı olarak karşılık bulmadığı, aynı zamanda kentte yaşayanların hayatlarını da sosyalist ideoloji doğrultusunda değiştirdiği tespit edilmiştir. Moskova günümüzde kapitalist bir ideoloji ile yönetilmekte olsa dahi sosyalist dönemin izlerini taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Urban centers form the basis of urban policies. Urbanism provides more chances to establish rulership with political ideologies than political discourse. To control and shape urban centers according to ideologies assures the continuity of rules in power. For this reason ideologies have a tendancy of shaping and ruling urban areas. Urban policies are tools to put ideologies in practice and cities have an importance not only in administration but also in urban development. In order to root an political ideology in people, cities and daily experiences which represent the political ideology must be built. When this political ideology is socialism, due to“equality”principle of it, concept of private property would be erased. Principles such as land being the state's and not having any change value; housing being a constitutional right and being given to citizens by the state; and transport and infastructure not showing changes according to neighborhoods shape the urban areas according to state structure, and also become propaganda pieces of the ideology. Understanding the principles of socialism helps us in analyzing socialist politics, which will be helpful in understanding how cities changed shape in their lifespan and the ideas in the background related to this change. As a result of literary research, ideological - political - city dialectical literary works on theory are lesser in quantity compared to literature regarding the research done on the practice. In this direction, the thesis first explains the ideology of socialism. Explaining socialism, socialist planning and socialist urbanism displays the footprints of socialism in Union of Soviet Socialist Republics (USSR) political discourse as they had an established socialist republic state. In this thesis, analysis of socialism's urbanistic representation has been researched on urban planning, public zones and recreational areas, housing, transport and infastructure systems and monumental structures built under the influence of socialist ideology in the capital of Union of Soviet Socialist Republics (USSR), Moscow. Aside from literary works, movies, documentaries, photography archives and propaganda posters produced during the Soviet era are also researched into in order to understand the impact of the ideology. In this thesis, points have been made regarding how the socialist ideology reflected on the city's layout with socialist urbanism and which factors were utilized how in regards of constructing the city as a propaganda demonstration. As a result of this thesis, it's revealed that socialist ideology is not displayed in urban areas only on architectural and city planning levels but also influenced the lives of those live in the city with socialist ideology. Even though in today's world the city is under a capitalist administration, Moscow still bears the marks of its socialist era.
Benzer Tezler
- Türkiye'de toplumcu belediyecilik anlayışının evrimi
Evolution of socialistic municipality in Turkey
MAHMUT GÜLER
Doktora
Türkçe
2004
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN HAMAMCI
- 2000 sonrası Türkiye'de toplumcu belediyecilik politikalarının değerlendirilmesi: Ovacık Belediyesi örneği
Evaluation of socialist municipalism policies after 2000 in Turkey: The case of Ovacık Municipality
ENGİN BOZKURT
Doktora
Türkçe
2020
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONAY BAYRAMOĞLU ÖZUĞURLU
- Üretim ve yeniden üretim sürecinde toplumsal mekânın yeniden örgütlenmesi: Beykoz Paşabahçe örneği
Reorganization of social space in production and reproduction process
EYLEM YAĞIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİRİN ENLİL
- Kosova's architecture in frame of socialist modernization: Boro-Ramiz sport, culture and trade complex by dom architectural office
Sosyalist modernizm çerçevesinde Kosova mimarisi: Boro-ramız spor, kültür ve ticaret merkezi, dom mimarlık ofisi
SARA SYLEJMANİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT GÜL
- Kentsel ve yarı kentsel alanlarda dar gelirliler için konut politikaları ve mimarın rolü
Housing policies and architects role in urban and semi-urban areas for low-income families
ALPER ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METE ÜNÜGÜR