Mâturîdîlik kelâm geleneğinde insan anlayışı
Understanding of human in maturidi kalam convention
- Tez No: 601975
- Danışmanlar: PROF. DR. FETHİ KERİM KAZANÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Mâturîdî, Mâturîdiyye mezhebi, Allah, İnsan, Ahlâk ve Akıl, al-Maturidi, al-Maturidiyya, God, Human, Morality/ethic and Reason
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Bu çalışma, İmam Mâturîdî'nin kelâm sisteminde ve Mâturîdî gelenekteki insan anlayışının incelenmesini, bu yaklaşımın diğer bazı kelâmî ekollerle mukâyese edilerek ortaya konulmasını ve tahlil edilmesini amaçlamaktadır. Mâturîdî düşünce sisteminde Allah; bilen, irâde eden, kudretli ve yaratan bir varlık olarak tanımlanmıştır. Bu yaklaşımda Allah'ın bütün fiillerinin hikmet ve adâlet ölçüsünde ortaya konulduğu öne sürülür. Mâturîdîliğe göre varlık sahasında meydana gelen her şey, Allah'ın ilminde kayıtlı olduğu hâl üzere gerçekleşir. Ancak Allah'ın bilmesi, hükmen değil, vasfen bilmedir ve bundan dolayı kulların eylemlerinin bu bilgide bulunduğu şekilde gerçekleşmesi, cebir ifade etmez. Bu kapsamda Allah, mürîd bir varlık olmakla birlikte, insanı da irâde edebilen bir varlık olarak yaratmıştır. Allah'ın bahşettiği bu irâde ile insan, kendi eğilim, niyet ve seçimlerine göre eylemde bulunan, özgür irâdesi ile karar verip, kendi eylemlerinin sonucu olarak mükâfat ya da cezâyı hak eden bir varlıktır. Mâturîdî ekolün anlayışına göre insan; akleden, irâde eden, yapıp edebilen ve değer koyabilen bir varlıktır. Allah'ın bilgisi insan üzerinde zorlayıcı bir etkiye sahip olmadığından, insan kendi tercihleri doğrultusunda eylemde bulunan ve bu niteliği sebebiyle sorumlu kılınan bir varlıktır. Yapıp eden bir varlık olması bağlamında insan; irâde, istitâ'at ve kudret kavramları eşliğinde değerlendirilir. İnsanın sorumluluğu ise kesb nazariyesi doğrultusunda açıklanır. İnsanın yükümlü oluşunu, teklifin imkânı bağlamında temellendirirken, bu mükellefiyeti insanın yapabilirlikleri kapsamıyla sınırlayarak“teklîf-i mâ lâ yutâk”anlayışını reddeder. İman-amel ayrılığı konusundaki yaklaşımı sayesinde, büyük günah sorunu üzerine de çözüm önerisinde bulunmuş olur.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the man understanding of Imam Maturidi in the Kalam system and Maturiditradition and to reveal and analyze this approach by comparing it with some other theological schools. In the system of Maturidithought;God is defined as a knowing, willing, powerful and creating entity.In this approach, it is asserted that all the acts of God are put forward in the extent of wisdom and justice. According to Maturidi, everything that happens in the field of being happens as it is recorded in the knowledge of God.However, God's knowledge is not judgment, but qualitative and therefore the act of the servants in the same way as this knowledge does not express compulsion. In this context, God has created man as a creature who can also make man will, even though he is an apostate being. With this will bestowed by God, man is an entity that acts according to his own tendencies, intentions and choices, decides with his free will and deserves reward or punishment as a result of his own actions. According to the understanding of the Maturidischool, human being is an entity that can reason, will, make and put value. Since God's knowledge does not have a compelling effect on man, man is an entity that acts according to his own preferences and is made responsible for this quality.In the context of being a constructing entity, human beings are evaluated with the concepts of will, capacity and power. The responsibility of the human being is explained in the direction of“kesbtheory”. While basing the obligation of the person in the context of the possibility of proposal, by limiting this obligation to the scope of human capabilities rejects the concept of“teklîf-i mâ lâ yutâk”. Through his approach toseparation of faith-action, he also proposes solutions tothe great sin problem.
Benzer Tezler
- Klasik Dönem mâtürîdiyye kelâm'ında te'vîl anlayışı
The conception of ta?vil in the Classic Period mâturîdiyya kalam
KILIÇ ASLAN MAVİL
Doktora
Türkçe
2012
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN YURDAGÜR
- Mâtürîdî âlimlerden Sığnâkî'nin (Ö. 714/1314) et-Tesdîd fî şerhi't-Temhîd adlı eserinin tahkiki ve ilâhiyyat konularının tahlili
A critical edition and an analysis of theological issues of the Maturidian scholar Signaki (D.714/1314)'s work called at-Tasdeed fi sharh at-Tamheed
ALİ TARIK ZİYAT YILMAZ
- Ebu'l-Yüsr Muhammed el-Pezdevi'nin Maturidi kelam sistemine katkıları
Contributions of Abu'l–Yusr Muhammad al-Bazdawi to Maturidi theolody (Kalam) system
HAKAN YILDIZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFÜ CENGİZ
- Sadruşşerîa'da varlık ve ulûhiyyet
Existence and divinity in Sadr al-Shariah's thought
GÜVENÇ ŞENSOY
Doktora
Türkçe
2022
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ
- Ebu'l-muîn en-Nesefî bağlamında Mâturîdî gelenekte Mu'tezile karşıtlığı
Mu'tazila opposition in Māturīdi tradition in the context of Abū Mu'īn al-Nasafī
FATIMA RUMEYSA YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN AYDINLI