Sofular yontmataş buluntu topluluğu
Sofular chipped stone assemblage
- Tez No: 602431
- Danışmanlar: PROF. DR. OKŞAN BAŞOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Prehistorya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 372
Özet
Orta Anadolu ve Volkanik Kapadokya Bölgesi'ndeki obsidiyen kaynakları ile yontmataş buluntulara ilişkin literatüre bakıldığında, özellikle Çanak-Çömleksiz Neolitik süreçlerde, obsidiyenin hem bu bölgede hem de Suriye ve Levant gibi daha uzak yerlerde yaşayan insan grupları üzerinde çok önemli bir yere sahip olduğunu gösteren birçok çalışma söz konusudur. Bununla birlikte, Volkanik Kapadokya bölgesinin doğusunda kazılarla ortaya çıkarılmış Çanak-Çömleksiz yontmataş buluntuları üretim zinciri yaklaşımına göre ele alan veya bunların üretildiği obsidiyenleri jeo-kimyasal analiz yöntemlerine göre inceleyen herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışma, 2015-2018 yılları arasında Çanak-Çömleksiz Neolitik döneme tarihlenen Sofular Höyük'te arkeolojik kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkarılmış toplam 4835 adet obsidiyen yontmataş buluntuyu, üretim zinciri yaklaşımının çalışma yöntemlerine göre analiz etmiştir. Bu yöntemlerin yanı sıra, obsidiyen yontmataş buluntuların hammadde kaynak alanlarını ve ortaya çıkarıldıkları arkeolojik tabakaları, yine bu çalışma kapsamında yapılmış kimyasal analiz yöntemlerine göre elde edilmiş veriler ışığında tartışmaktadır. Orta Anadolu bölgesinin güneyinde, Nevşehir ili Ürgüp ilçesi yakınlarında yer alan Sofular Höyük, jeologlar tarafından Volkanik Kapadokya olarak adlandırılan bölgenin doğu kesiminde, arkeolojik kazılarla tespit edilmiş şimdilik kaydıyla tek Çanak-Çömleksiz Neolitik dönem buluntu alanıdır ve bu bakımdan çalışma, literatüre anlamlı katkılar yapacak bir potansiyele sahiptir ve bölgenin özellikle doğu kesimi için önemli bir referans kaynağı olmaya da adaydır. Çalışmamız sonucunda, Sofular Höyük'te tek ve iki vurma düzlemli dilgi çekirdekleriyle baskın bir yontmataş endüstrisi tanımlanmıştır. Üçgen ve yarımay benzeri geometrik mikrolitler ile sırtlı, omuzlu ve kenarsal düzeltili dilgi aletler ve üretim süreçlerine ilişkin yonga benzeri taşımalıklar üzerine yapılmış yuvarlak ya da yarı yuvarlak ön kazıyıcılarla karakterize olan Sofular Höyük yontmataş endüstrisi, Volkanik Kapadokya Bölgesi'nin batısında tanımlanmış obsidiyen yontmataş üretim zinciri sistemlerinin, bölgenin doğu-kuzeydoğu kesimindeki, bugün için en erken ve tek temsilcisidir.
Özet (Çeviri)
According to the literature regarding obsidian sources and chipped stone artefacts in Central Anatolia and Volcanic Cappadocia region, there are many research results demonstrate that obsidian has a very important position particularly for prehistoric people who lived in both these regions and in farther settlements such as Syria and Levant zones in Pre-Pottery Neolithic times (9th-8th-millennium cal. BC). However, no studies and geochemical analyses encountered on the obsidian artefacts from eastern the Volcanic Cappadocia region or in Nevşehir province. The dissertation examines 4835 obsidian chipped stone artefacts, recovered during archaeological excavations in Sofular Höyük between 2015 and 2018 years, according to technological and typological analysis methods. Apart from, obsidian artefacts are discussed in terms of raw material provenance analyses and also the radiocarbon datings of their archaeological contexts where they were uncovered. Lack of Pre-Pottery-Neolithic evidence to the east Volcanic Cappadocia demonstrates the importance and necessity of this study. Sofular Höyük is located in the south of the Central Anatolia, near the town of Ürgüp in Nevşehir. It is the only Pre-Pottery Neolithic site uncovered by archaeological excavations in the eastern part of the region where is called Volcanic Cappadocia by geologists. Thus, this dissertation is a candidate to be an important reference bibliography for this part of this region. The obsidian chipped stone assemblage of Sofular Höyük is predominant by single and double striking platform blade cores. The industry, which is characterized by geometric microliths such as triangles and lunates, and backed and edge retouched blades and flakes, various endscrapers made on rejuvenation flakes and the other technological debitage are one of the earliest samples of the chaîne opératoire in the east Volcanic Cappadocia region.
Benzer Tezler
- Gelibolu Yarımadası'nda iki prehistorik höyüğün yontmataş teknolojisi ve tipolojisi: Hacı Hüseyin ve Kaynarca
Technologies and typologies of chipped stone of two prehistoric setlement in the Gallipoli Peninsula: Hacı Hüseyin and Kaynarca
KEREM DEMİR
- Avcıkoru-Domalı-Sofular yöresi (Şile-İstanbul) kömüraltı killerinin mineralojik incelemesi
Başlık çevirisi yok
ŞENEL ÖZDAMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FAZLI ÇOBAN
- Amasya ili Sofular mahallesi ve yakın çevresi geleneksel yerleşim dokusunun analizi, değerlendirilmesi ve koruma geliştirme önerisi
The analysis, evaluation and the preservation-rehabilitation proposal of traditional settlement pattern of Amasya Sofular district and its vicinity
AYŞE MEHPARE ALACA