Yükseköğretimin finansmanında neoliberal dönüşüm
Neoliberal transformation in higher education finance
- Tez No: 604272
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERDAL BAHÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Kamu Yönetimi, Maliye, Economics, Public Administration, Finance
- Anahtar Kelimeler: Neoliberalizm, yükseköğretimin finansmanı, üniversite sanayi işbirliği, Neoliberalism, financing of higher education, university industry cooperation
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye (Kamu Ekonomisi) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Küreselleşme olgusu başta siyasi, ekonomik ve toplumsal alanlar olmak üzere birçok alanın uluslararası hale gelerek bütünleşmesini ifade etmektedir. Bu kapsamda küreselleşme, kapitalizmin dünya genelinde yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Toplumsal yaşamın her alanına etki eden kapitalizm uzun yıllardır neoliberalizmin egemenliğindedir. Neoliberalizm özünde tüm varlıkların piyasalaşmasını savunurken aslında her şeyin meta olduğunu ve metalaştığını savunmaktadır. Bilgi de kapitalist üretim sürecinde kullanım değerini kaybederek değişim değeri olan bir metaya dönüşmüştür. Eğitim hizmetinin sunumu ve finansmanı, toplumlarda yaşanan siyasi ve ekonomik dönüşüme paralel olarak değişim göstermiştir. İkinci dünya savaşı sonrasında yaşanan ekonomik durgunluk, devletin ekonomiye daha çok müdahale etmesi gerekliliğini ortaya çıkarmış; böylece benzer diğer hizmetler gibi eğitim hizmetinin de kamu kaynaklarıyla finanse edilmesi öngörülmüştür. Ancak, zamanla artan kamu harcamaları devlet bütçesi üzerinde yük oluşturmaya ve bütçe açıkları kronikleşmeye başlamıştır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde kalıcı şekilde artan bütçe açıklarının finansmanı için borçlanma yoluna gidilmiştir. Ayrıca, kamu harcamalarının azaltılması amacıyla tasarruf tedbirlerine başvurulmuştur. 1980'li yıllardan itibaren, devletlerin kamu harcamalarında kesintiye gitmesi ve daha çok hizmetin piyasa koşullarına bırakılması fikri egemen hale gelmiştir. Kamu harcamaları içinde yer alan yükseköğretim hizmeti, harcamaların göreceli olarak kolaylıkla azaltılabileceği bir sektör olarak görülmüştür. Neoliberalizmin yükseköğretim hizmetine ilişkin temel argümanlarından biri, yükseköğretimin bireysel getirisinin toplumsal getirisinden fazla olduğudur. Böylelikle, daha önceleri kamusal hizmet olarak sunulan yükseköğretimin finansmanında yükseköğretimin yararlanıcıları olan öğrencilerle maliyet paylaşımına gidilmiştir. Ayrıca yükseköğretim kurumları, gelir kaynaklarını çeşitlendirmek amacıyla sanayi ile işbirliğine yönelmişlerdir. Üniversitelerde üretilen bilginin sanayinin ihtiyaç duyduğu alanlara yönelmesi, bilginin ticarileşmesine neden olmuştur. Bilginin bir meta olarak görülmesi ve ticarete konu olması ise yükseköğretimin toplumsal faydasını azaltmaktadır. Toplumda fırsat eşitliğinin sağlanması amacıyla yükseköğretim hizmeti fiyatlandırılmamalı ve bir hak olarak herkese yeteneklerine göre açık olmalıdır.
Özet (Çeviri)
The phenomenon of globalization refers to the internationalization of many areas, especially political, economic and social areas. In this context, globalization causes capitalism to spread throughout the world. Capitalism which has influenced every aspect of social life has been dominated by neoliberalism for many years. Neoliberalism defends the fact that all things are commodities and commoditization while defending the marketization of all assets. Knowledge has also been transformed into a commodity with a value of change by losing the value of use in the capitalist production process. The education service and financing of the educational service has changed in parallel with the political and economic transformation. The economic recession after the Second World War revealed the need for the state to intervene more in the economy; thus, it is envisaged that the education services such as other similar services will be financed by public resources. However, increasing public expenditures over time began to burden the budget and the budget deficits began to become chronic. Public borrowing has been made to finance the permanently increasing budget deficits of developing countries. In addition, austerity measures have been applied to reduce public expenditures. As of 1980s, the idea of disrupting public expenditures and leaving more services to market conditions has become dominant. Higher education expenditures in public expenditures is seen as a sector where expenditures can be reduced relatively easily. One of the main arguments of neoliberalism regarding higher education is that the individual return of higher education is more than the social return. Thus, cost sharing was made with the students who were beneficiaries of higher education in the financing of the higher education, which was previously offered as a public service. Moreover, higher education institutions have started to cooperate with industry in order to diversify their sources of income. The fact that the knowledge produced in the universities directed to the areas needed by the industry has caused the commercialization of knowledge. The fact that information is seen as a commodity and subject to trade reduces the social benefit of higher education. Higher education should not be priced and open to everyone as a right in order to ensure equal opportunities in society.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yükseköğretimin finansmanındaki dönüşümün zamansal ve politik analizi
Temporal and political analysis of the conversion of higher education financing
ALİ İLKER KURT
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HÜSEYİN AKSOY
- Yükseköğretimin finansmanında kaynak arayışları ve bütçe uygulamaları: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği
Seeking funds for higher education financing and budget practices: The case of Suleyman Demirel University
NAİF FIRATCAN ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimSüleyman Demirel ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL AĞCAKAYA
- Yükseköğretimin finansmanında talep yönlü alternatif bir yöntem olarak eğitim kuponu uygulamaları
As an alternative demand-side financing mechanism in higher educaion: Education voucher practices
İLKER YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimDumlupınar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARAASLAN
- Yükseköğretimin finansmanında borçlanma yöntemi: İstanbul ili uygulaması
Loan method in financing of higher education: İstanbul province implementation
SEDA ÖZEKİCİOĞLU
- Yükseköğretimin finansmanı; Türkiye'deki yükseköğretimde eğitim harcamalarının etkinliğini arttırmaya yönelik bir model önerisi
Financing of higher education; A modal proposal to increase the efficiency of education costs of higher education in Turkey
REŞİT ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimÇankırı Karatekin Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EROL YENER