Ḥikâyât (Giriş, dil incelemesi, transkripsiyonlu metin, gramatikal dizin-sözlük, tıpkıbasım)
Hikayat (Abstract, language examination, text with transcription, grammatical order, dictionary, original text)
- Tez No: 604347
- Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN RÜŞTÜ KARABEYOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Hikâye, kıssa, Hz. Muhammed, din-tasavvuf, Story, tale, prophet Muhammed, religion, mysticism
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 348
Özet
İçindeki hikâyelerin müellifi, musannifi ve müstensihi belli olmayan“Hikâyât”Ankara Milli Kütüphane El Yazması ve Nadir Eserler Bölümü 06 Hk 1637/5 numarada“Hikāyāt”adı ile kayıtlıdır. 20a sayfasında 7 satır, 30b sayfasında ise 10 satır olması dışında, her sayfada bir sütun ve 11 satır bulunmakta olup 41 varaktır. Eserde sekiz dini hikâye, bir kaside ve bir ilahi bulunmakta olup, hepsi manzum kaleme alınmıştır. Eserde sırasıyla Ebū Dahdah, Hazret-i Osman, Münâfıklar, Câbir-i Ensârî, Ahlâk-ı Nebî, Şam'da Bir Yahudi, Mevlûd-i Şerif İlâhisi, Ebu'l Mahcen İle Münâfıklar, başlığı olmayan ama Hz. İbrahim'in Kâbe'yi inşaa etmesi ile ilgili bir hikâye ve Kasîde-yi Nasîhat yer almaktadır. Hikâyât'ta anlatılan gerek kıssalar gerekse dinî nasihatler, ulema sınıfından ziyade avâma dinî-tasavvufî değerleri, akideleri, Hz. Muhammed'in yüceliğini anlatmak amacıyla telif ve tasnif edilmiştir. Bu nedenle metinler, edebî kaygıdan uzak eğitici-öğretici nitelik taşımaktadır. Eserde anlatılan hikâyeler mesnevi nazım şekliyle yazılmış olsa da beyitler halinde değil, mısralar halinde yazıya geçirilme söz konusudur. Zaten eserin ilerleyen bölümlerinde mısra ve beyit bütünlüğünün bozulması nedeniyle mesnevi nazım şekli özelliği ve uyak düzeni de tamamen bozulmuştur. Bu tezde; Türk edebiyatında hikayecilik geleneği ve manzum hikayeciliğin gelişim sürecine kısaca değinilmiş, Hikâyât adlı eserin ilmî transkripsiyon alfabesiyle neşri yapılmış, içeriği, dili, üslûbu, şekil özellikleri açısından tetkik ve incelemesi yapılmış, müellifi, müstensihi ve neşriyat tarihi bilinmemesi dolayısıyla ancak eserin dil özellikleri üzerinden bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY“Hikayat”, where writer, classifier and duplicator is not known, is registered with the number 06 HK 1637/5 to Ankara National Library Handwritten and Rare Works of Art Department. Except from there being seven lines on page 20 a, eleven lines on page 30 b, there is one column, eleven lines on each page and it is fourty-one sheets of paper. There are eight religious stories, one eulogium and one chant in the work. Each of them is written in verse. In the work Ebu Dahdah, Hazret-i Osman, Munafıklar (the Mischief-makers), Cabir-i Ensari, Morals of the prophet, A Jewish in Damascus, The Chant of Mevlud-i Şerif, The Mischief makers with Ebu'l Mahcen, a story which has not tittle and is about Prophet İbrahim's Constructing Ka'bah / Kaaba, the Eulogium of Advices comes in the order of appearance. Both the tales and the religious advices told in Hikayat are compiled and sorted out to tell religious sufistic values, creed and dignity of prophet Muhammed to the common people rather than scholars. Therefore the texts have educatory features rather than literary purpose. Even though the tales are written in masnavi poetry style, they are written in verse, not in couplets. As a matter of fact, masnavi poetry-style features and rhyme scheme is disturbed completely in the following sections by the reason of disintegration between verses and couplets. In this thesis, it is briefly mentioned to story telling tradition and development of poetic storytelling in Turkish literature, the work named as“Hikayat”is publicated with scientific transcription alphabet, it is analyzed in terms of content, language, genre and features. Owing to the fact that its writer, classifier, duplicator and publication date is not known, it is tried to come to a conclusion through linguistic features.
Benzer Tezler
- Hikâyet-i Dîniyye (giriş-inceleme-metin-dizin)
Hikâyet-i Dîniyye (introduction-analysis-text-index)
TUBA BETÜL ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET GÜLSEL SEV
- Muhammed Badamyari, Hikayat: İnceleme-metin-sözlük
Muhammed Badamyari, Hikayat: Literature review-text-dictionary
MELTEM GÜL
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER ÖNLER
- Hikayet-i Sipahi-i Kastamoni Tuti-i Şekeristan(vr.28-54)(inceleme-transkripsiyon-metin-dizin)
The stories of a covalryman from Kastamonu the Parrot of Candyland
HASAN GEVREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ARZU ERDOĞAN ÖZTÜRK
- Hikayet-i Sipahi-i Kastamoni Tuti-i Şekeristan (vr.1-27) (inceleme-transkripsiyon-metin-dizin)
The Stories of a Cavalryman from Kastamonu the Parrot of Candyland
SUZAN BALKANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARZU ÖZTÜRK
- Hikâyât-i Mansûr-ı Hallâc (İnceleme-transkripsiyonlu metin)
Story of the Mansour al-Hallaj (Examination–transcribed-text)
MERYEM ŞEFİKA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimÇukurova Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ÖZTÜRK