Geri Dön

İstanbul ili ilçelerinin temel sağlık göstergeleri açısından sıralanmasında temel bileşenler analizi yönteminin kullanılması

The use of the principal component analysis method in the ranking of districts in terms of basic health indicators in istanbul

  1. Tez No: 604526
  2. Yazar: AHMET YAMAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ERAY YURTSEVEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 61

Özet

Sağlık göstergelerinin toplumlarda genel sağlık düzeyinin tespiti ve sağlık hizmetleri açısından ne kadar önemli olduğu ortadadır. Dişçi (1) toplumun bütün sağlık ihtiyaçlarını karşılamak pek olası değildir. Tüm ihtiyaçlar aynı zamanda karşılanamadığından dolayı, bunlardan bazılarına öncelik vermek, bir kısmını ertelemek, bir kısmından da vaz geçmek mecburi olmaktadır. Bu konuda çabuk kararlar alacak, yetkililere değişik alternatif yollar, kullanılacak araç, gereç ve ölçme ile ilgili metotların sunulabilmesi çok önemlidir. Acar (2) kamuyu ilgilendiren sağlık hizmetinin etkin yürütebilmesi için öncü göstergelerdeki değişimler izlenmelidir. Eğer ilçeler ya da bölgeler arasında farklılıklar söz konusuysa, bu farklılıkların ciddi zararlarını önlemek adına, bunun tespit edilip ortaya konması önemlidir. Tümerdem (3) Dünya Sağlık Örgütü'nün temel anlaşmasında yer verilen sağlık hizmetlerinin tanımı: Sağlık hizmetleri, insan sağlığı için zararlı olan değişik ve farklı etkenlerin yok edilip ortanan kaldırılabilmesi (preventive medicine), hastalıkların teşhis edilebilmesini sağlayıp teşhise yarayan, hastanın muayenesinin yapılması ve gerekliliğinde tedavisinin yapılabilmesi (curative medicine), bedendel ve fizyolojik olarak, zihinsel becerilerin ve sahip olunan yeteneklerin kayba uğraması ile herhangi bir azalmanın yaşanması durumlarında bu beceri ve yeteneklere tekrardan yeni baştan kavuşturulması durumunda yürütülen tıbbi bakım (rehabilitation, readaptation) uygulamalarının bütününü kapsayan çalışmaların tamamıdır. Çalışmamızda data içerisinde, onların benzerliklerini ve farklılıklarını vurgulamak için model tanımlamanın bir yolu olan (4) Temel Bileşenler Analizi Yöntemi kullanılmıştır. İstanbul için 2014 yılında temel sağlık göstergelerinden olan canlı doğum sayısı, bebek- anne-5 yaş altı çocuk ölüm hızı, gebe-bebek izlem sıklığı, sezaryen oranı, kaba doğum-ölüm hızı verileri göz önünde bulundurularak, ilçeleri arasında bir sıralama yapılması amaçlanmış ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda ilçelerin temel sağlık göstergeleri açısından farklılıklar gösterdiği anlaşılmıştır. Çalışma İstanbul ili içerisinde sunulan sağlık hizmetlerinin daha orantısal olması ve ilçelerin sıralamada, geride kalanlarına ihtiyaca göre sağlık hizmetlerinin öncelikli ve daha etkin verilebilmesi adına bir kaynak olması açısından önemlidir.

Özet (Çeviri)

The importance of health indicators is obvious for assessing the level of general public health and healthcare services.“Dişçi (1) It is not realistically possible to satisfy all the health needs of the public. Since all needs can not be satisfied simultaneously, it is necessary to prioritize some, defer some and forgo some altogether. It is crucial to provide the authorities that will be making practical decisions on the subject with various alternative methods, tools and measurement instruments.”“Acar (2) In order to qualitatively run public healthcare services, change of lead indicators should be monitored.”If there are differences between districts or regions, it is imperative to identify these disparities so as to prevent any serious damage that may arise from them.“Tümerdem (3) According to WHO Articles of Association, health services is defined as: ”(Healthcare services are) the sum of all activities aiming the eradication of various factors that harm human health (preventive), the examination of patients for diagnosis and if necessary treatment (curative), in the case of loss or decrease of body or mental functions, medical care following the regain of these functions (rehabilitation, re-adaptation)." In this work, (4) Principal Component Analysis is utilized as a model to emphasize the differences and similarities within data. Principal health indicators of natality, infant-mother-under 5 years of age mortality rates, pregnancy and infant follow up rate, cesarian section proportion, crude mortality-birth rates for Istanbul in 2014 are taken into consideration in order to create a ranking among districts and according to our results, the districts show differences in terms of principal health indicators. This study is important for ensuring the proportionality of healthcare services within Istanbul and constitutes a source for prioritizing and improving the efficacy of healthcare services in the lower-ranking districts in accordance with their needs.

Benzer Tezler

  1. Kentsel alanlardaki fiziksel ve sosyoekonomik belirleyicilerin çocuk sağlığına etkilerinin CBS ile araştırılması

    Investigating the effects of physical and socio-economic determinants on children health through GIS

    ASLI KAHRAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Coğrafyaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR DOĞRU

  2. Yaşlıların ihtiyaçları, beklentileri ve karşılaştığı sorunların çözümünde sosyal ve politik çevrenin rolü: Konya ilinin Beyşehir ve Hüyük ilçeleri örneği

    Old people's needs, expectations and the role of social and political environment towards the solving of problems they encounter: The cases of Beyşehir and Hüyük districts of Konya city

    MÜŞERREF KÜÇÜK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Sosyal Hizmetİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KADİR CANATAN

  3. İlköğretim okullarında toplam kalite yönetimi ilkelerinin uygulanabilirliği

    The evaluation of enforceable of total quality management principles in primary education schools

    REYHAN GEDİK GÜLSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. İRFAN ERDOĞAN

  4. Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 48-72 aylık çocukların sorumluluk davranışlarına ebeveynler arası uyumun etkisinin incelenmesi

    The level of relationship between responsible behaviors of 48-72 month-old children attending preschool education and their parents' marital adjustment

    ONUR BÜLBÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan Üniversitesi

    Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASUDE BALABAN DAĞAL

  5. Bilgi eğitim iletişim gereçlerinin aşılama hizmetleri yönetimine etkisi

    The impacts of communicational tools on the management of immunization activities

    TURHAN ŞALVA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Halk SağlığıMarmara Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. SİBEL KALAÇA