Kırşehir aşıklık geleneğinde Âşık Şemsi Yastıman
Âşık traditionals Şemsi Yastıman of field
- Tez No: 605481
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDAL ADAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kırşehir, Âşık, Âşıklık Geleneği, Şemsi Yastıman, Kırşehir, Minstrel, MinstrelsyTradition, Şemsi Yastıman
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 483
Özet
Türk halk edebiyatı Türk toplumunun gelenek ve göreneklerini, her türlü düşünce yapısını, yaşamını, yansıtan metinlerden oluşur. Halk edebiyatı geleneğine halkın içinden yetişmiş ozanların katkısı büyüktür. Türk halk edebiyatı içinde halk müziği önemli bir yer teşkil etmektedir. Halk müziğinin önemli temsilcileri âşıklar ve abdallardır. Kırşehir âşıkları abdal olarak nitelendirilmektedir. Âşıklık geleneğini devam ettiren önemli bir isimde Şemsi Yastıman'dır. İç Anadolu Bölgesi'nin 13 ilinden biri olan Kırşehir tarih boyunca âşıklık geleneğini yaşatmış, birçok âşık ve ozan yetiştirmiştir. Âşıklık geleneği içinde önem teşkil eden Şemsi Yastıman'ın türküleri Kırşehir gelenek ve göreneklerini yansıtan önemli çalışmalardır. Yapmış olduğumuz bu çalışmada Kırşehir âşıklık geleneği içinde Şemsi Yastıman'ın hayatı, sanatı, eserleri ve eserlerin şekilsel incelemesi hakkında bilgiler vererek Şemsi Yastıman'ın şiirlerinde yer alan halkbilimi unsurlarını tespit etmeye çalıştık. Yapmış olduğumuz çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın birinci bölümünde abdal kavramı verilmiş, tarihi süreç içinde abdal kavramı ve abdalların yaşam koşullarına değinilmiştir. İkinci bölümde ahilik kavramı hakkında bilgilere yer verilerek, Anadolu'da ahiliğin ortaya çıkışı, amacı, temel ilkeleri, temel kaynakları ve Ahi Evran'ın hayatı hakkında bilgiler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde âşık ve âşıklık kavramı, Kırşehir âşıklık geleneği ve Kırşehir halk ozanları hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Dördüncü bölümde Şemsi Yastıman'ın hayatı, şahsiyeti, eserleri, şiirleri ve şiirlerin şekilsel incelemesi yapılmıştır. Beşinci bölümde Şemsi Yastıman'ın şiirlerinde yer alan halkbilimi unsurları tespit edilmiştir. Ekler kısmında yerel sözcük, deyimler, sık kullanılan atasözleri ve yerel sözler, Kırşehir duaları, bedduaları ile Şemsi Yastıman tarafından yazılan yayımlanmayan şiirlere, Şemsi Yastıman'ın oğlu Sinan Yastıman ile yapılan röportaja, Şemsi Yastıman Saz Evi tarafından basılan kitaplara ve Şemsi Yastıman'a ait olan fotoğraflara yer verilerek çalışmaya son verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Turkish folk literature consists of texts which reflect customs and traditions, allkinds of mentality, lifestyle of Turkish society. The poets grown up in public make a huge contribution to Folk literature custom. Folk music has an important place in Turkish folk literature. The significant representatives of folk music are minstrels and wandering dervishes. Kırşehir minstrels are known as wandering dervish. An important name who continues Minstrelsy tradition is Şemsi Yastıman. One of thirteen cities of Cenrtal Anatolia Region, Kırşehir has kept Minsrelsy tradition alive throughout history, raised a lot of minstrels and poets. Şinasi Yastıman's folk songs, that has an importance in minstrelsy tradition, are significant works which reflect Kırşehir customs and traditions. In this study, we try to identify the folkloric elements in Şinasi Yastıman's poems by giving information about Şinasi Yastıman's life, art, works and formal analysis of his works within Kırşehir minstrelsy tradition. Our study consists of five sections. In the first section of our study, the wandering dervish concept is given, wandering dervish concept within the historical process and living conditions of wandering dervishes are referred. In the second section, by mentioning some information related to ahi-order, information about rise of ahi-order in Anatolia, its aim, basic principles, primary resources and life of Ahi Evran are discussed. In the third section, minstrel and minstrelsy concepts are given, information about Kırşehir minstrelsy tradition and general information about folk poets of Kırşehir are given. In the fourth section, Şemsi Yastıman's life, personality, works, poems and formal analysis of his poems are examined. In the fifth section, folkloric elements included in Şemsi Yastıman's poems are identified. The study is closed by giving localwords, idioms, frequently used proverbs and local words, Kırşehir prayers, curses in addition to unpublished poems written by Şemsi Yastıman, the interview with the son of Şemsi Yastıman's son Sinan Yastıman,the books published by Şemsi Yastıman Saz(a stringedinstrument) House and photos of Şemsi Yastıman in the appendices part.
Benzer Tezler
- Kırşehir yöresi âşıklık geleneği ve Kırşehirli Aşık Dindarî
Kirşehir region minstrelsy tradition and minstrel Dindari from Kırşehir
ÖZLEM ÖZKAYNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAYRAM DURBİLMEZ
- Hataylı halk şairi Eşref Azgın Türkeri'nin hayatı, sanatı ve şiirleri
The life, art and poems of the Hatay folk poet Eşref Azgın Türkeri
EMİNE ELANUR KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Niğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEDİM BAKIRCI
- Kırşehirli Âşık Ayşe Tekin'in müzikal kimliği
The musical identity of Asik Ayse Tekin who is from Kirşehir
MERVE TUĞÇE ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RESUL BAĞI
- Âşık Celal Yenitürk'ün hayatı, sanatı ve yayımlanmamış şiirleri
Ashik Celal Yenitürk's life, art and unpublished poems
NADİDE FATMA YİĞİTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ