Doğrudan yabancı yatırımların Türkiye'nin ihracat ürün çeşitliliği üzerine etkisi
The effect of foreign direct investments on exportproduct diversification in Turkey
- Tez No: 606907
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM ADEM HATIRLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, İşletme, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
uluslararası ekonomik gelişmeler karşısında etkilenmemeleri mümkün değildir. Ancak her ülkenin ekonomik gücü aynı seviyede olmadığı için, gelişen beklenmedik ekonomik gelişmeler karşısında göstermiş oldukları reaksiyonlar ülkeden ülkeyefarklılık göstermektedir. Beklenmedik ekonomik gelişmeler karşısında gelişmiş ülkeler fazla etkilenmezken, gelişmekte olan ülkeler daha fazla etkilenmektedir. Gelişmiş ülkelerin yaşanan olumsuz ekonomik gelişmeler karşısında fazla etkilenmemesinin en büyük nedenlerin birisi dışa açık bir politika izleyerek ihracat ürün sepetlerin oldukça geniş tutmalarıdır. Dışa açık bir politika izlemesi neticesinde yeni pazarlara açılarak döviz gelirlerindeartış sağlamaktadır. Böylelikle makroekonomik dengenin korunmasına katkı sağlayarak istikrarlı bir ekonomik yapıya sahip olmaktadırlar. Gelişmekte olan ülkeler için bu durum biraz daha farklılık arz etmektedir. Bu ülkeler genel olarak sermaye yetersizliği nedeniyle üretim anlamında ciddi sıkıntılar yaşamaktadır. Dolayısıyla bu ülkelerin ihracat ürün sepetlerinin dar olması ve ihracat gelirlerinin düşük olması sebebiyle makroekonomik dengelerini sağlamakta güçlük çekmektedir. Gelişmekte olan ülkeler yaşanan sermaye yetersizliği sorunun çözebilmek için en önemli çözüm yolu olarak görülen, doğrudan yabancı yatırımları ülkelerine çekme yoluna gitmektedir. Doğrudan yabancı yatırımlar; gerekli sermaye birikimi, bilgi ve yönetimsel beceri, teknolojik altyapı ve kullanım yetkinlikleri gibi üretim için gerekli faktörlerin ev sahibi ülkelere girmesini sağlamaktadır. Böylelikle gelişmekte olan ülkeler, üretim için uygun şartların oluşmasının ardından üretim yaparak dışa açık bir politika anlayışına geçiş yapmaktadır. Bu ülkeler dışa açık bir politika anlayışına geçilmesiyle birlikte ihracat gelirlerin arttırmak için ihracat ürün sepetlerini genişletme çabası içerisine girmektedir. Bunun sonucunda ülkelerin ihracat ürün sepetlerini çeşitlendirmesi beklenmektedir. Gelişmekte ülkeler için doğrudan yabancı yatırımların oldukça önemli olduğu görülmektedir. Fakat ihracat, ülke ekonomisi için tek başına yeterli bir çözüm değildir. Ülkelerin ihracat ürün sepetlerinin çeşitlendirmesi sonucunda döviz gelirlerinde artış sağlanmaktadır. Bu durum ülkede makroekonomik dengenin sağlanmasına katkı yapmaktadır. Ülke ekonomisi açısından olumlu makroekonomik neticelerin alınması ile birlikte, ülkeler daha güçlü ve daha istikrarlı bir ekonomik yapıya kavuşmaktadırlar. Ekonomik sorunlarının çözülmesinde, ülkelerin ihraç ettikleri ürün çeşitliliğinin artırılması, özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin ekonomik sorunlarının çözülmesinde son derece önem arz etmektedir. 1980 yılından itibaren yıldızı parlayan doğrudan yabancı yatırımların özellikle gelişmekte olan ülkelere katkısı oldukça fazladır. Literatürde yapılan çalışmalarda ülkeye giren doğrudan yabancı yatırımların ülke ekonomisine olan faydalarının yanında, ülkenin ihraç edilen ürün çeşitliliğini nasıl etkilediği sorusu sıkça tartışılmaktadır. Bu çalışmanın temel çıkış noktası da bu tartışma konusu olmuştur. Yapılan literatür çalışma neticesinde, doğrudan yabancı yatırımların ülkelerin ihracat ürün çeşitliliğine etkisini inceleyen yeterli çalışma olmadığı görülmüştür. Ayrıca Türkiye örneklem verisi kullanılarak yapılan herhangi bir literatür çalışmasına rastlanılmamıştır. Bu nedenle, bu çalışmada Türkiye örneklem verisi kullanılarak analiz yapılmasına karar verilmiştir. Doğrudan yabancı yatırımların Türkiye'deki ihracat ürün çeşitlendirmesi üzerindeki etkisi, Vektör Otoregresif (VAR) Analizi metodu ile incelenmiştir. Ampirik analiz sonucunda, doğrudan yabancı yatırımların Türkiye örnekleminde ihracat ürün çeşitliliğini etkilemediği tespit edilmiştir. Varyans ayrıştırma analizi sonuçlarına göre dışa açıklığın ihracat ürün çeşitlendirmesine önemli katkı sağladığı tespit edilmiştir. Bunun yanında yapılan nedensellik analizi sonucunda da doğrudan yabancı yatırımların ihracat ürün çeşitlendirmesini etkilemediği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
It is impossible for countries to stay unaffected from economical progresses at this global world which has become common market. However, countries' reactions against unexpected economical progresses vary from country to country as they do not have same economic power. Developed countries are not affected profoundly from those unexpected economical progresses but developing and undeveloped countries are affected profoundly. One of the biggest reasons for such situation is the fact that those developed countries keep their exportation product carts abundant by following free trade oriented economy policy. As a result of following free trade oriented economy policy, developed countries expand their foreign exchange revenue by getting into new markets. Thus they own stable economy by contributing to provide macroeconomic balance. This situation is different for developing and undeveloped countries. Those countries experience serious difficulties in production because of the capital inadequacy. Hence, those countries have difficulty in getting macroeconomic balance due to low quantity of exportation products and low income from external trade. Developing countries come up with attracting foreign direct investments to their countries as a one of the most important solution in order to solve capital inadequacy problem. Foreign direct investments provide essential elements for production like necessary capital accumulation, information and management skills, technological infrastructure and utilizing competence. By this way, developing countries switch to free trade oriented economy policy by making production after having suitable circumstances for manufacture. Together with switching to free trade oriented economy policy, those developing countries strive to diversify their export product basket so as to boost source of exportation revenue. As a result, those countries are supposed to diversify export product basket. It is clearly seen that foreign direct investments are highly important for developing countries. Yet export is not enough only solution for countries' economy. Increasing source of exportation revenue is provided as a result of diversifying countries exportation product quantity, so that it contributes to provide macroeconomic balance. It is possible for countries to have more powerful and stable economy after getting positive macroeconomic consequences for those countries. Increasing exportation product quantity is extremely crucial for solving economic problems of developing countries, especially like Turkey. By flourishing as from 1980s, foreign direct investments have too much positive contribution, especially to developing countries. It has been recently discussed about how foreign direct investments affect export product diversification along with its other benefits on countries' economy. The starting point of the study is that discussion topic. After doing the literature review, it was observed that there are not enough studies about this topic. Furthermore, no literature review which uses Turkey as a sample data has been found. For this reason, it was decided to analyze by using Turkey as a sample data. At this study, foreign direct investments' effects on export product diversification in a case study for Turkey were examined by Vector Autoregressive Approach. According to result of the empirical analysis, it has been determined that foreign direct investments have no effect on export product diversification in Turkey. According to variance decomposition analysis, trade openness has a vital role in terms of export diversification. Moreover, the causality analysis demonstrates that foreign direct inverstment does not cause export diversification.
Benzer Tezler
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye'nin ekonomik büyümesindeki rolü:2003 öncesi ve sonrası
The role of foreign direct investment in economic growth of Turkey: before and after 2003
MERT EFE ÖZCAN
- Türkiye'de dış ticaretin teknoloji yoğunluğu
The technology intensity of foreign trade in Turkey
NUR BETÜL TURGUT
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Türkiye'nin yüksek teknolojili ürün ihracatının doğrusal ve doğrusal olmayan zaman serileri yöntemleriyle karşılaştırmalı analizi
A comparative analysis of Turkey's high technology exports with linear and nonlinear time series methods
ÖMER KOÇ
- Күндөлүк эсеп тартыштыгы көйгөйү жана анын туруктуулугу: кыргызстан мисалында
Cari açık problemi ve sürdürülebilirlik: Kırgızistan örneği
UUBOLSUN NURKAMİLOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ZAMİRA ÖSKÖNBAEVA