Aydın ili merkez ilçe'de tarım da kiracılık-ortakçılık koşulları ve uygulama esasları üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 6119
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ RIZA KARACAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1988
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
101 ÖZET Kişisel mülkiyet tipi işletmelerin yanxnda kiracxlxk ve ortakcxlxk da, Türkiye'de görülen bir arazi tasarruf sistemidir. Türkiye'de tarxm kesiminde, % 90,59 kişisel işletmecilik, % 9,41 oranxnda da kiracxlxk ve ortakcxlxk yapxlmaktadxr. Gelişmiş ülkelerde görülenlerin aksine Türkiye'de kiracx lxk-ortakcxlxk ilişkileri bagxmsxz bir yasayla düzenlenmemiş olup, mevcut mevzuat uygulamada yetersiz kalmaktadxr. Böylece, kiracx lxk-ortakcxlxk ilişkilerinde daha gok yöresel örf ve adetler çer çevesinde tarafların özel anlasmalarx etkili olmaktadxr. Bu araş- txrmada, kiracxlxk-ortakcxlxk ile ilgili gerek yasal ve gerekse yöresel kosullarxn belli bir bölgede ele alxnarak orijinal bulgu larla desteklenmek suretiyle saptanmasxna ve uygulama biçimleri nin ortaya konmasxna çalxşxlmxştxr. Bu amaçla, önce literatür calxsmasx yapxlmxs, Aydxn îli Merkez İlçe 'ye bağlx köyleri temsil edebilecek sayxdaki 14 köy tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenerek, kiracx-ortakçx,ye.. toprak sahiplerinden oluşan 107 üretici seçilmiştir. Daha sonra amaca uygun olarak hazxrlanan anket formlarx, üreticiler ile yüz yüze görüşmek suretiyle doldurularak gerekli veriler elde edilmiş tir. Bu arastxrmanxn kişisel olanaklar ile sürdürülmesi, köy sayx- sx ve anket sayxsxnx sxnxrlandxrmxstxr. Arastxrma bölgesinde elde edilen bulgulara göre; kiracxlxk yapan üreticilerin % 56,14'ünün, ortakcxlarxn % 82,61'inin ve top- ragxnx kiraya veren toprak sahiplerinin % 66,67 * sinin, sözleşmeyi sözlü olarak yaptxgx saptanmxstxr. Böylece, yörede sözlü olarak yapxlan sözleşme şekli yaygxn bulunmaktadxr. Kiracxlxk-ortakcxlxk. süresi, kiracxlxkta % 80,7 ve ortakcx- Ixkta ise % 65,22 oranxnda bir yxl olarak tespit edilmiştir. Or- takcxlxkda, süreyi % 62,22 oranxnda toprak sahibi, % 30,43 oranın^ da toprak sahibi-ortakcx beraber ve % 4,35 oranxnda da ortakcx be lirlemiştir. Kira bedellerinin, kiracxlxkta % 78,57 oranxnda nakden, ft. GL ^©StaaatasyoH Merkesa102 % 21,43 oranında ise aynî olarak ödendiği saptanmıştır. Görüşü len kiracıların % 48,21»i peşin, % 26,79'u taksitle ve % 25'i ise hasat sonunda kira bedellerini ödemektedirler. Toprak sahip lerinin ise, % 70,83'ü peşin, % 20,83 'ü taksit ve % 8,34'ü de hasat sonunda kira bedellerini almaktadır. Böylece, yörede peşin ödeme şekli yaygın bulunmaktadır. Ortakçılık, genellikle ürünün yarı yarıya bölüşümü yani yarıcılık şeklinde görülmektedir. Araştırmada, ortakçıların % 95,65»inin yarıcılık esasına göre çalıştığı ortaya konmuştur. Ancak, sadece pamuk için ürünün % 40' inin toprak sahibine veril diği ortakçılık biçimine de rastlanmıştır. Ortakçıların % 65,22* s* nin toprak sahibinin payını nakit olarak ödediği belirlenmiştir. Ortakçılıkta, işletme masraflarının bölüşümü farklılık gös termektedir. Görüşülen ortakçıların 1/3'lük kısmı, masrafların tamamını kendileri yapmaktadırlar. Toprak sahiplerinin bazen to hum ye gübre giderlerine katıldıkları saptanmıştır. SöZ-4conuau girdileri ya kendileri temin etmekte ya da ortakçı ile' yarı ya-“ riya paylaşmaktadırlar. İşçilik masrafı, tamamen ortakçılara ait olmaktadır. Ayrıca, ürün paylaşımında % 40 esası geçerli ise, sa dece gübrenin veya gübre ile mücadele ilacının % 40' ı toprak sa hibince karşılanmaktadır. Kiraya veya ortakçıya verilen toprakların vergilerini, ki racıların %97 »96”* sı ile ortakçıların % 91,3'ü için toprak sahibi ödemekte olup, vergi genellikle toprak sahiplerince verilmektedir. Kira ya da ortak işlenen toprağın satışı halinde, kiracıla rın % £0,78» ine, ortakçıların ise % 56, 52' sine satın almada önce lik hakkı tanınabileceği belirtilmiştir. Görüşülen toprak sahip lerinin % 71, 43' de söz konusu önceliği, kiracısına verebilmektedir. Kiracıların % 52,63 'üne, kiraladığı toprağı başkasına kira ya vermsme koşulu ileri sürülmüştür. Bunun yanısıra, ağaçların bakımı ve korunması, çitlerin bakımı, arazi sınırının korunması gibi bası koşullar da konabilmektedir.103 Ortakçılıkta üretilecek ürünün belirlenmesinde, % 55,56 ortakçı, % 27,77 toprak sahibi-ortakçı ve % 16,66 toprak sahibi etkili olmaktadır. Ayrıca toprak sahiplerinin % 26,09'u işletme nin yönetim ve denetim fonksiyonuna katılmakta olup, yönetim ve denetim faaliyetinde toprak sahipleri fazla etkili değildir. Diğer yandan, görüşülen ortakçıların % 21,74'ü toprak sa hibinden hasat sonunda ödemek üzere borç para almış olup, bu şe kilde uygulama fazla, yerleşmiş değildir. Yine, kiracıların ;*. % 31,58'i örgütlenmiş kredi kuruluşlarından kredi almıştır ve kiracıların kredi sağlama olanakları kısıtlı bulunmaktadır. Sonuç olarak; yöresel koşullar ve tarafların aralarındaki anlaşmalara göre, kiracılık- ortakçılık ilişkileri farklı şekil lerde düzenlenmektedir. Parklı biçiıalerde ortaya çıkan kiracılık- ortakçılık koşullarının ve dolayısıyla uygulama biçimlerinin, gelişmiş ülkelerdeki gibi özel yasalarla belirlenmesi, bu yolla kiracı, ortakçı ve toprak sahibinin çıkarlarını koruyucu önlem- "_ lerin getirilmesi gerekli olmaktadır.
Özet (Çeviri)
104 SUMMARY Sharecropping, rental arrangement and landowner ship take place in the land tenancy system in Turkey. 90,59 % of the farms are operated by landowners and 9,4-1 % is cultivated by renters and sharetenants in Turkey. Unfortunately there is no special law or by-law which is seen in Western Countries, to arrange a formal contract between landowner and sharetenant or renter. The currant contract system (verbally and writing contracts) is based on tradional rules or conventions in agricultural sector. The main fcajCget of this research is to search the general operation in Country and a local operation of contracts between landowners and sharetengsnts or renters. For this purpose, firstly desk research was made and arramged the questionnaire.. And than field research was realized in 14 villages. The villages were selected by random-sampling in“central Country- of Ay dxn province, and 107 survey provided from producers (as landowner, sharecropper and renter). The survey forms were provided with personal interviews (face to face interviews) with respondents by researcher. Expenditures of the field study was made by researcher as personally. This difficulties were limited the number of survey forms, and the time was also limited the number of interviews. According to the research findings, 56,14 % of the renters, 82,61 % of the sharecroppers are agreed verbally with landowners. On the other hand £6,67 fa of the landowners also indicated that the contract was agreed verbally. The term of contract could be for a year of a number of years and was fixed by the landowner. Findings showed that the term was fixed by landowner as 65,22 % in share tenants contracts, 80,7 fo of the renter and 65,22 % of the share tenants indicated the term of contract just a year in the research area, but if the landowner wishes, the contract can be renewed. Change in rental agrement was105 paid in cash 1 78, 57 fo) and in-kind 121, 43 %) in research area. Rent is paid in-advance generally. The interviewed renters indicated that; 48,21 percent paid the rent in advance, 26,79 percent paid the rent by instullment, 25,00 percent paid after the harvest time. In sharecropping arrangement the harvested crop(yield) is divided into two equal portions (.50:50) in general. This percantage is 95,65 in research area. But in the case of cotton production this figure 60 % for sharetenant and 40 % for landowner who rent their land to sharetenant. In same cases the payment is done as cash basis in sharecropping arrangement. The percentage is 65,22 % in research area. The cost of inputs is shared in different ways in sharetenant arrangement. The contractual ccüditions vary from one crop. to the other. One third of the responded sharecropper indicated that they undertook all of the cast of production (e.g. seed, fertilizers, fuel, irrigation expenditure, ploughing, hoeing and harvesting labor costs...). But in the case of some cash crop production, the c03t of seed and fertilizer is shared in equally between the two sides. The annually land tax is paid by landowners in general. Another finding of the research, shows that the landowners who rent their land to sharecropper or renter can give a pirivilege to them in the case of selling their land. 6l c/o of the responded landowners indicated this point of view. The landowners can determine some other conditions as ”not to transfer the land to another sharecropper or renter“ or ”to care and maintain the available tree and fances“. The sharetenant decided what to cultivate by himself, the percentage is 55,56 in this issue. 27,77 % of the respondent decided together with landowner for what to cultivate in the case of rental agrement it is not necassa3?iy to determine the variety(what to cultivate) oh mutual agreement.106 '”' 21,74 % of the sharecroppers borrowed money from the landowner to repay after harvest time. 31.58 % of the respondent sharecroppers also borrowed from Agricultural Bank or Agricultural Credit Cooperatives in a production season. But it is not easy to get Credit from Agricultural Bank or Agricultural Credit Cooperatives for.tenants. As a conclusion we could say that sharecropping and rental arrongements are done by landowners and tenants verbally and under the traditional and local conditions. Fixing the contractural conditions under the special law and by-law is an urgent need for Turkish agricultural sector to produce more and share equitably.
Benzer Tezler
- Kars ve Erzurum illeri sığır besi işletmelerinin ekonomik analizi
Economic analysis of cattle fattening enterprises in Kars and Erzurum provinces
EROL AYDIN
Doktora
Türkçe
2011
EkonomiAnkara ÜniversitesiHayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN SAKARYA
- Tarım kooperatiflerinde yayım yaklaşımları: Edirne ili Lalapaşa ilçesi örneği
Extension approach in agricultural cooperatives: The example of Edirne province, Lalapaşa district
EBRU IRMAK
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN GÜREL
- Iğdır zor köyü kervansarayı proje çalışması
Iğdır Zor village caravanserai project working.
AYDIN MIZRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU