Geri Dön

Interpretation and presentation of the Byzantine cultural heritage at Sultanahmet in Istanbul

İstanbul Sultanahmet'teki Bizans kültürel mirasının yorumu ve sunumu

  1. Tez No: 612415
  2. Yazar: CEREN ÖZCAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. UFUK SERİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Mimarlık, Şehircilik ve Bölge Planlama, Archeology, Architecture, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kültürel Mirası Koruma Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 336

Özet

Bu araştırma, kültürel mirasın korunmasının ancak tarihe ve geçmiş kültürlere ilişkin farkındalığın ve anlayışın oluşturulması ile sağlanacağı görüşüne dayanmaktadır. Türkiye'de (ve başka birçok yerde) kültürel mirasın korunmasında zaman zaman geçmişin belirli dönemlerinin seçilmesi veya dışlanması nedeniyle, Geç Antik ve Bizans dönemleri de uzun süre ihmal edilmiştir. Kültürel mirasın korunmasına yönelik bu tür yaklaşımların yanı sıra, toplumun Bizans kültürü ve mirası konusundaki bilgi ve farkındalık eksikliği de bu mirasa karşı zaman zaman olumsuz bir tutum benimsenmesine yol açmaktadır. Bu koşullar altında, Geç Antik ve Bizans dönemlerinin kültürel mirasının, toplumun daha geniş kesimlerince benimsenmesi, sahip çıkılması ve sürdürülebilir bir şekilde korunması için ortak kültürel mirasımızın bir parçası olarak yeniden yorumlanması ve sunulması gerekmektedir. Bizans kültürel mirasına ilişkin yorum ve sunum problemlerini irdelemek amacıyla, İstanbul'un Sultanahmet Bölgesi örnek çalışma alanı olarak seçilmiştir. Sultanahmet on yüzyıldan fazla bir süre Constantinopolis/İstanbul'un ve dolayısıyla Bizans İmparatorluğu'nun yönetim (ve törensel) merkezi olmuştur. Geç Roma ve Bizans mimarlığının, 4.ve 7. Yüzyıllar arasında inşa edilmiş anıtsal örnekleri, mekânsal özelliklerinin yanı sıra, söz konusu dönemlerin yapım teknikleri ve malzeme kullanımını yansıtmaları bakımından da önem taşımaktadır. Ancak, Sultanahmet'te bulunan Bizans kültürel mirası, alanda farkındalık yaratabilecek etkin yorum ve sunum yaklaşımlarının eksikliği nedeniyle, genellikle Aya Sofya ve Yerebatan Sarnıcı gibi iyi korunmuş, anıtsal ve bugün müze olarak kullanılan yapılar dışında, alanın ziyaretçileri ve hatta daimi kullanıcıları tarafından bile iyi bilinmemekte ve tanınmamaktadır. Ayrıca, Bizans kültür mirası, geçmişte alanın korunmasına yönelik olarak hazırlanmış planlarda da fazla dikkate alınmamış ve daha çok Osmanlı ve Türk dönemi kültürel mirasına vurgu yapılmıştır. Tüm bunların yanı sıra, koruma amaçlı planların karar verme süreçlerinde de turizm ve bundan elde edilecek gelir ön plana çıkarılmıştır. Dolayısıyla, Bizans dönemi İstanbul'unun anıtsal ve törensel yapılarının bir kısmı bugün 'okunabilir', ulaşılabilir ve geniş halk kitleleri tarafından anlaşılabilir durumda değildir. Bu tür fiziksel/görsel ve dolayısıyla yorumsal zorluklar, kaçınılmaz olarak, alanın Roma döneminden Osmanlı dönemine ve tabii bugüne kadar uzanan tarihi bütünlüğünün ve çok katmanlılığının kesintisiz olarak okunabilmesini hem fiziksel hem entelektüel anlamda zorlaştırmaktadır. Bu çerçevede bu çalışma, Bizans kültür mirasının uzun dönemde sürdürülebilir olarak korunabilmesi amacıyla, doğru ve etkin yorum ve sunum yöntemleriyle toplumsal farkındalığın arttırılabileceği ve Bizans mirasının benimsenebileceğini öngörmektedir. Bu amaçla, Sultanahmet'te bulunan Bizans kültür mirasının sunduğu değer ve fırsatlar ve korunmasına yönelik tehditler incelenmiş ve bu mirasın alanın tarihi bütünlüğü ve çağdaş kentsel çevre içerisinde daha iyi anlaşılabilmesi, fark edilmesi ve sürdürülebilir bir şekilde korunması için yorum ve sunum önerileri geliştirmiştir.

Özet (Çeviri)

This research is based upon the premise that effective conservation of cultural heritage can only be achieved through promoting awareness and understanding of history and past cultures. As a result of either the selection or exclusion of particular periods or areas of the past in the conservation of cultural heritage in Turkey (and elsewhere), Late Antique and Byzantine periods have long been neglected. The lack of information and awareness of contemporary society regarding Byzantine history and culture and its heritage leads to a negative response to this heritage and its neglect. Under these circumstances, the cultural heritage of the Late Antique and Byzantine periods needs to be reinterpreted and presented as part of the common cultural heritage, so as to be embraced and adopted by larger sections of society and thus achieve sustainable conservation. This study accordingly investigates the issues related to the interpretation and presentation of the Byzantine cultural heritage through the selected case-study of Sultanahmet in Istanbul, with particular emphasis on the Byzantine (mainly architectural) heritage built between the 4th and 7th centuries. Sultanahmet was the administrative (and ceremonial) center of Constantinople/Istanbul and therefore of the Byzantine Empire for more than ten centuries. This area, with its historical layering and monumental examples of the Late Antique and Byzantine architecture still is one of the most significant areas of modern Istanbul. The well-preserved Byzantine imperial structures are important witnesses with their architectural and spatial features, their construction techniques and materials to the Late Antique and Early Christian periods. However, because of the lack of effective interpretation and presentation approaches aimed at fostering awareness for the Byzantine cultural heritage in the Sultanahmet area, only the well-preserved monumental buildings now transformed into museums, such as Hagia Sophia and the Basilica Cistern, are known by the users and visitors of the area. Also, the Byzantine cultural heritage has not been the subject of a thorough consideration in the plans aiming at the conservation of this area and largely highlighting the heritage of the Ottoman and Turkish periods, at least until the recent past. In addition to these points, tourism and the income to be obtained from this sector have usually been the major and deciding factor in decision-making processes. Consequently, some of the monumental buildings of the administrative and ceremonial center of Byzantine Constantinople now remain partly 'invisible' and inaccessible, and cannot therefore be understood and appreciated by the general public. This type of physical/visual and interpretive challenges inevitably lead to an interruption both in physical and intellectual terms within the 'historical layering' of the Sultanahmet area from the Roman through to the Ottoman periods (and up to this day) as a whole. In this context, this study argues that public awareness and adoption of the Byzantine cultural heritage can be promoted through reliable and effective interpretation and presentation strategies, on the way to stimulating a more sustainable conservation of this heritage in the long-term. With this premise, this research investigates the values and opportunities offered by the Byzantine cultural heritage in Sultanahmet and the threats to its conservation, and offers proposals for a more effective scheme of interpretation and presentation (by which to achieve a better understanding and conservation) of this heritage, as part of the historical continuity of the area, within its contemporary urban environment.

Benzer Tezler

  1. Interpretation and presentation of the Byzantine Heritage at 'Herakleia ad Latmos'

    Herakleia ad Latmos Antik Kentindeki Bizans kültür mirasının yorumu ve sunumu

    MERVE ASLI HETEMOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    ArkeolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Kültürel Mirası Koruma Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UFUK SERİN

  2. Interpretation and presentation of late antique and Byzantine Ephesus with particular emphasis on its religious heritage

    Geç Antik ve Bizans Dönemi Efes'inin, dini kültürel miras özelinde yorum ve sunumu

    BİLGE SENA ÖZEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UFUK SERİN

  3. Amasya kenti'nin fiziksel yapısının tarihsel gelişimi

    Historical evolution of the physical structure of Amasya

    KANİ KUŞUCULAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF. DOĞAN KUBAN

  4. Beşiktaş Dolmabahçe-Ortaköy kıyı şeridinde kültürel mirasın algılanması ve sunumu

    Interpretation and presentation of cultural heritage in Beşiktaş Dolmabahçe-Ortaköy coastline

    RUMEYSA ZEYNEP KURTULUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ELVAN EBRU OMAY POLAT