Interpretation and presentation of late antique and Byzantine Ephesus with particular emphasis on its religious heritage
Geç Antik ve Bizans Dönemi Efes'inin, dini kültürel miras özelinde yorum ve sunumu
- Tez No: 782049
- Danışmanlar: DOÇ. DR. UFUK SERİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kültürel Mirası Koruma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Kültürel mirasın korunması, bu mirasın geniş halk kitleleri tarafından sahiplenilmesi ile mümkündür. Kültürel mirasın iyi anlaşılması, bu ortak mirasa değer verilmesi ve saygı duyulması ancak geçmişin iyi yorumlanması ve sunulması ile gerçekleşebilir. Kültürel mirasın yorumu, miras alanlarının bütün katmanlarını içermelidir. Bu sağlanmadığı takdirde, miras alanların farklı kültür katmanları, büyük ölçüde korunmuş ya da ziyaretçiler için görünür kılınmış olsa dahi, bu alanların bir bütün olarak algılanması zorlaşabilmektedir. Efes antik kenti ve buradaki Geç Antik ve Bizans dönemi kültürel mirası bu duruma örnek gösterilebilir. Bizans dönemi Efesi, görece iyi korunmuş dini yapıları ile kısmen erişilebilir ve ziyaretçiler için kısmen görünür konumdadır. Buna rağmen, bu arkeolojik alanda Bizans dönemi bir bütün olarak algılanamamaktadır. Bu tez, Efes'teki Geç Antik ve Bizans dönemi yapılarının arkeolojik alanın bütünü içerisindeki fiziksel ve entelektüel çerçevesine vurgu yaparak bu sorunu irdelemeyi ve bu mirasın etkin yorum ve sunumu için öneriler getirmeyi hedeflemektedir. Batı Anadolu'da konumlanmış olan Efes'te yerleşim yaklaşık olarak M.Ö. Yedinci Binyıldan, M.S. 15. Yüzyıla kadar sürmüştür. Efes antik kenti, tarihi, sosyal, politik, mimari ve dini nitelikleriyle Erken Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biriydi. Bu özelliklerin oluşumunda dini mirasın ayırt edici bir rolü bulunmaktaydı. Ayrıca alandaki bazı dini yapılar (Aziz Yuhanna Bazilikası, Yedi Uyurlar Mağarası, Meryem Ana Kilisesi, Aziz Luka Mezarı, Aziz Paulus Mağarası ve Pamucak körfezindeki kilise) Geç Antik ve Bizans dönemlerinde hac merkezleriydi. Bu yapılardan bazıları bu niteliği bugüne değin korumuşken, bazıları zaman içinde hac merkezi olma özelliğini kaybetmiştir. Bazı yapılar ise bu niteliği sonradan kazanmıştır. Bunlar arasında hac merkezi olma özelliğini geçen yüzyılda kazanan Meryem Ana Evi bulunmaktadır. Alanda devam eden dini faaliyetler Efes'i 'yaşayan dini miras' alanı olarak da tanımlarken, buraya farklı amaçlarla gelen ziyaretçiler (kültürel ve dini turizm, hac ziyaretleri) Efes'in ruhani niteliğinin boyutunu göstermektedir. Bu çalışma, Efes'teki Geç Antik ve Bizans dönemi kültürel mirası ve bu döneme ait dini nitelikli yapıları vurgulayarak bunların görünürlüğünün artırılmasına odaklanmaktadır. Bu kapsamda tez üç aşamada kurgulanmıştır: sorun tanımlama, potansiyelleri anlama ve olası çözümleri değerlendirme. İlk iki aşamada yorum ve sunum terimlerini açıklayan ve Efes'e yönelik çeşitli yaklaşımları kapsayan teorik bir çerçeve hazırlanmış, Efes antik kentindeki Geç Antik ve Bizans dönemi mirası incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Devamında, alanın özellikle Geç Antik ve Bizans dönemlerine özgü değerleri ve sunduğu fırsatlar irdelenmiş ve alanın yorum ve sunumuna yönelik zorluklar ve tehditler analiz edilmiştir. Bu değerlendirmenin ardından, Geç Antik ve Bizans dönemi kültürel mirasının daha iyi yorumlanması, sunumu ve dini öneminin vurgulanmasına yönelik olarak öneriler getirilmiştir. Bu amaçla, Efes'in niteliklerini öne çıkaran kapsamlı temalar (geçmiş ve günümüzdeki hac merkezlerini içeren ve Bizans dönemi Efesini yorumlamayı hedefleyen tematik kültürel rotalar) hiyerarşik olarak planlanmış ve sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Cultural heritage conservation can be best accomplished through its adoption by a broad audience. The process of understanding, appreciating, and respecting cultural heritage can be achieved by effective heritage interpretation and presentation. Interpretation should focus on and involve all heritage resources, without any exclusion. Otherwise, the risk of losing heritage sites' broader character emerges, especially if those somehow neglected or 'excluded' heritage resources are physically preserved and visible. Ephesus, in particular Byzantine Ephesus, is such an example. The Late Antique and Byzantine monuments, specifically the religious ones, are relatively well-preserved. Some indeed are accessible and visible. However, any comprehension of the site's overall Byzantine composition is missing. This thesis addresses this challenge by focusing on the physical and intellectual setting of the Late Antique and Byzantine cultural heritage and its monuments, and offers proposals for better interpretation and presentation. Located in Western Asia Minor, Ephesus was settled from at least the 7th millennium BCE and continued so up until the 15th century CE. It became one of the most important centers of Early Christianity from the historical, political, socio-cultural, architectural, and religious angles. The religious aspects played a distinctive role in the formation of these features. Moreover, some religious structures (the Basilica of St. John, the Cemetery of the Seven Sleepers, the Church of the Virgin Mary, the 'Tomb of St. Luke', the Grotto of St. Paul, and the Church in the Bay of Pamucak) are Late Antique and Byzantine pilgrimage sites. Some of these pilgrimage centers have maintained their identity better, some have lost it, and a few new ones have emerged over time. For example, the House of the Virgin Mary gained this character only in the last century. The continuous religious activities, which make Ephesus a 'living religious heritage' site, with visitors coming to the site with diverse motivations (cultural and religious tourism and pilgrimage) indicate the broad spectrum of the spiritual character of Ephesus. This study concentrates on Late Antique and Byzantine Ephesus, its religious monuments, and 'living religious heritage' sites, enhancing their visibility within the broader context of Ephesus. The thesis is structured around three stages: problem definition, understanding the potential, and evaluating possible solutions. In the first two sections, a conceptual framework concerning the terms of interpretation and presentation and the diverse approaches available for Ephesus is presented, and the content of the Late Antique and Byzantine archaeological site of Ephesus is studied and evaluated. Thus, the values and opportunities of the Late Antique and Byzantine heritage and the threats to its interpretation and presentation are analyzed. Following this assessment, the thesis sets out proposals for a better site interpretation and presentation for Late Antique and Byzantine Ephesus and so for promoting public awareness of its religious significance both in the past and present. For this purpose, comprehensive themes based on the characteristics of Ephesus (thematic cultural routes interpreting Byzantine Ephesus that embrace both the past pilgrimage sites and 'living religious heritage' sites) are hierarchically planned and promoted.
Benzer Tezler
- Interpretation and presentation of the Byzantine cultural heritage at Sultanahmet in Istanbul
İstanbul Sultanahmet'teki Bizans kültürel mirasının yorumu ve sunumu
CEREN ÖZCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
ArkeolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKültürel Mirası Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK SERİN
- Interpretation and presentation of the Byzantine Heritage at 'Herakleia ad Latmos'
Herakleia ad Latmos Antik Kentindeki Bizans kültür mirasının yorumu ve sunumu
MERVE ASLI HETEMOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
ArkeolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKültürel Mirası Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK SERİN
- Eskiçağ tasvir sanatında müzik ve müzik aletleri
Music and musical instruments in ancient representational art
ZİYA ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE EMEL ERTEN
- İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri
The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul
GÖZDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMRA ÖGEL
- The Legacy of the hippodrome at Constantinople
İstanbul hipodrumundan geriye kalanlar (2 cilt)
GÜNDER VARİNLİOĞLU