Geri Dön

Türk ve Fars edebiyatlarında beyân ve bedîye ait bazı sanatların işlenişi

Declaration of some arts in Persian and Turkish literature

  1. Tez No: 612545
  2. Yazar: TUĞÇE ÖZTÜNCER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KARTAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belâgat, Meâni, Beyân, Bedî, Fars Edebiyatı, Türk Edebiyatı, Edebî Sanatlar, Rhetoric, Meaning, Beyan, Bedî, Persian Literature, Turkish Literature, Literary Arts
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 131

Özet

Birçok ilim arasında belâgat ilmi; muhtevası, beslendiği kaynakları ve malzemesi yönünden büyük bir zenginliğe ve derin bir geçmişe sahiptir. Kur'ân-ı Kerîm'in beliğ bir üslûp ile inmiş olması ve Kur'ân-ı Kerîm'i anlama çabaları bu ilmin diğer ilimlere nazaran çok ayrı ve özel bir yerde olmasına sebep olmuştur. Belâgat ilminin üç ana kolu olan meâni, beyân ve bedî içerisinde yer alan edebî sanatlar konusu bu ilim nazarında ele alınmaktadır. Türk Edebiyatı sahasında edebî sanatlara getirilen tanım ve tarifler, önceleri Arapça ve Farsça, Tanzimat sonrası ise Fransızca kaynaklıdır. Bu sebeple belâgat ilmi ve ihtiva ettiği söz sanatları konusu Türk Edebiyatında tam manasıyla açıklığa kavuşturulabilmiş bir konu değildir. Bu çalışmada, birinci ve ikinci bölümde belâgatin müstakil olarak ilim halini almadan önceki durumu, zamanla geldiği nokta ve belâgat ilminin bölümleri değerlendirilmiş akabinde üçüncü bölümde ilim olması yönünden edebî sanatları da ihtiva etmesi sebebiyle edebî sanatlar bahsi üzerinde ayrıca durulmuştur. Edebî sanatların öncelikle Fars Edebiyatında nasıl ele alındığı değerlendirilmiş ve Fars Edebiyatındaki tanım ve tariflerden hareketle Türk Edebiyatındaki tanım ve tarifler incelenmiş, bu iki sahada edebî sanatların ele alınışı mukayeseli olarak sunulmuş ve Türk Edebiyatındaki tanım ve tarif kargaşasına netlik kazandırmak amaçlanmıştır. Teşbih, İsti'âre, Mecâz, Kinaye, Tenasüp, Tezad, İhâm, Tevriye, Leff ü Neşr ve Mübalağa sanatları bu çalışmanın kapsamı dâhilinde ele alınmıştır.

Özet (Çeviri)

The science of rhetoric has a rich history in terms of its content, sources and materials. The Qur'an descended with a certain style and the efforts to understand the Qur'an led this science to establish a separate and special place compared to other sciences. The three main branches of rhetoric are: meani, beyan and bedî. The definitions of rhetoric in Turkish Literature originates from Arabic and Persian, and after the Tanzimat period, also from French. For this reason, the definition of rhetoric and its contents are not fully clarified in Turkish literature. The first chapter of this study examines the history of rhetoric, how it became an independent science and the point it reached in time. The second chapter examines the rhetoric as a literary art and therefore its artistic features. Both the definitions of rhetoric in Persian literature and Turkish literature are addressed and discussed in a comparative perspective. Teşbih, istiare, mecaz, kinaye, tenasüp, tezad, iham, tevriye, leff ü neşr and mübalağa are examined within the scope of this study.

Benzer Tezler

  1. Hazînetü'l-Beyân ve Sefînetü'l-ʿİrfân fî Mühimmâti'l-İnsân ve Mekâsıdü'l-Cenân (İnceleme-Edisyonkritikli Metin)

    Hazinetü'l-Beyan ve Sefinetü'l-ʿİrfan fî Mühimmati'l-İnsan ve Mekasıdü'l-Cenan (Analysis-Edition-critical Text)

    FATMA ZEHRA ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Eski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HANİFE KONCU

  2. Millet kütüphanesi Ali Emirî Kitaplığı manzum 719 Numaralı Lugaz Mecmuasının (80b-121b) çeviriyazımı ve incelenmesi

    Metered Library number 719 National Library Ali commandments Lugaz Spreads (80b-121b) çeviriyazimi and investigation

    NEVRES KİP

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN TAŞ

  3. Kadıoğlu'nun manzum Kısas-ı Enbiyâsı (181b-309b) (İnceleme-metin)

    Kadıoglu's Kısas-ı Anbiya (181b-309b) (Review-text)

    MERVE AYAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAT ÖZTOPRAK

  4. Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat

    Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları

    MEHMET AKİF DUMAN

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    2018

    DilbilimJohannes Gutenberg-Universität Mainz

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN

  5. Mustafa İzzet, Def'ü'l-Mesâlib fî Edebi'ş-Şâ'ir ve'l-Kâtib: İnceleme-metin-dizin

    Mustafa Izzat, Daf' al-Mathalib fi Adab al-Sha'ir wa al-Katib: Analyse-text-index

    AHMET ZAHİD DEMİRCİLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÜLKÜ ÇETİNKAYA