Bir 'sessel' dönüşüm hikayesi olarak Gaziosmanpaşa Sarıgöl kentsel yenileme projesi
A 'sonic' transformation story: Gaziosmanpasa Sarigol urban renewal project
- Tez No: 612578
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EVRİM HİKMET ÖĞÜT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Roman toplulukları, Sarıgöl, Gaziosmanpaşa, kentsel yenileme, soundscape, ses çalışmaları, akustik topluluk, Romani community, Sarıgöl, Gaziosmanpaşa, urban renewal, sound studies, soundscape, acoustic community
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Müzikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bu çalışma, Gaziosmanpaşa Sarıgöl Mahallesinde uygulanmakta olan kentsel yenileme projelerinin mahallenin soundscape'ine etkisini, Sarıgöl'ün geçmiş ve güncel ses ortamını kıyaslayarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada mahallede ikamet eden Roman topluluğu, müzik ve sesi gündelik pratikte bir iletişim ve kimlik inşa aracı olarak kullanmaları dolayısıyla Barry Truax'ın Acoustic Communication yaklaşımında öne sürdüğü akustik topluluk örneği olarak ele alınacak, mahallenin kimliğini, dolayısı ile soundscape'ini oluşturan sesler, yine bu yaklaşımının kavramları ile değerlendirilecektir. Bu bağlamda mahallede aidiyet ve kimlik mevhumlarının inşasında önemli rol oynayan ve topluluğa dair -hem topluluğun kendisi için hem de topluluğu dışarıdan duyanlar için- özgün ses verileri oluşturan sesler, soundscape yaklaşımında belirtildiği üzere soundmark olarak ele alınacaktır.2013 yılında deprem riski ve çarpık kentleşme gerekçesiyle riskli bölge ilan edilen Sarıgöl mahallesinin, 2014 yılında yıkım süreci öncesinde sosyal dokusunu, Trakya bölgesinden göç etmiş Romanlar ve Balkan göçmenleri oluşturmaktadır. 2015 yılında Sarıgöl'de yapılan ilk 725 konutun 182'sinin hak sahiplerine, 543'ünün ise Sarıgöl dışında yaşayan kişilere satışıyla mahallenin sosyal dokusu ve kimliği değişime uğramıştır. Mahalledeki sosyal doku ve kimlik değişiminin“sessel”düzlemde de bir yansıması söz konusudur. Bu bağlamda mahallenin kimliğini oluşturan dört adet soundmark'ın soundscape'te daha az duyulmaya başladığı gerek mahalleli ile gerekse mahalleyi dışarıdan duyanlarla yürütülen yarı-yapılandırılmış görüşmeler sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu sesler şu şekilde sıralanabilir; müzisyenlerin provalarının sesleri, camlardan dışarıya taşan oyun havaları, düğünler, ev dışında yapılan sohbetler. Bu seslerin gündelik pratikte az duyulur hale gelmeye başlaması, Romanlar için aidiyet hissiyatının azalmasına sebebiyet verirken aynı zamanda mahallede müzisyenliğin yeni nesillere aktarımında da dönüşümüne yol açmaktadır. Müzisyenlik aktarımının sekteye uğramasında, kentsel yenileme projeleri sonrası mahalleden taşınan ustaların (icracıların) yoksunluğu ve bunu takiben icra pratiklerinin soundscape'te duyulamaz hale gelişi etkilidir. Sözlü gelenek içinde sürdürülen, usta-çırak ilişkisine dayalı müzikal aktarım için mahallenin kentsel yenileme öncesi soundscape'i -mahallede yaşayanların birbirlerinin hayatından, hangi müziği dinleyip, icra pratiklerinden ve ne şekilde icra ettiklerinden ses yolu ile haberdar olduğu- müzik öğrenmek isteyen kişiler için motive edici bir işlev görürken, mevcut soundscape'te icracıların eksikliği aktarım pratiklerini etkilemektedir. Bu bilgiler ışında, bu tez çalışmasında, Sarıgöl mahallesinde ikamet eden Romanlar bir akustik topluluk örneği olarak ele alınmakta, Roman kimliği ve aidiyetini oluşturan belli soundmark'lar bir yıllık alan çalışmasından elde edilen verilerle açıklanmakta ve mahallenin bir mekan olarak bu topluluğun inşasında üstlendiği rol Steven Feld'in akustemoloji yaklaşımı üzerinden tartışılmaktadır.
Özet (Çeviri)
This work aims to display the impacts of the ongoing urban renewal projects in Sarıgöl, Gaziosmanpaşa district on the soundscape of the neighborhood by comparing its past and current soundmarks. The work deals with the Romani community residing in the neighborhood as a model of acoustic community in terms of Barry Truax's Acoustic Community approach, since they use music and sound as communication and identity formation tools in daily practices. The sounds which constitute the identity, hence the soundscape of the neigborhood will be analysed with the concepts of this approach. In this respect, the sounds that play a crucial role in the consitution of belonging and identity and carry unique sound data regarding the community – for both the community itself and the outsiders overhearing it- will be dealt with as soundmarks in the light of the soundscape approach.The social texture of Sarıgöl neighborhood, officially deemed a risky area due to the increase in the earthquake risk, unplanned urbanization, and crime rates in 2013, consisted of Romanies originally coming from Thrace and immigrants from the Balkans in the period before the demolition in 2014. With the sales of the first 725 residences built in Sarıgöl, 182 of which to title holders and 543 to people from outside Sarıgöl, the social texture and identity of the neighborhood has changed. There is also a sonic reflection of the change in the social texture and identity. In this respect, it will be concluded that four soundmarks that consitute the very identity of the neighborhood have become more and more inaudible in the the analysis of the semi-structured interviews with both the older residents and the newcomers of the neighborhood. These sounds can be classified as follows: the sounds of musicians' reharsing and the sounds of musicians teaching music to new generations, sounds of oyun havası played in the houses and overheard from the streets, sounds of wedding ceremonies, sounds of outdoor conversations. The decline of these sounds in the daily life undermines the feeling of belonging while at the same time leading to a transformation in the transfer of musical knowledge to younger generations in the neighborhood. The absence of role models, as a consequence the inaudibility of rehersals in the soundscape have an adverse impact on the transfer of musicianship to younger generations. When it comes to the transfer of musical knowledge through master-apprentice relationship that is not bound by the notation system, while the previous soundscape functioned as a motivating tool for the people who wanted to be a musician – an environment in which residents of the neighborhood were informed about each others' lives, which music they listened to and how they performed music with the help of sounds,- the lack of masters (advanced musicians) in the current soundscape affects the transfering practices. In this context, the notation becomes the space itself and the integral relationship between the master and the apprentice in the performance practices that do not rely on a written system, and that are rather transfered though listening. In the light of this information, the work will be dealing with the Romani community residing in Sarıgöl neighborhood as a sample of acoustic community, certain soundmarks consituting the Romani identity and the feeling of belonging are explained with the data coming from a year of ethnographic field work. Finally the role of the neighborhood, as a space, in the consitution of the community will be discussed based on Steven Feld's acoustemology approach.
Benzer Tezler
- Bezeichnung der siedlungseinheiten im Deutschen und im Türkischen. Eine lexikalische und semantische untersuchung zum begrifflichen umfang der bezeichnung 'stadt' und 'dorf' im Deutschen und ihre aquavalente im ..
Almancada ve Türkçede mekan kavramları. Almancada ki 'stadt', 'land', 'dorf' kavramları ile Türkçede ki 'şehir' ve 'köy' kavramlarının leksikal ve anlamsal açıdan incelenmesi
MELTEM ÇELİKTAŞ
Yüksek Lisans
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Theorematic music composition as a lens for urban design, psychogeography and community
Kentsel tasarım, psikocoğrafya ve toplum için bir mercek olarak teorematik müzik kompozisyonu
ALİ MURAT CENGİZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM
- The Last Unicorn eseri üzerinden beden-ses ilişkisinin araştırılması: Bedenin uzantısı olarak ses
Research of body-sound relation thru The Last Unicorn piece: Sound as an extantion of the body
ASLI BOSTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Bale ve DansMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BEDİRHAN DEHMEN
- A case study of aesthetics of imperfection: Creating and using impulse responses of unusual spaces in the field audio mixing
Kusurlu estetik için örnek çalışma: Sıradışı alanlardan elde edilmiş tepkisel cevapların ses miksajı alanında kullanımı
GENCO K. ERDEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAYLAN ÖZDEMİR
- Kontrtenor sesin tarihsel süreçte sosyolojik ve teknik açıdan incelenmesi
Sociological and technical examination of countertenor voice in the historical process
SAMED KAHREMAN