Ebû'l-Kâsım el-Ka'bî'nin Makâlât'ında Şîa'yı ele alışı
Abū al-Qāsim al-Kaʿbī's handling of Shia in his Maqālāt
- Tez No: 612639
- Danışmanlar: PROF. DR. SÖNMEZ KUTLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Ebû'l-Kâsım el-Ka'bî, Makâlât, Şîa, Şiî fırkalar ve Şiî görüşler, Abū al-Qāsim al-Kaʿbī, Maqālāt, Shia, Shiite groups, and Shiite views
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
“Ebû'l-Kâsım el-Ka'bî'nin Makâlât'ında Şî'a'yı Ele Alışı”başlıklı bu çalışma, Mezhepler Tarihi yazıcılığının ilk temsilcilerinden Ebû'l-Kâsım el-Belhî'nin Makâlât adlı eserinde Şîa'yı ve Şiî fırkaları ele alışını incelemektedir. Araştırmamız; önsöz, giriş ve üç bölüm ile sonuç, Kaynakça ve Ek'ten oluşmaktadır. oluşmuştur. Önsöz'de Yüksek Lisans tez konusu olarak böyle bir konuyu seçmemizin sbebini açıkladık. Giriş'te, araştırmanın sınırları, önemi ve amacını; kaynakjlarını ve yöntemini ve araştırmada kullanılan el-Makâlât, el-Mezheb, el-Fırkâ, Ashab, Cemâat, Ehlü's-Salât ve Ehlü'l-Kıble, eş-Şîa, et-Teşeyyu' ve er-Râfızâ gibi temel kavramları el-Ka'bî'nin nasıl tanımladığını inceledik. Birinci Bölüm'de, Ebû'l-Kâsım el-Ka'bî'nin yetiştiği siyasi, dinî ve soyal çevreyi, hayatını, ilmî şahsiyetini, hocalarını, öğrencilerini ve eserlerini ortaya koyduk. Ayrıca onun itikatta mezhebini, Şîa ve Mutezile ile ilişkisini, itkadî görüşlerinin genel çerçevesini Makâlât geleneğinin ortaya çıkışını ve onun mezhepleri ele alış yöntemini ve İslam alimlerinin onun hakkındaki değerlendirmeleri ele aldık. İkinci Bölüm'de, el-Ka'bî'nin el-Makâlât'ında Şîa ve Şiî fırkaları ve sınıflandırmasını, kendinden önceki ve sonraki Makâlât yazarlarının Şiî fırkaları tasnifiyle karşılaştırmak suretiyle ayrıntılı bir şekilde ortaya koyduk. Bu çerçevede el-Ka'bî'den önce Şîa'yı tasnif eden el-Câhız, en-Nâşî el-Ekber, en-Nevbahtî, el-Kummî ve el-Hayyât ile ve el-Ka'bî'den sonra bu konuyu ele alan el-Eş'arî, Makdisî, el-Malatî, el-Bağdadî, İbn Hazm, el-İsfereâinî, eş-Şehristanî ve el-Himyerî ile karşılaştırmalar yaptık. Daha sonra el-Ka'bî'nin Şiî ricâli ve Şîa'nın yayıldığı coğrafyayı hakkında verdiği bilgileri inceledik. Üçüncü Bölüm'de ise, el-Ka'bî'nin el-Makâlât'ında Şîa'nın itikadî ve siyasî görüşlerini inceledik. Bu çerçevede Şîa'nın ortaya çıkışı ile ilgili el-Ka'bî'nin iddialarını, Şîa'nin imamet, takiyye, beda, bilgi, Allahın iradesi, tecsim, reenkarnasyon, kıyas ve içtihad konularındaki görüşlerini tespite çalıştık. En sonunda Ehl-i Beyt mensuplarının isyanları, Ehl-i Beyt'in dışlanmasını inceledik. Sonuç bölümünde, araştırmada ulaşılan sonuç ve değerlendirmelere yer verdik. Kaynakça'da araştırmada kullanılan klasik ve modern çalışmaları listeleledik. Ek olarak ise, el-Ka'bî öncesi ve sonrasında Şîa ve fırkaları ile ilgili yapılan tasnifleri onun tasnifiyle karşılaştıran bir tablo koyduk.
Özet (Çeviri)
This study which is entitled as“Abū al-Qāsim al-Kaʿbī's Handling of Shia in His Maqālāt”examines the handling of Shia and Shiite groups in Maqālāt of Abū l-Qāsim al-Balkhī who is one of the first representatives of historiography of sects. Our research consists of preface, introduction and three chapters with conclusion, Bibliography and Appendix. We explained why we chose such a topic as Master thesis subject in the preface. We examined the boundaries of the research, its importance and objective; its resources and method, and how al-Kaʿbī defined the basic concepts which are used in the research like al-Maqālāt, al-Madhhab, al-Firqah, Aṣḥab, Jamāʿah, Ahl al-Ṣalāh, Ahl al-Qiblah, al-Shīʿah, al-Tashayyuʿ and al-Rāfiḍah. In the First Chapter, we put forward the political, religious and social environment in which Abū al-Qāsim al- Kaʿbī grew up, his life, scholarly character, masters, pupils and works. Also, we held his sect in iʿtiqād, his relationship with Shia and Muʿtazila, the general frame of his theological views, the occurence of his tradition of Maqālāt, his method of handling of the sects, and the evaluations of Muslim scholars about him. In the Second Chapter, we detailedly put forward the Shia and Shiite groups, and their classification in al-Kaʿbī's al-Maqālāt by comparing it with his antecedent and subsequent Maqālāt writers' classification of Shiite groups. In this context, we made comparison with those who classified Shia before al-Kaʿbī like al-Jāḥiẓ, al-Nāshiʾ al-Akbar, al-Nawbakhtī, al-Qummī, and al-Khayyāṭ, and those who held this topic after al-Kaʿbī like al-Ashʿārī, Maqdisī, al-Malaṭī, al-Baghdādī, Ibn Ḥazm, al-Isfarāyīnī, al-Shahristānī and al-Ḥimyarī. Afterwards, we examined the informations which al-Kaʿbī gave about the Shiite rijāl and the geography where Shia spread out. In the Third Chapter, we examined the theological and political views of Shia in al-Maqālāt of al-Kaʿbī. In this context, we tried to make firm al-Kaʿbī's claims regarding the occurence of Shia, and Shia's views concerning imamate, taqiyyah, badā', knowledge, God's will, tajsīm, reincarnation, qiyās and ijtihād. In the end, we examined the revolts of Ahl al-Bayt members and the exclusion of Ahl al-Bayt. In the Conclusion, we gave place to the result and evulations which are reached in the research. In the Bibliography, we listed the classical and modern studies which are used in the research. As an Appendix, we put a table which compares the classifications respecting Shia and its divisions that were made before and after al-Kaʿbī.
Benzer Tezler
- Ebu'l-Kasım el-Ka'bi'nin Makalat'ında Mutezile'yi ele alış şekli
Abu al-Qasım al-Ka'bi's interpretation of al-Mu'tazilah in his al-Maqalat
AYŞE NESLİHAN ACAR
- Ebû'l-Kâsım El-Ka'bî'nin Makâlâtı'nda Hâricî fırkaları ele alış biçimi ve tasnifi
Abû'l-Qâsim Al-Ka'bī's form of handling and classification of Khārijī sects in his Maqālāt
NESİBE ÜNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÖNMEZ KUTLU
- Makâlât geleneğinde Ebü'l-Kâsım el-Ka'bî ve mezhepler tarihindeki yeri
Abu'l-Qāsem al-Kaʿbī in the tradition of maqālāt and his place in the history of Islamic sects
ÖZLEM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul Üniversitesiİslam Mezhepleri Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM BULUT
- Ebü'l-Kâsım el-Ka'bî'nin bilgi anlayışı
Abu'l-Kasım al-Kabî's conception of knowledge
ABDÜSSAMET SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ