Yeni Türk edebiyatı tahkiyeli metinlerinde Çingeneler
Gypsies in modern Turkish literature's narrative texts
- Tez No: 613717
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ KARATAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Çingeneler, Yeni Türk Edebiyatı, Öteki, Göçebelik, Gypsies, New Turkish Literature, Other, Nomadism
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Yeryüzünde neşet ettikleri bilinen ilk zamanlardan, son yüzyıla değin süregelen göçler ile geniş coğrafyalara yayılan ve farklı milletlerle karşılaşan Çingeneler, toplumlar tarafından daima“yabancı, öteki, dokunulmaz, dışarıdaki”gibi yerleşik algılara maruz kalmışlardır. Sosyal kimliklerin farklı ülkelerde etnik köken, lisan veya din üzerinden belirlenmesine mukabil, Çingeneler dışa çoğunlukla kapalı sosyal hayatları ve kendilerine has yaşayış tarzlarıyla kimliklerini korumuşlar ve kendilerini bu farklılıkları üzerinden –yani ötekilik üzerinden- var etmişlerdir. Özellikle dini açıdan, girdikleri toplumun yaygın inançlarına uyum sağlamış gözüken Çingeneler, özde her türlü otoriteden ayrı,“özgür”bir tavır sergilemişlerdir. Geniş bir coğrafyaya yayılmalarından ötürü kendi aralarında yaşayış tarzı itibariyle çeşitli farklılıklara rastlansa da; doğuştan getirdikleri bir takım maharetleri ve sahip oldukları özgür ruhu hiç bırakmamaları, seçtikleri mesleklerde ve göçebe yaşamlarında ortak paydalar oluşturmuştur. Çingeneleri konu alan anlatıların karakteristiğinde, toplumdan yalıtılmış şekilde, göçebe yaşayan Çingenelerin, kendilerinden olmayan insanlarla karşılaşması ve diyaloğa girmesi bulunur. Aradaki etkileşim arttığında, toplum içindeki yerleşik ön yargılar kendini hissettirmeye başlar. Bu tavırların izlerini, yazarların dilinde ve eserlerin içindeki anlatıcılarda, karakterlerin davranışlarında gözlemek mümkündür. Yeni Türk Edebiyatı roman ve hikayelerine bakıldığında doğrudan Çingeneleri konu edinen yaklaşık otuz eser görülür. Bu eserlerin ekserisinde toplumumuzun Çingenelere olan hakim bakış açılarına, genelde olumsuz taraflarıyla, farklı dozlarda yer verilir. Bazılarında olumlu bir tavır sergilenirken, çok az bir kısmı okurda tarafsız bir izlenim uyandırır. Ahmet Mithat Efendi'nin 1886'da yazdığı Çingene romanından, Berna Durmaz'ın 2013 yılında yayımlanan Bir Fasit Daire adlı öykü kitabına kadar, yaklaşık yüz otuz yıllık dönemde yazılmış otuz eserin incelenmesi, Türk edebiyatında ve toplumunda Çingenelere olan tavrı bütüncül bir bakış açısıyla görmeye imkan verecektir.
Özet (Çeviri)
Gypsies have spread to large geographies with ongoing migrations from the earliest known times to the last century and come across different nations. They have always been perceived by societies as“foreign, other, untouchable, outside”. Although social identities are determined by ethnic origin, language or religion in different countries, the Gypsies have maintained their identity with their mostly closed social life and their own way of life and have established themselves through these differences - that is, through otherness. Especially in terms of religion, Gypsies, who seem to have adapted to the common beliefs of the society they entered into, exhibited a“free”attitude, essentially separate from any authority. Although there are some differences in the way they live among themselves due to their spread to a wide geography, their invaluable skills and their never-ending free spirit have created common denominators in their chosen occupations and nomadic lives. In the narratives about Gypsies, Gypsies living in nomadic life and isolated from society, encounter and communicate with people who are not from themselves. As the interaction increases, established prejudices within society begin to make themselves felt. It is possible to observe the traces of these attitudes in the language of the authors, the narrators in the works and the behavior of the characters. There are about thirty works in the novels and stories of the New Turkish Literature that directly deal with Gypsies. In the majority of these works, the prevailing viewpoints of our society towards the Gypsies are given in different doses, usually with their negative sides. Some have a positive attitude, while a few have a neutral impression on the reader. From“Çingene”written by Ahmet Mithat Efendi in 1886 to Berna Durmaz's short story book“Bir Fasit Daire”published in 2013, studying thirty works written in a period of approximately one hundred and thirty years will allow us to see the attitude towards Gypsies in Turkish literature and society from a holistic perspective.
Benzer Tezler
- Eski Uygur Türkçesinde nezaket ifadeleri
Politeness expressions in Old Turkic
UTKU IŞIK
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Cumhuriyet Döneminin ilk yıllarında (1923 ? 1928) yayımlanan çocuk dergilerindeki tahkiyeli metinlerin çocuklara değer aktarımı açısından değerlendirilmesi
The evaluation of narrative texts in the children magazines with the old letters which was published in the first years of Turkish Republic by means of culture transfer
SEYHAN KÜBRA ESMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ASİYE DUMAN
- Modernliğin sıkıntılarının edebiyat metinlerinde biçimsel ifadeleri: Türkiyeli kadın yazarlar merkezli bir inceleme
Formal representation of discomfort of modernity in literary texts: Turkish women writers oriented analysis
SELİME BÜYÜKGÖZE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sosyolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT BELGE
- Eğitim konulu Cumhuriyet Dönemi Türk romanlarında söz varlığı
The vocabulary in the Republican Era Turkish novels regarding education
MEHMET TOYRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimGaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAMİ BASKIN
- Ayfer Tunç'un romanlarında kullanılan anlatım teknikleri
The narration techniques used in the novels of Ayfer Tunç
BEŞİR ERDEM GÖNÜLLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN YAŞAR