Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde aktif söz varlığı
Түрк тилин чет тили катары үйрөтүүдө активдүү колдонулгон сөздөр
- Tez No: 614882
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Yabancılara Türkçe Öğretimi, Aktif Söz Varlığı, Sıklık Listesi, Sık Kullanılan Sözler, Kırgızistan'da Türkçe Öğretimi
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
İnsanoğlu sahip olduğu en büyük becerilerden biri olan dil yetisi sayesinde çevresi ile iletişimini sürdürebilmektedir. İletişim ise en genel anlamıyla karşı tarafla bir alışverişte bulunma, bir tür ortaklık kurma çabasıdır. Bu ortaklık her iki taraf için geçerli olan kavram ve sembollerin değiş tokuşu ile gerçekleşir. Bu değiş tokuş sözlü, yazılı olabileceği gibi sözsüz yahut sadece bir anlam arama çabası şeklinde de olabilir. Yabancı dil öğrenimi ise bu noktada insanoğlunun yeryüzünü paylaştığı diğer dillerden insanlarla bir ortaklık kurma çabasından başka bir şey değildir. Teknolojik unsurların iletişimi kolaylaştırması ve yaygınlaştırması, modern zamanlardaki sınır ve ülke algısındaki değişim, başka ülkelerde iş bulma, evlilikler gibi çoğaltılabilecek daha birçok gerekçeyle günümüzde pek çok insan en azından bir yabancı dil öğrenmeye çalışmaktadır. Kişinin daha önceden aşina olmadığı bir hedef dili öğrenme süreci çoğu zaman zorlu ve yıldırıcı bir süreçtir. Bu süreçte kendisinin hazır bulunmuşluğunun yanı sıra dil öğretimini kolaylaştırmak maksadıyla üretilmiş yöntem ve materyaller de sürecin zorluğunu azaltmaktadır. Dil öğrenimini hızlı ve kolay hale getirmek amacıyla ortaya konan çalışma ve ürünlerden en yaygınları, bir dil içerisindeki sözcüklerin kullanım sıklıklarına göre sıralanışından oluşan sıklık sözlükleri yahut dilin belli bir alanını inceleyen veya sadece vi o dilin öğretildiği belli bir yerdeki dil öğrenicilerin sık kullandıkları sözcüklerin tespit edilmesiyle hazırlanmış özgül çalışmaların ürünü olan sıklık listeleri bulunmaktadır. Bu listeler öğrenicilerin hedef dilde en çok ihtiyaç duyacakları kelimelere odaklanıp onları öğrenmelerini ve böylelikle zaman kaybı, olumsuz koşullanma, özgüven kaybı gibi pek çok geriletici ve soğutucu etmenden uzaklaşmalarını sağlamaktadır. Bu çalışma Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinde dil hazırlık sınıflarında bir eğitim öğretim yılı süresince Türkçe dil eğitimi alan öğrencilerin yazılı anlatım metinlerinde kullandıkları sözcüklerin taranması sonucu elde edilen yazılı verilerin dizin programı vasıtasıyla çekimli hallerinden arındırılıp yalın hale sokulduktan sonra kullanım sıklıklarına göre sıralanması sonucu elde edilen aktif söz varlığı listesinin bu alanda yapılmış dengi diğer çalışmaların verileriyle karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Yapılan karşılaştırma sonucunda listeler arasında ortaya çıkan farklılıklar gösterilip nedenleri izah edilmeye çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Адам баласы өзүн курчап турган чөйрөдөгүлөр менен тил аркылуу пикир алышат. Сүйлөө жөндөмдүүлүгүнүн жардамы аркылуу бири-бири менен маалымат алмашып, байланыш курат. Мындайча маалымат алмашуу учурунда маектештердин ар бир мүчөсүнө белгилүү болгон символдор негизги ролду ойнойт. Аталган процесс оозеки же жазуу түрүндө тигил же бул түшүнүктү табуу максатын көздөйт. Чет тилин үйрөнүүнүн негизги максаты бул дүйнө жүзүндөгү башка улуттун өкүлдөрү менен байланыш куруу болуп эсептелет. Технологиянын өнүгүшү байланыш курууну жеңилдетет. Биз жашап жаткан доордо көп учураган чет өлкөлөрдө иш табуу, үй-бүлө куруу сымал көптөгөн жүйөөлүү себептер бизден тигил же бул чет тилин үйрөнүүнү талап кылат. Адам баласынын таптакыр чоочун тилди үйрөнүшү абдан татаал жана түйшүктүү. Адамдын өзүнүн даяр болушу менен бирге, тилди үйрөнүү иш- аракети учурунда колдонулган усул-ыкмалар жана материалдар тил үйрөнүүнү жеңилдетет. Бул иште түрк тилин үйрөнүүнүн тез жана жеңил болушун камсыз кылууну максат кылабыз. Буга чейин даярдалган эмгектердин эң белгилүүлөрү viii иликтенип, түрк тилиндеги сөздөрдүн колдонулуш жыштыгына карата тизмеленишинен пайда болгон жыштык сөздүктөрү талдоого алынып, тилдин белгилүү бир багытын талдаган же ал тил үйрөтүлгөн белгилүү бир жердеги тил үйрөнүүчүлөр көп колдонгон сөздөрдү аныктоо менен ишке ашырылган спецификалык эмгектердин натыйжасында пайда болгон жыштык тизмелери аныкталды. Тил үйрөнүү учурунда эң көп колдонулган активдүү лексиканын тизмеси даярдалды. Тил үйрөтүү иш-аракети учурунда бул тизмедеги сөздөрдү үйрөтүүгө басым жасоо түрк тилин өздөштүрүүнү жеңилдетүү менен бирге, убакытты текке кетирүү, жагымсыз кырдаалдар, өзүнө болгон ишенимди жоготуу сымал терс көрүнүштөрдү алдын алып, чет тилин үйрөнүүдөн көңүл калтыруучу факторлорду жок кылат. Иште Кыргыз-Түрк «Манас» университетинин Даярдоо курсунда 2015- 2016 окуу жылында окуган студенттердин түрк тилин үйрөнүү учурунда жазган дилбаяндары иликтөөгө алынды. Мындай талдоонун негизинде чогултулган факты-материалдар мүчөлөрүнөн ажыратылып, баштапкы формасына келтирилди. Аталган факты-материалдар жыштыгына карата тизмеленди. Мунун натыйжасында, түрк тилин чет тили катары үйрөтүү учурунда колдонулган активдүү лексика аныкталды. Бул материалдар башка эмгектердеги маалыматтар менен салыштырылды. Салыштыруунун натыйжасында тизмелердеги айырмачылыктар көрсөтүлүп, себептери иликтенип, түшүндүрмөлөрү берилди. Багыттоочу сөздөр: чет өлкөлүктөргө түрк тилин үйрөтүү, активдүү лексика, жыштык тизмеси, көп колдонулган сөздөр, Кыргызстанда түрк тилин үйрөтүү.
Benzer Tezler
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde bir materyal çalışması: Temalara uygun şarkılar oluşturma
Başlık çevirisi yok
NURDAN GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ MELANLIOĞLU
- Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında kelime öğretimi stratejileri
Word learning strategies in course books of Turkish teaching to foreigners
MEHMET KÜRŞAT GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAYRAM BAŞ
- Yabancılara Türkçe öğretiminde bildirme metinlerinin söz varlığı açısından incelenmesi
An analysis of instructional texts for teaching Turkish to foreigners in terms of vocabulary
ZEYNEP ARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET SANİ ADIGÜZEL
- Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce ders kitaplarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of words in textbooks for teaching Turkish and English as foreign languages in terms of frequency of occurrence
AKİF YAVUZ ÖZDEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN DİLİDÜZGÜN
- Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin günlük yaşamda bilmeleri gereken sözcük sayılarının belirlenmesi
Determining the number of words that students learning Turkish as a foreign language should know in daily life
MERYEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ÜLPER