Кыргыз философия тарыхын изилдөөнүн методологиялык маселелери
Kırgız felsefe tarihini araştırmanın metodolojik problemleri
- Tez No: 615164
- Danışmanlar: PROF. DR. CAMGIRBEK BÖKÖŞOV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Felsefe, Kırgız felsefe tarihi, metodoloji, felsefe yapmak
- Yıl: 2018
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Diğer bilim dallarından farklı olarak felsefe bilimi kendi tarihi ile sıkı ilişkide bulunmaktadır, bu anlamda felsefe ile felsefe tarihini aynı bilim dallarından sayabiliriz. Felsefeyi anlamak için felsefi geleneği, felsefenin kökenini, evrimini tarih açısından bakmak önemli bir taleptir (faaliyet). Bilge adam ölür sözü kalır, olay olur fikir kalır denildiği gibi tarih, bir düşünür, fikir adamı, filozof için örnekli felsefedir (örnekle dolan felsefe). Kırgız felsefesinin tarihi, milli bilinci oturtturmak ve Kırgız mentalitesini anlamak için bize Kırgız halkı hakkında önemli bilgileri veren değerli kaynak olduğu şüphesizdir. Felsefenin gelişimi reenkarnasyon niteliğinde olduğu için, Kırgız felsefesinin tarihini araştırmak sadece küreselleşme devrinde değil, her zaman araştırılması gereken ve önemini hiç kaybetmeyen aktüel meseledir. Bu sebepten dolayı Kırgız halkımın bilgeliğiyle yakından tanışmak ve onu araştırmak için bu konuyu seçtim. Tezimizde felsefe tarihinin araştırılması, araştırmada kullanılan yöntemler, ortaya çıkan problemler hakkındaki konular incelendi. Kırgız halkının bilgeliği, felsefi fikirleri, atasözlerinde, vasiyetlerinde, öğütlerinde, masallarında, efsanelerinde, menkıbelerinde, destanlarında, epik hikayelerinde, termelerinde (hazırlıksız söylenen şiirleri), sanatlarında (öğüt şiirleri) ve günlük hayatında her zaman kullanılan kurallarında, gelenek-göreneklerinde, örf ve adetlerinde geniş bir şekilde yansımıştır. Yukarıda bahsettiğimiz halk bilgeliği ve milli felsefe kağıda aktarılıp, Soviyetler döneminde felsefi açıdan araştırılmaya başlanmıştır. O dönemden bu yana kadar Kırgız felsefecileri tarafından Kırgız felsefe tarihi, Kırgızların düşüncesinin özelliğiyle ilgili ciddi anlamda çalışmalar yapılmıştır ve araştırmada belli bir metodlar, yöntemler kullanılmıştır. Bilimsel araştırmalarda metodolojik meselelerin öne çıkarılarak incelenmesinin önemli bir çalışma olduğunu kabul ederek, Kırgız felsefe tarihinin metodolojik problemlerini araştırmayı uygun bulduk. Tez, üç bölümden oluşmaktadır. Her bölümde iki madde bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Башка илимдерден айрымаланып философия өзүнүн тарыхы менен өтө тыгыз байланышкан, бул мааниде философия менен философия тарыхын бир деп айтууга болот. Философияны түшүнүүдө философиялык традицияны, философиянын генезисин, эволюциясын тарых фонунда карап чыгуу сөзсүз зарыл болгон талап. Даанышман өтөт сөз калат, окуя өтөт ой калат дегендей тарых-бир ойчул, даанышман, философ үчүн мисалдуу философия. Кыргыз философия тарыхы улуттук аң-сезимди калыптандырууда, кыргыз менталитетин аңдоодо бизге кыргыз эли туурасындагы маанилүү маалыматтарды берген баалуу булак экендиги талашсыз. Философиянын өнүгүшү реинкарнациялык(өтүүчүлүк) мүнөздө болгондуктан, Кыргыз философия тарыхын изилдөө бир гана ааламдашуу доорунда гана эмес, ар убак изилдениши зарыл болгон, ар дайым өз актуалдуулугун жоготбогон маанилүү маселе. Ошондуктан кыргыз элимин акылмандуулугу, даанышмандыгы менен жакындан таанышуу жана аны изилдөө максатында ушул теманы алдым. Бул диссертациялык иште философия тарыхынын изилдениши, изилдөөдө Башка илимдерден айрымаланып философия өзүнүн тарыхы менен өтө тыгыз байланышкан, бул мааниде философия менен философия тарыхын бир деп айтууга болот. Философияны түшүнүүдө философиялык традицияны, философиянын генезисин, эволюциясын тарых фонунда карап чыгуу сөзсүз зарыл болгон талап. Даанышман өтөт сөз калат, окуя өтөт ой калат дегендей тарых-бир ойчул, даанышман, философ үчүн мисалдуу философия. Кыргыз философия тарыхы улуттук аң-сезимди калыптандырууда, кыргыз менталитетин аңдоодо бизге кыргыз эли туурасындагы маанилүү маалыматтарды берген баалуу булак экендиги талашсыз. Философиянын өнүгүшү реинкарнациялык(өтүүчүлүк) мүнөздө болгондуктан, Кыргыз философия тарыхын изилдөө бир гана ааламдашуу доорунда гана эмес, ар убак изилдениши зарыл болгон, ар дайым өз актуалдуулугун жоготбогон маанилүү маселе. Ошондуктан кыргыз элимин акылмандуулугу, даанышмандыгы менен жакындан таанышуу жана аны изилдөө максатында ушул теманы алдым. Бул диссертациялык иште философия тарыхынын изилдениши, изилдөөдө
Benzer Tezler
- Жусуп баласагындын 'кутадгу билигдеги' 'тил' концептинин азыркы кыргыз тилиндеги эквиваленттүүлүгү
Yusuf Has Hacib'in 'Kutadgu Bilig' Adlı Eserindeki 'Dil' Kavramının Çağdaş Kırgız Türkçesindeki Eşdeğerliliği
AYKERİM KUBATBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2019
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGINBAYEVA
- Кыргыз философиясындагы убакыт маселеси
Kırgız felsefesinde zaman problemi
MUNARA KUDAYBERDİ KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAMGIRBEK BÖKÖŞOV
- Kırgız kültürünün gelişimi bağlamında oyun olgusu
Кыргыз маданиятынын өнүгүү контекстиндеги оюн феномени
AKSANA ABDURASULOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2020
FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CILDIZ URMANBETOVA
- Кыргыз философиясындагы адилеттүүлүк маселеси
Kırgız felsefesinde adalet konusunun analizi
ELİZA ERNİSBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2020
FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAMGIRBEK BÖKÖŞOV