Кыргызстанда чет ѳлкѳлүк тике инвестициялардын абалы жана экономикалык ѳсүү менен жумуштуулукка таасири
Kırgızistan'da doğrudan yabancı yatırımların mevcut durumu ve iktisadi büyüyme ile istihdam üzerindeki etkileri
- Tez No: 615202
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TURUSBEK ASANOV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, iktisadi büyüme, istihdam, Kırgızis
- Yıl: 2019
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Сактоо таңсыктыгынын натыйжасында Кыргызстан сыяктуу өнүгүп келе жаткан өлкөлөрдүн чет өлкөлүк тике инвестициялардан көз карандылыгы жогорулоодо. Өлкөнүн экономикасына кирген чет өлкөлүк тике инвестициялардын пайдасын жана таасирлерин ар кандай тармактарда байкоого болот. Башкача айтканда, экономикалык өсүш, жумуштуулук, өндүрүш жана технологиялык өнүгүүгө оң натыйжаларды алып келери кабыл алынууда. Бул магистрдик изилдөөнүн максаты Кыргызстанга кирген чет ѳлкѳлүк тике инвестициялардын экономикалык өсүү жана жумуш менен камсыз кылуу көрсөткүчтөрүнө таасири барбы же жокпу аныктоого аракет жасоо. Улуттук статистикалык комитетинин 2008-2017-жылдар аралыгындагы чейректик маалыматтары колдонулду. VAR модели, ARDL коинтеграция тести жана 2007-2017-жылдардын орточо көрсөткүчү алынып карта анализи жасалды. Жыйынтыкта, чет ѳлкѳлүк тике инвестициялар, киши башына түшкѳн ИДП жана жумуштуулуктун ортосунда коинтеграциялык байланыштын бар экендигин байкоого болот. VAR моделинде дисперсиянын декомпозиция анализи дагы жумуштуулуктун көбүнесе чет ѳлкѳлүк тике инвестициялардан көз каранды экендигин тастыктады. Картадан кайсы аймакта чет ѳлкѳлүк тике инвестициянын ѳлкѳгѳ аккан агымы жогору болсо, ошол аймакта башка аймактарга салыштырмалуу экономикалык өсүү жана жумуштуулук деңгээлинин кыйла жогору болору байкалды.
Özet (Çeviri)
Tasarruf açığı bulunan Kırgızistan gibi gelişmekte olan ülkelerin çoğunun doğrudan yabancı yatırımlara bağımlılığının olduğu bir gerçektir. Doğrudan yabancı yatırımların ülke ekonomisine sağladığı fayda ve etkileri farklı alanlarda hissedilebilmektedir. Diğer bir deyişle iktisadi büyüme, istihdam, üretim, ve teknoloji gibi alanlarda pozitif dışsallık yarattığı kabul edilmektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı bağımsızlık yıllarında Kırgızistan'a giren doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının iktisadi büyüme ve istihdam üzerindeki olası etkilerini incelemektir. Ampirik uygulamada Kırgız Cumhuriyeti'nin Ulusal İstatistik Komitesinin 2008-2017 dönemine ait çeyreklik verileri kullanılmıştır. VAR modeli, ARDL eş bütünleme testi ve 2007-2017 yıllarının ortalama verileri ile harita analizi yapılmıştır. Sonuç olarak ARDL modeli üç serinin uzun dönemde birlikte hareket ettiğini ortaya koymuştur. VAR modelinin etki-tepki analizi ülkedeki istihdamın daha çok doğrudan yabancı sermaye yatırımlarından etkilendiğini göstermiştir. Harita analizi yardımıyla bölgesel iktisadi büyüme ve istihdam göstergeleri ile doğrudan yabancı sermaye yatırım hacmi arasında pozitif ilişkinin mevcut olduğu kanaatine varılmıştır. Diğer bir deyişle, ülkede ekonomik büyümeyi ve istihdamı sağlamak için doğrudan yabancı yatırımın arttırılması gerektiği sonucuna varılabilir.
Benzer Tezler
- Sağlık turizmi kapsamında Kırgızistan'da kımız tedavisi alan turistlerin memnuniyet ve sadakat algıları üzerine bir inceleme
Кыргызстанда ден соолук туризми алкагында кымыз менен дарыланган туристтердин канааттануусун жана лоялдуулугун изилдөө
İBRAHİM GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ ERDEM
- Кыргыз республикасында камсыздандыруу секторунун капитализациясы
Kırgızistan'da sigorta sektörünün sermayelendirilmesi
ERNİS ABDIKEEV
Doktora
Kırgızca
2017
MaliyeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURUSBEK ASANOV
- Кыргызстанда бүйүр кызыткан турларына катышкан туристтердин саякат мотивациялары
Kırgızistan'da macera turizmi katılımcılarının seyahat motivasyonları
ELBEK KALBEKOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAKIT TURDUMAMBETOV
- Кыргызстанда туризмди өнүктүрүү проблемалары
Kırgızistanda'ki turizmin kalkınma sorunları
GULZAT BERENALİEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2012
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DANIŞMAN YOK
- Kırgızistan bankacılık sektöründe etkinlik ve kredi riski
Кыргызстандын банктык секторунда эффективдүүлүк жана кредиттик риск
DASTAN ASEİNOV
Doktora
Türkçe
2016
MaliyeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN BAYRAK