Sovyet Dönemi Kırgız belgesel sinemasında sosyal kimliklerin temsili
Совет мезгилиндеги кыргыз документалдык кинематографияда социалдык иденттүүлүктүн чагылдырылышы (брежнев жана горбачев доорлору)
- Tez No: 615601
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CENK DEMİRKIRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
Sinemadaki sosyal kimlik temsilleri aracılığıyla izler kitleye belli davranış modelleri ve yaşam tarzları aktarılmaktadır. Bireyler filmler izlerken, aynı zamanda bu davranış modellerini ve yaşam tarzlarını öğrenmekte, taklit etmekte ve içselleştirmektedir. Giderek kendisine ve bütün bir dünyaya ilişkin algısı ve düşünceleri, dolayısıyla kimlik özellikleri sinemada yer alan temsillerle uyumlu hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı Sovyet dönemi Kırgız belgesel filmlerden sekanslar çekilerek, ürettikleri anlamlar çözümlenmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte Kırgız belgesel sinemasının özelliklerini açıklamak ve bu doğrultuda göstergebilimsel film çözümlerine bir örnek oluşturmaktır. Bu calışmanın birinci bölümünde sosyal kimlik, kimlik ve kimliklenme kavramları, 'Sosyal Kimlik Kuramı' ile 'Sosyal Temsiller Kuramı', sosyal temsil kuramının özellikleri ve işlevleri incelenmektedir. Tezin ikinci bölümünde, belgesel sinemanın tarihsel gelisim sureci irdelenmektedir. Belgesel sinemanin doğuşu, amacı, özellikleri ve türleri gibi konular ele alınmaktadır. Belgesel sinemanın televizyonla ilişkisi, belgesel sinema ve teknoloji ve günümüzdeki belgesel filmlerin durumu irdelenmektedir. Bununla birlikte Sovyetler Birliği Döneminde Kırgızistan belgesel sineması ve özellikleri ve bağımsızlık sonrası Kırgız belgesel sinemasının durumu hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölüm Kırgız belgesel filmlerinin göstergebilimsel analizini içermektedir. Sovyet Dönemi Kırgız belgesel filmleri Roland Barthes'ın göstergebilimsel analiz modeli ve Teun Van Dijk'ın“söylem analizi”temel alınarak çözümlenmiştir. Ayrıca bu çalışmada H.Tajfel'in“Sosyal Kimlik Kuramı”ve Moskoviçi'nin“Sosyal Temsil Kuramı”baz alınarak analiz yapılmıştır. Çalışmada SSCB'nin siyasal iktidarlarını Brejnev (1964-1982) ve Gorbaçev (1985-1991) dönemlerini temsil eden belgesel filmler seçilmiştir.Bu belgesel 4 filmlerinin çözümlemesi sonucunda, Kırgız belgesel filmleri Sovyet adamı sosyal kimliğini temsil etmekle birlikte Sovyet ideolojisini de yansıtığı tespit edilmiştir. AnahtarKelimeler: Belgesel Sinema, Kırgız BelgeselSineması, Sosyal Kimlik, Sinema Göstergebilimi, İdeoloji, Söylem
Özet (Çeviri)
Кинодогу социалдык иденттүүлүктү көрсөтүү аркылуу аудиторияга белгилүү жүрүм-турум моделдери же жашоо стилдери берилет. Киши фильмди көрүп жатканда бул жүрүм-турумдарын жана жашоо стилдерин үйрөнүп, туурайт жана өзүнө кабыл алат. Убакыт өткөн сайын өзүнө жана бүтүндөй дүйнөгө тиешелүү болгон кабыл алуусу жана ойлору, андан кийин инсандык өзгөчөлүктөрү кинодогу көрүнүштөргө шайкеш боло баштайт. Бул иштин максаты кыргыз документалдык фильмдерден кадрлар алынып, ал жактагы түшүнүктөрдү чечмелөө болду. Ошондой эле кыргыз документалдык кинематографиясынын өзгөчөлүктөрүн ачуу жана бул багытта семиотикалык фильм анализине бир мисал түзүү да иштин максаты катары саналат. Бул иштин биринчи бөлүмүндө социалдык бирдейлик, инсандык жана инсанды окшоштуруу сыяктуу терминдер, ошондой эле социалдык бирдейлик теориясынын жана социалдык көрүнүш теориясынын өзгөчөлүк жана кызматтары изилденди. Диссертациянын экинчи бөлүмүндө документалдык кинематографиясынын тарыхый өнүгүү процесси изилденди. Документалдык кинонун пайда болушу, максаты, өзгөчөлүктөрү жана түрлөрү сыяктуу темалар каралды. Документалдык кинонун жана теле-көрсөтүүлөр арасында байланыш, документалдык кино жана технологиялар жана бүгүнкү күндөгү документалдык фильмдерин абалы изилденди. Муну менен катар советтик мезгилдеги кыргыз документалдык кинематографиясы жана өзгөчөлүктөрү жана эгемендикти алгандан кийин кыргыз документалдык кинематографиясынын абалы жөнүндө маалымат берилди. Үчүнчү бөлүм кыргыз документалдык фильмдеринин семиотикалык талдоосун камтыйт. Кыргыз документалдык фильмдери Ролан Барттын 6 семиотикалык талдоо моделинин жана Т.Ван Дейкин“дискурс анализинин”негизинде талданды. Мындан сырткары Г.Тэшфелдин“Коомдук иденттүүлүк теориясы”жана Московичинин“Коомдук көрүнүш теориясынын”жардамы менен изилденди. Бул документалдык фильмдеринин талдоосунун натыйжасында кыргыз документалдык фильмдери Совет адамынын социалдык идентүүлүгүн менен бирге совет идеологиясын да чагылдыргандыгы аныкталды. Негизги сөздөр: документалдык кинематография, кыргыз документалдык кинематографиясы, иденттүүлүк, социалдык көрүнүш теориясы, кинематографиялык семиотика.
Benzer Tezler
- Kırgız belgesel sinemasında propaganda
Kyrgyz documentory film propaganda
REGINA JAMANKULOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYHAN KANDEMİR
- Tüketim kültüründe melezleşme: Bişkek şehri örneği
Hybridization in consumption culture: The case of Bishkek city / Керектөө маданиятындагы гибриддештирүү: Бишкек шаарынын мисалында / Гибридизация в культуре потребления: на примере города Бишкек
AHMET CAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ORÇAN
- Kırgızistan'da kamu yönetimi sisteminin gelişimi: Örgütsel ve fonksiyonel analiz
Development of public administration system in Kyrgyzstan: Organizational and functional analysis
AIKOKUL MAMATOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ESEN
- Işgücü piyasasındaki kalıcı ve geçici şokların analizi: Kırgızistan örneği
Эмгек рыногундагы убактылуу жана туруктуу шоктордун анализи: кыргызстан мисалында
AKAK ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiYRD. DOÇ. DR. DAMİRA BAYGONUŞOVA
- Cumhuriyet Dönemi Türkiye-Kırgızistan ilişkileri
Turkey- Kyrgyzstan relations during Republic Period
LEVENT ÜNAL