Halk ilacı ve gıda olarak kullanılan prunus mahaleb L. tohum ve meyve kabuklarında farmakognozik araştırmalar
Pharmacognostical investigations on the seeds and seed kernels of prunus mahaleb L. used as food and folk medicine
- Tez No: 616073
- Danışmanlar: PROF. DR. ARİF AHMET BAŞARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmakognozi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Tıbbi bitkiler arasında yer alan Prunus mahaleb L. (syn. Cerasus mahaleb L. Mill.) mahlep, mehlep, idris agac, pis agac olarak bilinmekte olup özellikle tohumları gıda olarak tüketilmekte ve diğer ülkelere ihraç edilmektedir. Tez çalışmamızda P. mahaleb tohum ve meyve kabukları üzerinde ayrıntılı fitokimyasal ve biyolojik etki çalışmaları yapılmıştır. Meyve kabuklarından (endokarp) elde edilen sulu metanollü ekstreden çeşitli kromatografik metotlarla gerçekleştirilen izolasyon çalışmaları sonucunda 15 saf bileşik elde edilmiş, 1 tanesi doğa için yeni olmak üzere 11 tanesinin yapısı (2-O-β-glukopiranoziloksi-4-metoksi-hidrosinnamik asit, cis-melilotozit, dihidromelilotozit, trans-melilotozit, 2-O-β-glukoziloksi-4-metoksi trans-sinnamik asit, 2-hidroksi-4-metoksi hidrosinnamik asit, gallik asit, kersetin-3-O-(2-O,6-O-α-diramnopiranozil)- β-glukopiranozit, kemferol-3-O-(2-O,6-O-α-diramnopiranozil)- β-glukopiranozit, β-sitosterol 3-O-β-glukopiranozit ve ursolik asit) ileri spektroskopik yöntemler kullanılarak aydınlatılmıştır. P. mahaleb tohum ve meyve kabuklarından (enkokarp) elde edilen ekstre, fraksiyon ve saf bileşiklerin mantar tirozinaz enzim inhibisyonları incelenmiştir. Tohum ve kabuk etilasetatlı fraksiyonlar ile bazı saf bileşiklerin etkisinin oldukça yüksek olduğu bulunmuştur. Etkili bulunan sinnamik asit türevi yapısındaki bileşiklerin enzim kinetiği incelenerek, inhibisyon tipleri ve enzime bağlanma sabitleri Ki hesaplanmıştır. Melanogeneze karşı etkilerini belirlemek için saf bileşiklerin spektrofotometrik yöntem kullanılarak B16F10 hücrelerindeki melanin içeriğine olan etkileri ve hücresel tirozinaz enzim inhibisyonu araştırılmış ve yapı-etki ilişkisi ortaya konmuştur. Ekstre ve fraksiyonların DPPH, NO, SO, ABTS radikallerine karşı süpürücü etkileri ile TEAC ve CUPRAC yöntemleri kullanılarak antioksidan kapasiteleri belirlenmiştir. L929 (fare fibroblast), B16F10 (fare melanoma), A2058 (insan melanoma) ve HeLa (insan servikal karsinoma) hücre hatları üzerinde sitotoksik etkileri araştırılmıştır. Tüm yöntemlerde belirgin antioksidan etki gösteren ekstre ve fraksiyonlar, melanoma hücrelerine karşı konsantrasyona bağlı yüksek sitotoksik etki gösterirken, HeLa ve L929 hücrelerine karşı etki çok düşük bulunmuştur. Sonuçlar sitotoksik etkinin seçici olduğunu göstermiştir. Tez çalışmamız, yüksek etkili cilt beyazlatıcı özelliğe sahip bileşikleri içeren P. mahaleb meyve kabuklarının kozmetik endüstrisi için önemli potansiyele sahip olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, halen ciddi anlamda kullanılmayan mahlep kabuklarının tohumlardan sonra ekonomik olarak değer kazandıracak olması açısından önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Prunus mahaleb L. (syn. Cerasus mahaleb L. Mill.), a member of medicinal plant kingdom, is known as mahlep, mehlep, idris ağac or pis agac and the seeds used as food and exported. In the present study, In our thesis, phytochemical and biological effects studies were carried out on P. mahaleb seed and seed kernels. The water:methanolic extract of the seed kernels (endocarp) applied to various chromatographic methods and as a result of the phytochemical studies 15 compounds were isolated, 1 of which is new, 11 compounds (2-O-β-glucopyranosyloxyl-4-methoxy-hydrocinnamic acid, cis-mellilotoside, dihydromellilotoside, trans-mellilotoside, 2-O-β-glucosyloxy-4-methoxy- trans-cinnamic acid, 2-hydroxy-4-metoxy hydrocinnamic acid, gallic acid, quercetin-3-O-(2-O,6-O-α-dirhamnopyranoside)-β-glucopyranoside, kaempferol-3-O-(2-O,6-O-α-dirhamnopyranosyl)- β-glucopyranoside), β-sitosterol 3-O-β-glucopyranoside and ursolic acid) were elucidated by advanced spectroscopic methods. Fungi tyrosinase enzyme inhibitions of the extracts and fractions obtained from the seeds and seed kernels (endocarp) of P. mahaleb with those of the compounds isolated from the seed kernels only were investigated. The enzyme kinetics of some of the active cinnamic acid derivatives were studied and their inhibition types and the Ki values, showing the linkage of the enzyme, were calculated. In order to evaluate their effects towards melanogenesis, a spectroscopic method was chosen and melanine content in B16F10 cells and their cellular tirosinase enzyme inhibitions were investigated to clarify the structure-activity relations. The scavenger activities of the extracts and fractions against DPPH, NO, SO, ABTS radicals and antioxidant capacities by using TEAC ve CUPRAC methods were determined. Their cytotoxic activities were investigated by L929 (mouse fibroblast), B16F10 (Mouse melanoma), A2058 (human melanoma) ve HeLa (human cervical carsinoma) cell lines. The extracts and the fractions which have strong antioxidant activity, showed a high dose dependent toxicity to melanoma cells but no toxicity to HeLa and L929 cells. The results made clear the selectivity of the cytotoxicity activity. Our thesis study showed that P. mahaleb seed kernels containing high effective skin whitening compounds have significant potential for the cosmetic industry. These results are important in terms of the fact that mahaleb kernels, which are still not used seriously, will add value economically after the seeds.
Benzer Tezler
- Kilis yağlık ve Gemlik zeytin çeşidi çiçeklerinin fitokimyasal içeriklerinin ve biyolojik aktivitelerinin belirlenmesi
Determination of phytochemical properties and biological activities of the flowers from Kilis yaglık and Gemlik olive cultivars
İLKNUR UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatKilis 7 Aralık ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZIM ŞEKEROĞLU
- Merzifon (Amasya) ilçesi halk ilaçları
Folk medicines of Merzifon (Amasya) provinces
ÖYKÜ MUMCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eczacılık ve FarmakolojiHacettepe ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NURTEN EZER
- Işık Dağı ve çevresinde yetişen bitkiler üzerinde farmasötik botanik yönünden araştırmalar
Pharmaceutical botanical investigations on the plants growing on the mountain isik and its surroundings
ÖYKÜ MUMCU ARISAN
Doktora
Türkçe
2010
BotanikAnkara ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KOYUNCU
PROF. DR. NURTEN EZER
- Melocan (Smilax excelsa L.) bitkisinin farklı kısımlarının ultrason ve mikrodalga destekli ekstraksiyon ile elde edilen bileşenlerinin tanımlanması
Determination of components of extracted from different parts of melocan (Smilax excelsa L.) plant by microwave and ultrasonic assisted extraction
ÖZLEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL VURAL
- Narman (Erzurum) ve köylerinde halk ilacı olarak kullanılan bitkiler
Medicinal plants used in Narman district(Erzurum)and its villages
GÖKHAN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eczacılık ve FarmakolojiAtatürk ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. UFUK ÖZGEN