Masallar aracılığı ile toplumsal cinsiyet rollerinin kadına yönelik inşası: İzlerkitle üzerine bir araştırma
Construction of social gender roles against women by fairy tales: A research on audience
- Tez No: 618595
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAHİT ERDEM KÖKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halkla İlişkiler, Sosyoloji, Public Relations, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Masal, Cinsiyet, Cinsiyet Rolleri, Göstergebilimsel Analiz, İçerik Analizi, Fairy Tale, Gender, Gender Roles, Semiotic Analysis, Content Analysis
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu çalışma masal kitaplarındaki görsel temsillerin çocuklardaki cinsiyet rollerine etkisini incelemek amacı ile hazırlanmıştır. Araştırma, İstanbul ilinde ikamet eden 27 çocuğa kartopu örnekleme yöntemi ile ulaşılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında konu ile ilgili literatür taraması yapılıp, derlenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ilk olarak incelenmek için seçilen iki masal kitabının görselleri Barthes ve Saussure'ın göstergebilimsel analiz yöntemleri ile incelenmiştir. Ardından görseller çocuklara yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile gösterilerek cinsiyetçilik bazında sorular yöneltilmiştir. Katılımcı çocuklardan elde edilen bulguları incelemek için içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda 11 tema ile kodları belirlenerek literatürle desteklenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, masal kitaplarında cinsiyet rolleri net bir şekilde ayrılmıştır. Makyajlı ve süslü olmak kötü kadın imajı çizerken, doğal olmak iyi kadın imajı çizmektedir. Erkeklerin soyluluk algısı ön plandadır ve hatalı erkek karakterler edilgen bir biçimde resmedilmektedir. Buna nazaran hatalı kötü kadın karakterler ise kötü resmedilmektedir. Masal kitaplarının temsilinde kullanılan renkler kız ve erkek çocuklarına göre ayrılmıştır (mavi ve pembe). Ev işi, temizlik, yemek yapmak gibi eylemler kadına atfedilmektedir. Erkeğin yol göstericiliği ve kahraman oluşu algısına sıklıkla yer verilmektedir. İçerik analizi sonuçlarına göre erkeklerin kadınlardan üstün olduğu (uzun boy, yaşça büyük olma, mesleklerle üstünlük, kılıç kullanabilme) durumlar vardır. Bunun yanı sıra çocuklar masal kitaplarındaki kötü karakterlerin süslü (makyajlı, ojeli vs.) iyi kadınların ise sade olduğunu düşünmektedir. Çocuklar pembe renkli masal kitaplarını kadınlara, erkek renkli olanı ise erkeklere uygun görmüştür. Erkekleri tasvirlerinde çocuklar erkeklerin güçlü, kahraman, atlı, mavi giyinen karakterler olduğunu düşünmüştür. Kadın tasvirlerinde ise en ön planda olan sıfat kadının güçsüzlüğü üzerinden ilerlemiştir. Özellikle araştırmaya katılan kız çocukları iyi bir kadın karakterin kılıç kullanabileceğini veya avcılık yapabileceğini düşünememektedir. Masal kitaplarındaki görsellerdeki hayvanlar da çocuklara göre cinsiyetlerine ayrılmaktadır. Güzel ve alımlı olan hayvan karakterler dişi iken, güçlü ve kendinden emin duruşlu olanları erkek olarak nitelendirmişlerdir. İçerik analizi verileri ile göstergebilimsel analiz verileri birbirleri ile uyuşmaktadır ve literatürle tutarlıdır. Araştırmaya katılan kız çocukları tasvirlerde daha başarılı bulunmuştur ve çalışmaya katılmaya daha hevesli bir eğilim göstermişlerdir. Ancak cinsiyet rollerine bağlılıkları erkek çocuklarınkinden çok daha fazla olmuştur. Çalışmaya katılan tüm çocuklar cinsiyet rollerini içselleştirmekte ve normalleştirmektedir ve masal kitaplarındaki cinsiyet rolleri onlara son derece normal gelmektedir.
Özet (Çeviri)
This study was prepared to examine the effects of visual representations in fairy tale books on gender roles in children. The research was carried out by reaching 27 children residing in Istanbul province by using the snowball sampling method. In the first stage of the research, a literature review related to the subject has been done and compiled. In the second stage of the research, firstly the visuals of the two fairy tale books chosen to be examined for were analyzed by the semiotic analysis methods of Barthes and Saussure. Afterwards, visuals were shown to children through semi-structured interview technique and questions were asked on the basis of sexism. Content analysis was used to examine the findings obtained from the participating children. As a result of the research, 11 themes and their codes were determined and supported by the literature. According to the results of the research, gender roles are clearly separated in fairy tale books. Being makeup and fancy creates a bad woman image while being natural creates a good woman image. Men's perception of nobility is at the forefront and faulty male characters are passively illustrated. In comparison to this, faulty bad female characters are depicted badly. The colors used in the representation of fairy tale books are divided according to boys and girls (blue and pink). Actions such as housework, cleaning, cooking are attributed to the woman. The perception of men guiding and being a hero is frequently mentioned. According to the results of the content analysis, there are cases when men are superior to women (height, age, superiority with professions, using swords). In addition, the children think that the bad characters in fairy tale books are fancy (with make-up, nail polish, etc.) and the good women are plain. The children approved pink fairy tale books for women and men colored for men. In his portrayal of boys, the children thought that men were strong, heroic, equestrian, blue-dressed characters. In the depictions of women, the most important adjective progressed through the weakness of the woman. Especially the girls participating in the research cannot think that a good female character can use a sword or hunt. The animals in the visuals in the fairy tale books are also divided by their sex according to the children. While beautiful and charming animal characters are female, they described the strong and confident attitudes as male. Content analysis data and semiotic analysis data match each other and are consistent with the literature. Girls who participated in the research were found more successful in depictions and showed a more eager tendency to participate in the study. However, their commitment to gender roles was much higher than that of boys. All children participating in the study internalize and normalize gender roles, and gender roles in fairy tale books seem extremely normal to them.
Benzer Tezler
- Tanıtım fotoğraflarında cinsiyet unsurunun kullanılması
The usage of gender in advertisement photography
ONUR ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
PROF.DR. BARBAROS GÜRSEL
- Tespîtkırın û tesnîfkırına nırxên cıvakî dı çîrokên herêma Nısêbînê de
Nusaybin yöresine ait masallarda sosyal değerlerin tespit edilmesi ve sınıflandırılması
NURCİHAN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN ADAK
- Ege Bölgesi masallarında değerler
Values in tales of the Aegean Region
DÖNE ÖZHANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÖZÇELİK
- Topoğrafyanın anlatısı, anlatının topoğrafyası
Narrative of topography, topography of narrative
MERVE EFLATUN
- Ahmet Ümit'in masal kitaplarının metinsellik ölçütleri bağlamında incelenmesi
An analysis of Ahmet Ümit's tales in the context of textuality criteria
SERDAR AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇİÇEK