Geri Dön

Türkiye Türkçesinde süreklilik görünüşü

Durative aspect in Turkish

  1. Tez No: 619356
  2. Yazar: FİKRİYE GÜNDÜZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KARADOĞAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Turkish, aspect, durative aspect
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 433

Özet

Türkiye Türkçesinde süreklilik görünüşünü inceleyen bu çalışmada süreklilik kategorisinden ve süreklilik görünüşünden bahsedilmiştir. Görünüş, zaman kategorisinden bağımsız bir kategoridir. Görünüş kategorisinin zaman kategorisinden ziyade kılınış kategorisiyle daha çok ilişkili olduğu söylenebilir. Görünüş, eylemlerin nasıl gerçekleştiğini gösteren bir bakış açısıdır. Alan yazında görünüş kategorisi Rusçanın görünüş sistemi üzerinden sınıflandırılmıştır. Kısaca görünüş kategorisinin bitmişlik ve bitmemişlik zıtlığına dayanarak sınıflandırıldığı söylenebilir. Alan yazında görünüş kategorisi üzerine yapılan çalışmalarda Comrie (1998), Johanson (1971) ve Smith (1997)'in sınıflandırmasının öne çıktığı görülmektedir. Üç araştırmacının sınıflandırması konuyu işleyiş açısından birbirinden farklı görünse de üç araştırmacının sınıflandırması temelde bitmişlik ve bitmemişlik zıtlığına dayanmaktadır. Bu çalışmada süreklilik görünüşünün kendi içerisinde derecelendirilebileceği görülmüş ve bir sınıflandırma denemesi yapılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre Türkiye Türkçesinde süreklilik görünüşü on kategoriye ayrılmıştır. Söz konusu derecelendirmede bağlam içinde yer alan işaretleyicilerin rolü vardır. Çalışmada süreklilik görünüşünün dereceleri şu şekilde belirlenmiştir: 1. Devamlı Süreklilik Görünüşü 2. Tekrarlı Süreklilik Görünüşü 3. Kesintili Süreklilik Görünüşü 4. Aşamalı Süreklilik Görünüşü 5. Geçici Süreklilik Görünüşü 6. Yaklaşma Süreklilik Görünüşü 7. Sınırlandırılmış Süreklilik Görünüşü 8. Çıkarıma Dayalı Süreklilik Görünüşü 9. Edinilmiş Süreklilik Görünüşü 10. Ani Süreklilik Görünüşü Anahtar sözcükler; Türkiye Türkçesi, görünüş, süreklilik görünüşü

Özet (Çeviri)

This thesis, which examines the durative aspect in Turkish, will focus on the durative category, and the durative aspect. Aspect is a category that is independent of the tense category. It can be argued that the aspect category is more related to the aktionsart category than the tense category. Aspect is a perspective that shows how actions take place. In the literature, the aspect category is classified through the aspect system of Russian. Briefly, it can be said that the aspect category is classified based on the contrast of perfective and imperfective. In the literature, among the studies conducted on the aspect, it is observed that the classifications of Comrie (1998), Johanson (1971), and Smith (1997) are the most prevalent. Although the classifications of the three researchers seem to be different in terms of their approaches to the subject, the classifications of the three researchers is mainly based on the contrast of perfective and imperfective. In this study, it is observed that the durative aspect can be graded in itself and, therefore, a classification attempt is conducted. In accordance with this classification, the durative aspect in Turkish is divided into ten categories. The markers that are within the context have a role in this present classification. The degrees of durative aspect in this study are as follows: 1. Continuity Durative Aspect 2. Repetitive Durative Aspect 3. Intermittent Durative Aspect 4. Gradual Durative Aspect 5. Temporary Durative Aspect 6. Proximal Durative Aspect 7. Limited Durative Aspect 8. Inferential Durative Aspect 9. Acquired Durative Aspect 10. Rapid Durative Aspect

Benzer Tezler

  1. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Türkçesinde öncelik fiilleri ve işlevleri

    Priority verbs in modern Turkey Turkish and their functions

    SİBEL ÇELİKEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DilbilimTrakya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. F. SİBEL BAYRAKTAR

  2. XX. yüzyılda Türkiye Türkçesinde 'çağdaşlaşma' ve 'kadın' kavramlarıyla ilgili söz varlığında görülen değişmeler

    The Semantic development of 'modernity' and 'woman' concepts in the standart Turkish of the 20.th century

    GENCİANA ABAZİ EGRO

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMZA ZÜLFİKAR

  3. Türkçede zaman

    The Tenses in Turkish

    SALİH KÜRŞAD DOLUNAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZBAY

  4. Der Beyan-ı Sergüzeşt-i İmam-ı Hüseyin: İnceleme-metin-dizin

    Der Beyan-ı Sergüzeşt-i İmam-ı Hüseyin: Grammar-text-index

    ZÜHRE DEĞİRMENCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. ZAFER ÖNLER

  5. Mardin masallarının işlevsel açıdan değerlendirilmesi

    Functional evaluation of Mardin tales

    HAYRİYE SEMA MUNGAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE KÜBRA UYGUR