Türkiye Türkçesinde süreklilik görünüşü
Durative aspect in Turkish
- Tez No: 619356
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KARADOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Turkish, aspect, durative aspect
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 433
Özet
Türkiye Türkçesinde süreklilik görünüşünü inceleyen bu çalışmada süreklilik kategorisinden ve süreklilik görünüşünden bahsedilmiştir. Görünüş, zaman kategorisinden bağımsız bir kategoridir. Görünüş kategorisinin zaman kategorisinden ziyade kılınış kategorisiyle daha çok ilişkili olduğu söylenebilir. Görünüş, eylemlerin nasıl gerçekleştiğini gösteren bir bakış açısıdır. Alan yazında görünüş kategorisi Rusçanın görünüş sistemi üzerinden sınıflandırılmıştır. Kısaca görünüş kategorisinin bitmişlik ve bitmemişlik zıtlığına dayanarak sınıflandırıldığı söylenebilir. Alan yazında görünüş kategorisi üzerine yapılan çalışmalarda Comrie (1998), Johanson (1971) ve Smith (1997)'in sınıflandırmasının öne çıktığı görülmektedir. Üç araştırmacının sınıflandırması konuyu işleyiş açısından birbirinden farklı görünse de üç araştırmacının sınıflandırması temelde bitmişlik ve bitmemişlik zıtlığına dayanmaktadır. Bu çalışmada süreklilik görünüşünün kendi içerisinde derecelendirilebileceği görülmüş ve bir sınıflandırma denemesi yapılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre Türkiye Türkçesinde süreklilik görünüşü on kategoriye ayrılmıştır. Söz konusu derecelendirmede bağlam içinde yer alan işaretleyicilerin rolü vardır. Çalışmada süreklilik görünüşünün dereceleri şu şekilde belirlenmiştir: 1. Devamlı Süreklilik Görünüşü 2. Tekrarlı Süreklilik Görünüşü 3. Kesintili Süreklilik Görünüşü 4. Aşamalı Süreklilik Görünüşü 5. Geçici Süreklilik Görünüşü 6. Yaklaşma Süreklilik Görünüşü 7. Sınırlandırılmış Süreklilik Görünüşü 8. Çıkarıma Dayalı Süreklilik Görünüşü 9. Edinilmiş Süreklilik Görünüşü 10. Ani Süreklilik Görünüşü Anahtar sözcükler; Türkiye Türkçesi, görünüş, süreklilik görünüşü
Özet (Çeviri)
This thesis, which examines the durative aspect in Turkish, will focus on the durative category, and the durative aspect. Aspect is a category that is independent of the tense category. It can be argued that the aspect category is more related to the aktionsart category than the tense category. Aspect is a perspective that shows how actions take place. In the literature, the aspect category is classified through the aspect system of Russian. Briefly, it can be said that the aspect category is classified based on the contrast of perfective and imperfective. In the literature, among the studies conducted on the aspect, it is observed that the classifications of Comrie (1998), Johanson (1971), and Smith (1997) are the most prevalent. Although the classifications of the three researchers seem to be different in terms of their approaches to the subject, the classifications of the three researchers is mainly based on the contrast of perfective and imperfective. In this study, it is observed that the durative aspect can be graded in itself and, therefore, a classification attempt is conducted. In accordance with this classification, the durative aspect in Turkish is divided into ten categories. The markers that are within the context have a role in this present classification. The degrees of durative aspect in this study are as follows: 1. Continuity Durative Aspect 2. Repetitive Durative Aspect 3. Intermittent Durative Aspect 4. Gradual Durative Aspect 5. Temporary Durative Aspect 6. Proximal Durative Aspect 7. Limited Durative Aspect 8. Inferential Durative Aspect 9. Acquired Durative Aspect 10. Rapid Durative Aspect
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi Türkiye Türkçesinde öncelik fiilleri ve işlevleri
Priority verbs in modern Turkey Turkish and their functions
SİBEL ÇELİKEL
Doktora
Türkçe
2016
DilbilimTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. F. SİBEL BAYRAKTAR
- XX. yüzyılda Türkiye Türkçesinde 'çağdaşlaşma' ve 'kadın' kavramlarıyla ilgili söz varlığında görülen değişmeler
The Semantic development of 'modernity' and 'woman' concepts in the standart Turkish of the 20.th century
GENCİANA ABAZİ EGRO
Doktora
Türkçe
2001
DilbilimAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA ZÜLFİKAR
- Türkçede zaman
The Tenses in Turkish
SALİH KÜRŞAD DOLUNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZBAY
- Der Beyan-ı Sergüzeşt-i İmam-ı Hüseyin: İnceleme-metin-dizin
Der Beyan-ı Sergüzeşt-i İmam-ı Hüseyin: Grammar-text-index
ZÜHRE DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ZAFER ÖNLER
- Mardin masallarının işlevsel açıdan değerlendirilmesi
Functional evaluation of Mardin tales
HAYRİYE SEMA MUNGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE KÜBRA UYGUR