Kanserli çocukların ailelerinde 'Bakım yükü ölçeği'nin geliştirilmesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Developing the care burden scale in the families of children with cancer and determining the affecting factors
- Tez No: 619548
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELMİN ŞENOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Onkoloji, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Nursing, Oncology, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Amaç: Bu araştırmanın temel amacı kanserli çocukların ailelerinin bakım yükü düzeylerini değerlendirebilecek Türkçe, özgün yeni bir“bakım yükü ölçeği”nin geliştirilmesi ve ailelerin bakım yükünü etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Bununla birlikte araştırmanın ikincil amacı, bakım vericilerin Aile APGAR Ölçeği'yle aile fonksiyonlarını ve ilişkilerini tanımlayarak bakım yüküne etkisinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Araştırma, metodolojik ve betimsel tipte olup 15 Mayıs 2018–18 Şubat 2019 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi Pediatrik Onkoloji Servisi ve Polikliniği, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi Hematoloji Servisi ve Polikliniği, Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Servisi ve Polikliniğinde tedavi gören kanser tanılı çocukların bakım vericileriyle gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 217 bakım verici, araştırmanın örneklem grubunu oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama yönteminde anket tekniğiyle“Bakım Verici Bilgi Formu”,“Aile APGAR Ölçeği”,“Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği”ve geliştirilen“Bakım Yükü Ölçeği”kullanılmıştır.“Bakım Yükü Ölçeği”ne ilişkin madde havuzunun oluşturulmasında Delphi tekniği kullanılmıştır. Delphi tekniği sonuçlarından oluşan taslak bakım yükü ölçeğinin kapsam geçerliği Dawis yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 35 bakım verici ile pilot çalışma yapılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 21.0 for Windows paket programı kullanılarak tanımlayıcı istatistikler, t testi, varyans analizi ve Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Ölçeğin geçerliği ve güvenirliği için Cronbach Alfa katsayısı, madde test korelasyon puanları, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi hesaplanmıştır. Bulgular: Kanser tanısı almış çocuğa bakım veren bireylerin %90.8'inin kadınlardan oluştuğu, %91.7'sinin evli, %85.7'sinin çocuğun annesi olduğu belirlenmiştir. Bakım vericilerin yaş ortalamaları ise 36.64 ± 7.39 ( ± SS) dir. Bakım vericilerin %73.7'sinin düzenli bir işte çalışmadığı, % 59.4'ünün gelirinin giderinden az olduğu ve bakım süresi ortalamalarının 15.24 ± 13.90 ( ± SS) olduğu tespit edilmiştir. Çocuğa bakım verme sürecinde %61.3'ünün eşinden destek aldığı saptanmıştır. Bakım yükü ölçeğinin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0.858, Bartlett's testi χ2 = 5126.083 istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bulunmuştur. Ölçek, toplam varyansının %68.345'ini açıklayan dört faktör altında toplanmıştır. Ölçeğin alt boyutları duygusal yük, sosyokültürel ve ekonomik yük, zihinsel yük ve fiziksel yük olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin geneli için Cronbach Alpha Güvenirlik Katsayısı 0.930, test-tekrar test güvenirliği 0.826, paralel test güvenirliği ise 0.841 olarak bulunmuştur. Ölçeğin madde toplam puan korelasyonları 0.428-0.645 arasında değişmiştir. Doğrulayıcı faktör analiziyle elde edilen uyum ölçütleri RMSEA=0.087, NNFI=0.910, CFI=0.920 ve IFI= 0.920 kabul edilebilir sınırlarda olup, Ki-Kare / Serbestlik Derecesi (χ2/df=2.129) modelin mükemmel uyumunu göstermiştir. Bakım vericilerin genel bakım yükü puanlarının orta düzeyde olduğu, fiziksel yüklerinin ise diğer yüklerden anlamlı bir şekilde yüksek olduğu saptanmıştır. Araştırmada bakım vericilerin Aile APGAR ilişkilerinin ise yüksek olduğu ve aile ilişkileri arttıkça bakım yükü düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir. Sonuç: Araştırmada, geliştirilen“bakım yükü ölçeği”nin beşli Likert tipinde otuz altı madde ve dört alt boyuttan oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu ve Türk toplumunda kanserli çocukların bakım vericilerinin bakım yüklerinin belirlenmesinde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmada aile ilişkilerinin bakım yükü üzerinde önemli rol oynadığı ortaya konulmuştur. Bakım yükü ölçeğinin sağlık profesyonelleri tarafından farklı örneklem gruplarında kullanılarak yeni sonuçların değerlendirilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: The main purpose of this study is to develop a new, original and new care burden scale that can evaluate the care burden levels of family for cancer children and determine the factors affecting the care burden of families. At the same time, the secondary aim of the study was to evaluate the effect of caregivers on care burden by defining family functions and relationships with the Family APGAR Scale. Methods: The research was methodological and descriptive type, between May 15, 2018 and February 18, 2019 at the Ege University Medical Faculty Tülay Aktaş Oncology Hospital Pediatric Oncology Service and Polyclinic, Ege University Medical Faculty Children's Hospital Hematology Service and Polyclinic, Health Sciences University İzmir Tepecik Training and Research Hospital Children Hematology and Oncology Service was conducted with caregivers of children diagnosed with cancer. In this direction, 217 caregivers selected by stratified sampling method formed the sampling group. The questionnaire used as data collection method in the research; Caregiver information form, Family APGAR Scale, Zarit Caregiver Burden Scale and developed Care Burden Scale were used. Delphi technique was used to create the pool of substances related to the“Care Burden Scale”. The content validity of the draft care load scale, which consists of Delphi technique results, was realized by using Dawis method. In addition, a pilot study was conducted with 35 caregivers. In the analysis of the data, descriptive statistics, t test, variance analysis and Pearson correlation analysis were applied by using SPSS 21.0 for Windows package program. For the validity and reliability of the scale, Cronbach Alpha coefficient, item test correlation scores, explanatory and confirmatory factor analysis were calculated. Results: It was determined that 90.8% of the individuals caring for cancer-diagnosed children were women, 91.7% were married and 85.7% were the mother of the child. The mean age of the caregivers was 36.64 ± 7.39 (± SD). It was found that 73.7% of the caregivers did not work in a regular job, 59.4% of them were less than their income and the average care period was 15.24 ± 13.90 (± SD). It was determined that 61.3% of the children received support from their spouses. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value of the care load scale was 0.858, Bartlett's testti (2 = 5126.083 was found to be significantly significant. The scale was divided into four factors explaining 68.345% of the total variance. The sub-dimensions of the scale were named as emotional burden, socio-cultural and economic burden, mental burden and physical burden. Cronbach Alpha reliability coefficient was found to be 0.930, test-retest reliability was 0.826 and parallel test reliability was 0.841. The item total score correlations ranged from 0.428 to 0.645 (p
Benzer Tezler
- Çocuğu kanser olan annelerin aile yükünün belirlenmesi
Determining the 'Family Burden' of mothers having children with cancer
AYFER AYDIN
- Ankara'da iki merkezde çocukluk çağı kanseri tanısıyla takipli hastaların ailelerinde psikososyal risk değerlendirmesi: Psikososyal değerlendirme ölçeği onkoloji sürümünün Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Psychosocial risk assessment in families of patients followed with the diagnosis of childhood cancer in two centers in Ankara: Turkish validity and reliability study of oncology version of psychosocial assessment tool
KAMER KALİP
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ ÇALIŞKAN
- Çocukluk çağı hematoloji ve onkoloji hastalarının ailelerinin stres, kaygı ve umutsuzluk durumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of stress, anxiety and hopelessness status among parents of hematology and oncology patients in childhood
TURGAY EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HematolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRGÜL ÖZKAN
- Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Onkoloji Bilim Dalında izlenen hastaların ve annelerinin anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğunun değerlendirilmesi
Evaluation of anxiety, depression and posttraumatic stress disorder of patients and their mothers who are followed in The Pediatric Oncology Department of Gazi University Hospital
EZGİ ÖZLEM ÖZMEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGazi ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARZU OKUR
- Kanserli çocuk ailelerinin yaşam kalitesi
Determining the quality of life of child's family with cancer
ELİF YOKARIBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
HemşirelikMarmara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜLER CİMETE