Cinsel istismar mağduru çocukların adli görüşmesini yürüten profesyonellerin ikincil travmatik stres, tükenmişlik ve mesleki doyum düzeyleri ile ilişkili değişkenler: Türkiye örneği
Variables related to secondary traumatic stress, burnout and job satisfaction levels of the professionals who are conducting forensic interviews with child victims of sexual abuse: The case of Turkey
- Tez No: 619946
- Danışmanlar: PROF. DR. BETÜL ULUKOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Adli Tıp, Psikiyatri, Psikoloji, Forensic Medicine, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Adli Görüşmeci, İkincil Travmatik Stres, Tükenmişlik, Mesleki Doyum, Stresle Başaçıkma Tarzı, Forensic Interviewer, Secondary Traumatic Stress, Burnout, Job Satisfaction, the Way Coping with Stress
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, Türkiye çocuk izlem merkezlerinde görev alan adli görüşmecilerin ikincil travmatik stres, tükenmişlik ve mesleki doyum düzeyleri ile ilişkili değişkenlerin saptanmasıdır. Kurum uygulama izni alınan 26 çocuk izlem merkezinde aktif hizmet sunan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 106 adli görüşmeciden oluşan örnekleme Kişisel ve Mesleki Bilgi Formu, Yardım Çalışanları İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği, Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri sunulmuştur. Elde edilen veriler; bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Tukey testi, Games-Howell testi, Dunn-Bonferroni testi, çoklu doğrusal regresyon analizi ve korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistik ışığında, katılımcıların büyük bir oranının (%90,6) çalışma alanına özgü olarak düzenli şekilde süpervizyon desteği almıyor olduğu, yine büyük bir oranının (%87,7) icra ettiği iş karşılığında kendisine ödenen ücreti yeterli bulmadığı tespit edilmiş olup vardiya düzeni açısından Türkiye çocuk izlem merkezleri arasında bir standardizasyon bulunmadığı dikkati çekmiştir. Mesleki doyum, tükenmişlik, ikincil travmatik stres, stresle etkili başaçıkma tarzı, stresle etkisiz başaçıkma tarzı ve psikolojik belirti düzeyi bu çalışmanın ana değişkenleri olarak kabul edilmiştir. Ana değişkenlerin birbiriyle olan ilişkilerine bakılmış, ana değişkenler ile arasında anlamlı fark olabileceği düşünülen bağımsız değişkenler katılımcılara alanyazın çalışmaları ışığında hazırlanmış olan Kişisel ve Mesleki Bilgi Formu ile sunulmuştur. Bu form üzerinden katılımcılara, konunun daha derinlemesine incelenmesini sağlamak amaçlı bir açık uçlu soru yöneltilmiştir. Yapılan analizler sonucunda mesleki doyum ile yaş, cinsiyet, meslekte çalışma süresi, kişisel travmatik yaşantı geçmişi değişkenleri, tükenmişlik ile yaş, eğitim durumu, vaka tartışmalarında bulunma, yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma, düzenli ve sağlıklı beslenme, 30 günde yürütülen adli görüşme sayısı değişkenleri, ikincil travmatik stres ile adli görüşmeci olarak çalışma süresi, yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma, düzenli ve sağlıklı beslenme değişkenleri, stresle etkili başaçıkma tarzı ile cinsiyet değişkeni, psikolojik belirti düzeyi ile yaş ve yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma değişkenleri arasında anlamlı düzeyde fark olduğu saptanmıştır. Katılımcıların mesleki doyum düzeyi arttıkça stresle etkili başaçıkma tarzı kullanma düzeyinin arttığı; stresle etkisiz başaçıkma tarzı kullanma ve psikolojik belirti düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir. Tükenmişlik düzeyi arttıkça stresle etkisiz başaçıkma tarzı kullanma ve psikolojik belirti düzeylerinin arttığı; stresle etkili başaçıkma tarzı kullanma düzeyinin ise azaldığı saptanmıştır. İkincil travmatik stres düzeyi arttıkça psikolojik belirti düzeyinin de arttığı bulunmuştur. Stresle etkili başaçıkma tarzı kullanma düzeyi arttıkça psikolojik belirti düzeyinin azaldığı, stresle etkisiz başaçıkma tarzı kullanma düzeyi arttıkça psikolojik belirti düzeyinin arttığı saptanmıştır. Ana değişkenler arasında çoklu ilişkilerin belirlenmesine yönelik yapılan çoklu doğrusal regresyon analizine göre; mesleki doyumu stresle etkili başaçıkma tarzı ve psikolojik belirti düzeyinin yordadığı, tükenmişlik, ikincil travmatik stres ve stresle etkisiz başaçıkma tarzını psikolojik belirti düzeyinin yordadığı, stresle etkili başaçıkma tarzını mesleki doyumun yordadığı, psikolojik belirti düzeyini ise stresle etkisiz başaçıkma tarzı, tükenmişlik ve ikincil travmatik stresin yordadığı belirlenmiştir. Katılımcıların en fazla oranlarda, yönetimsel ile yasal düzenleme ve makro yönetsel sistem ile ilgili sorun ve çözüm önerileri belirttiği görülmüştür. Türkiye çocuk izlem merkezleri işleyişinin yazılı bir düzenleme ile standardize edilmesi, kurumsal desteğin ve iş motivasyonunun artırılması, adli görüşmecilerdeki eşduyum yorgunluğuna yönelik olarak koruyucu ve destekleyici hizmetlerin geliştirilmesi, konu ile ilgili yeni çalışmaların yapılması gerekli görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to determine variables related to secondary traumatic stress, burnout and job satisfaction levels of the professionals who work in Child Advocacy Centers in Turkey. Personal and Vocational Information Form, Scale of Life Quality for Professional Aides, Scale of Stress Coping Styles and Brief List of Symptoms are presented to 106 forensic interviewers who are actively providing services and volunteered to participate in the study, in 26 child advocacy centers, where preliminary permission is taken. The data obtained were analyzed using t-test for independent samples, one-way analysis of variance (ANOVA), Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, Tukey test, Games-Howell test, Dunn-Bonferroni test, multilinear regression analysis and correlation analysis. Findings of descriptive statistics revealed that substantial rate (90,6%) of the participants are not supported with supervision regularly in their working areas, and again substantial percentage of them (87,7%) do not deem that they are paid sufficiently. It is also observed that there is no standardized practice among child advocacy centers in terms of work shifts. Job Satisfaction, Burnout, Secondary Traumatic Stress, the way of coping effectively with stress, coping not effectively with stress, psychologic symptoms are taken as main variables of this study. The relations between main variables are analyzed and independent variables that are considered to have meaningful relations with main variables are presented to the participants via Personal and Vocational Information Forms. Through this form, an open end question is directed to the participants. At the end of analysis, it is found that there are meaningful level of effect of age, gender, occupational time, personal traumatic life history variables on job satisfaction; meaningful level of effect of educational status, case discussions, adequate physical exercise, regular and healthy nutrition, the number of judicial interviews conducted in the last 30 days variables on burnout; meaningful level of effect of working time as a forensic interviewer, adequate physical exercise, regular and healthy nutrition variables on secondary traumatic stress; meaningful level of effect of gender variable on the way of coping effectively with stress; meaningful level of effect of age and adequate physical exercise variables on the level of psychological symptoms. It is determined that when the job satisfaction level increases, the way of coping effectively with stress increases, the usage of not effectively coping with stress methods and the level of psychological symptoms decreases. It is determined that when the burnout level increases, the usage of ways not effectively coping with stress, and level of psychological symptoms also increases, while the way of coping effectively with stress decreases. It is found that when the secondary traumatic stress level increases, the level of psychological symptoms also increases. It is found that when the way of coping effectively with stress increases, the level of psychological symptoms decreases; and while the ways not effectively coping with stress increases the level of psychological symptoms increases. According to the multilinear regression analysis conducted to determine multiple relations among main variables; it is determined that effectively coping with stress and the level of psychological symptoms predict the job satisfaction; the level of psychological symptoms predicts the burnout, secondary traumatic stress and not effectively coping with stress predict; the job satisfactions predicts the effectively coping with stress; and not effectively coping with stress, burnout, secondary traumatic stress predict the level of psychological symptoms. It is observed that most of the participants, to a large extent, have stressed administrative and legal problems and proposed administrative solutions at macro level. It is observed that it is necessary to standardize the operation of the child advocacy centers in Turkey with a written regulation, to increase the level of institutional support and job motivation, to improve supportive and protective services for forensic interviewers against compassion fatigue and to conduct new studies on this topic.
Benzer Tezler
- Bir çocuk izlem merkezinin ikincil travmayı azaltıcı yöndeki etkisinin araştırılması: Antalya Çocuk İzlem Merkezi örneği
A research on the effect of a child monitoring center on reducing secondary trauma: The example of Antalya Child Monitoring Center
BÜŞRA SARIYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Adli TıpAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiAdli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL PAKİŞ
- Hakimlerin ve meslek elemanlarının cinsel istismar mağduru çocuklarla yapılan adli görüşmeye ilişkin değerlendirmeleri
The assessment of judges and professionals on investigative interview with children victims of sexual abuse
HÜSEYİN BATMAN
Doktora
Türkçe
2021
Sosyal HizmetlerAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF GÖKÇEARSLAN ÇİFCİ
- Çocuk izlem merkezinde adli görüşmesi yapılan cinsel istismar mağduru çocukların ebeveynlerinin, psikiyatri kliniğinde takibi yapılan çocukların ebeveynlerinin ve çocuğu travmatik yaşantıya maruz kalmamış ebeveynlerin çocukluk çağı travmalarının, depresyon düzeyleri, dissosiyatif yaşantıları ve adil dünya inançları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of childhood traumas, depression levels, dissociative experiences, and belief in a just world of the parents of children victims of sexual abuse who were interviewed at the child monitoring center, the parents of the children who attended follow-up sessions in the psychiatry clinic and the parents whose children were not exposed to traumatic experiences
AYŞEGÜL KURTULUŞ
Doktora
Türkçe
2023
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Cinsel istismar mağduru çocuklarla adli görüşme: Görüşme yöntemi ve görüşmecinin öznel deneyimi
Forensic interview with children who are victims of sexual abuse: interview method and subjective experience of the interviewer
BELGİN ÜSTÜN GÜLLÜ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE GÜLSEN ERDEN
- Aydın ili çocuk izlem merkezine başvuran olguların değerlendirilmesi
Evaluation of cases applying to the child advocacy center in Aydin
MERTHAN ERDOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Adli TıpAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM EREL