İstanbul Sarıyer ilçe'sinin jeolojisi ve tektono-stratigrafik özellikleri
Geology and tectono-stratigraphic features of Sarıyer area of istanbul
- Tez No: 620645
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSAK YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği programında Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu tez, İstanbul ili Sarıyer ilçesinde yer alan inceleme alanının jeolojisini ve tektonik özelliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda yapılan inceleme alanına ait 1/25000 ölçekli jeoloji haritaları, jeoloji enine kesitler, mineralojik ve petrografik incelemeler, jeolojik evrim modelleri ve Tektonik yapı modelleri hazırlanmıştır. İnceleme alanı, İstanbul Zonu adıyla bilinen bu zonun, batı kısmında yani İstanbul alanında yer almaktadır. Zonun bu kısmındaki stratigrafik istif Kaledoniyen kristalin bir temel üzerinde Alt Ordovisiyen yaşlı genel litolojisi kumtaşı-şeyl olan Kocatöngel formasyonu ile başlamaktadır. Bu birim üzerine alacalı renklerdeki kumtaşı-çakıltaşı-şeyl litolojili, Orta Ordovisiyen yaşlı Kurtköy formasyonu gelmektedir. Uyumlu olarak devam eden istifte Ordovisiyen yaşlı kuvarsitlerle temsil edilen Aydos formasyonu gelmektedir. Kumtaşı-şeyl-kiltaşı litolojisiyle Ordovisiyen-Silüriyen yaşlı Gözdağ formasyonuyla uyumlu olarak devam etmektedir. Transgresif olarak çökelmeye devam eden bu istifte kireçtaşlarından oluşan Üst Silüriyen yaşlı Dolayoba formasyonu ile istif devam eder. Dolayoba formasyonu üzerine değişik fasiyeslerle temsil edilen kireçtaşı litolojili İstinye formasyonu (Silüriyen-Devoniyen) gelmektedir. Fosil bakımından bir hayli zengin olan ve genel litolojisi kumtaşı-şeyl olan Kartal formasyonu (Devoniyen) ile devam etmektedir. İstif Orta-Üst Devoniyen'de kireçtaşı-şeyl ve çörtlerle temsil edilen Büyükada formasyonu ile derin denize doğru ilerlemektedir. Alt Karboniferde kayma yapılarının bol bulunduğu ve genel litolojisi lidit ve silisli şeyl olan Baltalimanı formasyonu uyumlu olarak gelmektedir. Bu birim üzerine genel litolojisi mikalı kumtaşı-grovak olan ve derince bir ortamdan gittikçe sığlaşan ortam ile temsil edilen Karbonifer yaşlı Trakya formasyonu ile, İstanbul Paleozoyiği adıyla anılan transgresif istif son bulmaktadır. Karbonifer-Permiyen aralığında etkin olan tektonik hareketlere bağlı olarak gelişen Sancaktepe Granitinin sokulumlarıyla ortam kara halini alır. Hersiniyen orojenezinin Tektonik hareketlerine bağlı gelişen deformasyon sonucu kıvrımlanan ve faylanan İstanbul Paleozoyik istifi üzerine, Kocaeli Triyası adıyla anılan Triyas istifi uyumsuzlukla çökelmeye başlamaktadır. Bu istifin tabanda genellikle karasal çökellerle temsil edilen Permiyen-Erken Triyas yaşlı Kapaklı formasyonu ile başlamaktadır. Transgresif olarak ilerleyen bu istifte kuvars kumtaşı genel litolojisi olan Erikli formasyonu (Alt Triyas) ile devam etmektedir. Bölgedeki karbonat oranının artmasıyla Demirciler formasyonuna (Alt Triyas) geçilmektedir. Platform karbonatlarıyla temsil edilen Ballıkaya ve Kazmalı formasyonlarının uyumlu olarak çökelimleriyle istif devam etmektedir (Orta Triyas). Devam eden istifte kumtaşı-şeyl ardalanmasıyla temsil edilen Tepeköy ve Bakırlıkıran formasyonları ile Kocaeli Triyası istifi son bulmaktadır. Üst Triyas- Alt Kretase yaşları arasında kaya toplulukları bulunamamıştır. Üst Kretase'de derin denizde olan İstanbul Zonu kayalarında ada yayı volkanizması hâkim olmaktadır. Kavaklar grubu adıyla temsil edilen bu volkanikler İstanbul Paleozoyiği ve Kocaeli Triyası birimleri üzerine uyumsuz olarak gelmektedir. Aynı dönemde bu istif farklı bir mağma kaynağından gelen Çavuşbaşı granodiyoriti ile kesilmektedir. Paleosen zamanında tekrar yer yer karasallaşmalar mevcut olup Alpin orojonezi etkisinde kalan bölge Eosen'de kıvrım ve faylarla tekrardan deforme olmuştur. Bu deformasyonla paleotektonik evresi sona ermiştir. Neotektonik dönemde ise Oligosen-Miyosen zaman aralığında tüm bölge üzerinde kum-kil-siltlerden oluşan genç Neojen birimler hâkim olmaktadır. Miyosen zamanda levha tektoniğine bağlı olarak gelişen sıkışma sonucu bölgede faylanmalar görülmektedir. Bu çalışmada İstanbul Zonuna ait kayalardan oluşan inceleme alanının jeolojisi ve tektonik özellikleri uygun bir dille anlatılmıştır. İnceleme alanında Eosen zamanda meydana gelen Alpin Orojenizine bağlı gelişen bindirme fayları tektonik bloklar şeklinde ayırtlanmıştır. Bu bindirme faylarının en büyüğü Sarıyer-Şile fayıdır. Daha önceki çalışmalarda yapılan bu fayın türünün bir şaryaj mı yoksa ters fay mı sorusunun cevabı olarak belirlenen bu fayın türü şaryaj olduğu tez içerisinde sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis was prepared as a master in the Geological Engineering Program of the Institute of Graduate Studies, Istanbul University-Cerrahpasa. This thesis is explain to geology and tectonic features of study area where located to the sarıyer district of Istanbul. Within that thesis, study area's 1/25000 scale geology maps, geological cross-sections, mineralogical and petrographic examination, the geological evolution models and the tectonic structure was prepared. The study area was located in Istanbul terrane that also knowing west part of The Istanbul Zone. In the west part of the Istanbul zone, the stratigraphic sequence starting with usually consists of the lithology of sandstone-shale (Kocatongel formation) age of early Ordovician which that formation above to Caledonian a crystalline basement. After, The Kurtkoy formation which consists of the lithology of mottled sandstone-conglomerate-shale is deposited on The Kocatongel formation in the middle Ordovician. Aydos formation represented by quartzite is deposited during the ongoing sequence in the Ordovician. The Gozdag formation which consists of the lithology of sandstone-shale-claystone is deposited compatibly in the Ordovician-Silurian. The Dolayoba formation which consists of limestones is deposited on the ongoing sequence as a transgression in the Upper Silurian. Dolayoba formation is overlain by Istinye formation which represented by various facies of limestone in the Silurian-Devonian. This sequence is continues with The Kartal formation which consists of the lithology of sandstone-shale and very rich in fossils in the Devonian. The sequence progresses towards the deep sea with Buyukada formation represented by limestone-shale and cherts in the Middle-Upper Devonian. Baltalimanı formation which consists of the lithology of lyditeis and silicified shale is deposited compatibly in the lower Carboniferous. And that formation has abundant slump structures. After this formation, the Trakya formation which represented by greywackes is deposited in the Carboniferous. That transgression sequence which also known as the Istanbul Paleozoıc sequence is ending. Sancaktepe Granite developed due to tectonic movements active in the Carboniferous-Permian. With the effects of intrusive of granite, this zone becomes the land. Istanbul paleozoic sequence has a folded and faulted structure due to deformation developed by the Hercynian orogeny movements. After that Triassic sequence which also known as Kocaeli Triassic sequence is deposited unconformably on The Istanbul paleozoic sequence. This sequence is starting with Kapaklı formation represented by terrestrial sediments in the Permian-Early Triassic. In this sequence which continues transgressively, Erikli formation represented by quartz sandstone is deposited in the Lower Triassic. With the increase of carbonate in the region passes to Demirciler formation in the Lower Triassic. This sequence continuing compatible with Ballıkaya and Kazmalı formations represented by carbonate platforms in the middle Triassic. In the ongoing sequence, Kocaeli Triassic sequence is ending with The Bakırlıkıran and The Tepeköy formations represented by intercalation of sandstone-shale in the Late Triassic. Between Upper Triassic to lower Cretaceous, rock unit couldn't found. The rock units of Istanbul zone are in the deep-sea in the Upper Cretaceous and they have a island arc volcanism. These volcanic, represented as Kavaklar group, unconformably overlain the Istanbul Paleozoic and Kocaeli Triassic units. In the same period, this sequence is cut by Çavuşbaşı granodiorite from a different magma source. The tectonics events were responsible for systematic hiatuses or slight unconformities, in the Paleocene. Under the influence of Alpine orogeny, that zone is deformed by the folding and faults in the Eocene. With this deformation, the paleotectonic phase ended. In the Neotectonic period, young neogene units consisting of sand-clay-silts are dominant over the whole region in the Oligocene- Miocene. Faults are dominant in the region as a result of compression developed due to plate tectonics in the Miocene. In this study, geology and tectonic features of the study area consisting of Istanbul zone rocks are explained in an appropriate language. In the study area, thrust faults developed due to Alpine orogeny occurring in Eocene time were distinguished as tectonic blocks. The largest of these thrust faults is the Sarıyer-Şile fault. In the thesis, this fault is determined as a thrust fault as the answer to the question of whether the fault type is a thrust or reverse.
Benzer Tezler
- Sarıyer (İstanbul) ilçesinin peyzaj karakter analizi ve değerlendirme yaklaşımları
Landscape character analysis of sariyer (İstanbul) district and assessment approaches
SELİM BAYRAKTAR
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE DOĞANAY YENER
- İstanbul Boğazı'nın batısındaki kretase volkanitlerinin malzeme özellikleri ve yapı taşı olarak kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigation on material properties and usability as a building stone of cretaceous volcanites in the western side of Bosphorus
BERNA AKGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILMAZ MAHMUTOĞLU
- İlkokul öğrencilerinin öz güvenleri, akademik başarıları ve anne - baba tutumları arasındaki ilişkiler
Başlık çevirisi yok
HANDAN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL ÇAĞLAR
- Kentsel yeşil ağlar: İstanbul Sarıyer örneği
Urban green networks: case of Istanbul, Sariyer
MÜGE TOKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY