Kütahya Dumlupınar ve yöresi ağzı
The dialect of Dumlupınar district of Kütahya
- Tez No: 621881
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLAL AKTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ağız, Dil, Kelime, Kütahya Dumlupınar, Ses, Şekil Bilgisi, Dialect, Kütahya Dumlupınar, Language, Morphology, Phoneme, Word
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 363
Özet
Bu çalışmada Türkçemizin en saf, en öz hâli olan“ağız”özelliklerini, hızla değişen teknoloji çağına karşı tespit etmek amacıyla Kütahya'nın Dumlupınar ilçesi ve yöresinde ağız araştırması yapılmıştır. Elde edilen bilgiler ışığında bu bölgenin ağız özellikleri, ses ve şekil bilgisi olarak ayrı ayrı incelenmiştir. Böylece Dumlupınar yöresinin yazı dilimizle olan ses, şekil farklılıkları Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Sözlük ve İmla Kılavuzu'na uygun olarak ortaya konulmuştur. Elimizdeki çalışma, Kütahya'nın Dumlupınar ilçesine bağlı bulunan; Ağaç, Allıören, Arpalı, Büyükaslıhanlar, Eyidemir, Hamur, Kızılca, Küçükaslıhanlar, Selkisaray, Yüylük olmak üzere toplam 10 köyde yapılan araştırmanın sonucudur. İncelemeler, yörenin ağız özelliklerini korumakta olan kişilerle görüşülerek alınan ses kayıtlarına dayanmaktadır. Bu kayıtlar çevriyazı sistemi esas alınarak yazıya aktarılmıştır. Çalışmamız Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi ve Metinler olmak üzere üç bölümde incelenmiş, bunu takiben sözlük-kaynakça-dizin yer almıştır. Ses Bilgisi kısmında ünlüler ve ünsüzler incelenmiş, yazı dilimizdeki özellikler ile Dumlupınar yöresindeki farklılıklar belirtilmiştir. Tespit edilen ses olayları bol örnekle desteklenmiştir. Şekil Bilgisi kısmında ise; bölge ağzında yaşayan kelime türleri olan isim, zamir, sıfat, zarf, fiil, edat, bağlaç, ünlem ele alınmış; çekim ve yapım ekleri, kipler, fiilimsiler açıklanarak örneklendirilmiştir. Bu örnekler, bölüm ve cümle numarası olarak parantez içerisinde numaralandırılmıştır. Son olarak Metin Bölümü, köylerde 24 kişi ile görüşülerek oluşturulan 17 metne dayanmaktadır. Sözlük kısmında yöremize özgü kelimeler, okuyanın daha iyi anlaması için açıklanmıştır. Kaynakça bölümünde yararlandığımız kaynaklar belirtilmiş; tezde geçen terimlerin bulunmasını kolaylaştırmak amacıyla Dizin Bölümü düzenlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, a research for the dialect in Dumlupınar District of Kütahya has been carried out in order to detect the features of a dialect, which is the purest and the most precise form of Turkish Language against the rapid developing technology. In the light of the obtained information, the features of the dialect in the area have been examined separately in terms of phonetics and morphology. Thus, the phonetic and morphological differences between the dialect spoken in Dumlupınar District of Kütahya and the written language have been exhibited in accordance with Turkish Dictionary and Spelling Book of Turkish Language Association. This research has been conducted in 10 villages of Dumlupınar District whose names are Ağaç, Allıören, Arpalı, Büyükaslıhanlar, Eyidemir, Hamur, Kızılca, Küçükaslıhanlar, Selkisaray, Yüylük. Analysis is based on the tape recording of the individuals who still protect the features of the dialect in the region. These recordings have been written down on the basis of transcription system. Our study is examined in three sections of phonetics, morphology, and text; following that dictionary, bibliography and index are taking part. In the phonetics section, consonants and vowels are analyzed and the differences between the features of the written language and the dialect in Dumlupınar are put forward. The detected phonetic events are supported by plenty of examples. As for the morphology section, nouns, pronouns, adjectives, adverbs, verbs, prepositions, conjunctions and exclamations surviving until today in the dialect of the region have been dealt with and derivational affixes, inflectional suffixes, modalities and gerunds are explained and exemplified. These examples are numbered in parenthesis with their section and sentence numbers. Finally, the text section consists of 17 texts which were composed by interviewing 24 people in the villages. In the dictionary part, the words specific to the area are explained in order for readers to understand better. In bibliography, the resources we have made use of are indicated while the index is designed with the aim of making terms stated in the thesis easy to find.
Benzer Tezler
- Kütahya Gediz ve yöresi ağzı
Gediz and local accent studies
SEÇİL BİBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. BİLAL AKTAN
- Dinar ve Evciler yöresi ağzı
The dialect of Dinar and Evciler
BİLAL UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN BOZ
- Kütahya Emet yöresi ağzı (inceleme, metinler, sözlük)
The work named the phonetics of Emet (studies on phonetics, consersations, dictionary)
DİLEK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. BİLAL AKTAN
- Kütahya Altıntaş yöresi ağzı (inceleme, metinler, sözlük)
The work named the phonetics of Altıntaş (studies on phonetics, consersations, dictionary)
NEŞE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. BİLAL AKTAN