Çavdarhisar ağzı ve söz varlığı
Çavdarhisar dialect and vocabulary
- Tez No: 952295
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE NUR SIR DÜNDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 362
Özet
İnsanların karşılıklı olarak anlaşma aracı olan dil; duygu ve düşünceleri yansıtması bakımından önemli bir yere sahiptir. Dünya üzerindeki yaşayan dillerin hepsinin kendine özgü kuralları bulunmaktadır. Ayrıca, dilin en önemli özelliği sürekli gelişen ve değişen bir yapıya sahip olmasıdır. Herhangi bir topluluk içinde kullanılan dilin o topluluğa özgü ifade biçimlerine ve yapılara bürünmesi durumu, dilin değişim ve gelişim evrelerinin önemli bir kanıtıdır. Bu değişim ve gelişim evreleri sonucunda lehçe, şive ve ağız adı verilen alt birimler oluşmuştur. Böylece, bir toplumun dili nasıl kullandığını araştırmak, o toplumun dilindeki ayırt edici özellikleri ortaya çıkartmaya yardımcı olacaktır. Bu bakımdan Çavdarhisar ve yöresinde ağız araştırması yapılmış ve ayırt edici özellikleri ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kütahya'nın Çavdarhisar ilçesi ve ona bağlı bulunan on iki köy oluşturmaktadır. Köyler merkez ilçeye olan uzaklığı ve nüfus yapısına göre seçilmiştir. Araştırmadaki incelemeler, bu köylerdeki kişilerle bire bir görüşme yapılarak ses kaydı alınan yirmi metne dayanmaktadır. Metin derlemelerinde görüşme yapılan kaynak kişilerin yörenin ağız özelliklerini koruyan orta ve ileri yaştaki vatandaşlardan olmasına dikkat edilmiştir. Derlenen metinler çeviri yazı sistemi esas alınarak fonetik yazıya aktarılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde konu, amaç, kapsam, yöntem ve dizin açıklanmıştır. Birinci bölümde Çavdarhisar ilçesinin tarihî ve kültürel özelliklerinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde Çavdarhisar ağzının ses bilgisi özellikleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde Çavdarhisar ağzının şekil bilgisi özellikleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde Çavdarhisar ağzının söz varlığı özellikleri incelenmiş ve kanıtları sunulmuştur. Beşinci bölümde Çavdarhisar ve yöresi metin derlemeleri yazıya aktarılmıştır. Ayrıca çalışmanın sonuna genel dizin, özel adlar ve yer adları dizini eklenerek Çavdarhisar ağzında değişime uğrayan kelimeler ve ekler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Language, which is a means of mutual understanding between people, has an important place in terms of reflecting feelings and thoughts. All of the living languages in the world have their own rules. In addition, the most important feature of language is that it has a constantly developing and changing structure. The fact that the language used in any community takes on forms of expression and structures specific to that community is an important proof of the change and development stages of language. As a result of these phases of change and development, subunits called dialects and subdialect were formed. Thus, researching how a society uses a language will help to reveal the distinctive features of that society's language. In this respect, dialect research was conducted in Çavdarhisar and its region and distinctive features were tried to be revealed. The sample of study consists of Çavdarhisar district of Kütahya and its twelwe villages. The villages were selected according to their distance from the central district and population structure. The analysis in the research is based on thirteen texts audio-recorder through one-on-one interviews with people in these villages. In the text compilations, it was paid attention that the source persons interviewed were middle-aged and elderly citizens who preserved the dialectal features of the region. The compiled texts were transferred to phonetic writing based on the translation writing system. In the introduction section of the study, the subject, purpose, scope, method and index are explained. In the first chapter, the historical and cultural characteristics of Çavdarhisar district are mentioned. In the second chapter, phonological features of Çavdarhisar dialect are analyzed. In the third capter, morphological features of Çavdarhisar dialect are discussed. In the fourth chapter, the vocabulary features of Çavdarhisar dialect are analyzed and their evidences are presented. In the fifth chapter, text compilations of Çavdarhisar and its region are transcribed. In addition, an index of common names, proper names and place names is added at the end of the study, and the words and suffixes that hve undergone changes in Çavdarhisar dialect are indicated.
Benzer Tezler
- Çavdarhisar yerleşimi kültürel miras değerlerinin korunması ve tanıtılması açısından öğrencilerin farkındalığına ilişkin bir durum çalışması Kütahya Çavdarhisar Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi örneği
A case study on the awareness of students in terms of preservation and presentation of cultural heritage values of çavdarhisar; Case of kutahya Cavdarhisar Vocational and Technical Anatolian High School
FURKAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİCRAN HANIM HALAÇ
- Çavdarhisar Havzası'nın (Kütahya) hidrolojisi ve yeraltısuyu akım modeli
Hydrology and groundwater flow model of Çavdarhisar Basın (Kütahya)
DEVRİMER YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT TEZCAN
- Çavdarhisar (Kütahya) ve yakın civarının geç senozoyik yaşlı gerilme durumları ve aktif tektonik özellikleri
Active tectonics and late cenozoic stress states Çavdarhisar (Kütahya) and surroundings, Western Anatolia, Turkey
GÜLEN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Jeoloji MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiGenel Jeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHA ÖZDEN
- Çavdarhisar (Kütahya) Havzasındaki sedimanter birimlerin mineralojisi ve jeokimyası
Minerology and geochemistry of sedimentary units in Çavdarhisar (Kütahya) basin
HAKAN ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeoloji MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLAY ALTAY
- Çok katmanlı kentlerde kırsal mimarinin korunması: Kütahya-Çavdarhisar Cereller Mahallesi örneklemi
Conservation of rural architecture in multi-layered cities: The sample of the Kutahya-Cavdarhisar-Cereller Neighborhood
İPEK DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkAnadolu ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİCRAN HANIM HALAÇ