Patent hakkının korunması
The Protection of patent right
- Tez No: 62498
- Danışmanlar: PROF.DR. FIRAT ÖZTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk (Ticaret Hukuku) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
222 ÖZET insan aklının ürünü olan buluşlar, bir ülkelenin teknolojik ve ekonomik büyümesinde önemli faktörlerdendir. Buluş sahibinin fikri emek harcayarak gerçekleştirdiği buluşundan toplumun bedelsiz yararlanması, buluş sahibi açısından haksız bir duruma yol açabilecektir. Dolayısıyla, buluş sahibinin çıkan ile toplumun çıkarı arasında bir dengenin kurulması gerekmektedir. Patent sisteminin temel amacı, bu dengeyi kurabilmektir. Buluş sahibinin buluşuna patent verilmesiyle, buluşçu, buluşunun belirli bir süreyle sınırlı olarak üçüncü kişilerce izni olmaksızın kullanılmasını engelleme hakkına sahip olmaktadır. Buluş sahibine tanınan bu ayrıcalıklı durum, çalışmasının bir ödülü olarak kabul edilmelidir. Genel olarak“patent hakkı”olarak ifade edilen kavram, aslında patente ilişkin üç ayrı hak kategorisini içermektedir. Bu haklar;“patente yönelik hak”,“patent üzerindeki hak”ve“patentten doğan hak”tır. Buluşçunun, patent belgesini elde ettikten sonra sahip olduğu tekelci hakkına, üçüncü kişiler tarafından gerçekleştirilecek tecavüz fiilleri,“patentten doğan hakka tecavüz”niteliğindedir. Patentten doğan hakka yetkisiz üçüncü kişiler tarafından gerçekleştirilen tecavüzlere karşı patent sahibinin korunması gerekmektedir. Patent sahibi, kendisini bu tür tecavüzlere karşı korumak amacıyla, mahkemeden birtakım taleplerde bulunmaya yetkilidir. Bu talepler, genelde“dava* şeklinde ileri sürütebilmekle birlikte, patent sahibine, dava öncesi aşamada da bazı taleplerde bulunma hakkı tanınmıştır, örneğin patent sahibi, dava açmadan önce ”ihtiyati tedbir“ talebinde bulunabilecektir. ”Patent hakları“ konusu, özellikle son yıllarda, Türkiye açısından güncelliğini korumaktadır. Türkiye'yi® Avrupa Topluluğu arasında Gümrük Birliği'nin kurulmasını hedefleyen 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Karan gereği Türkiye, fikri ve sınai haklara ilişkin yeni yasal düzenlemeler yapma yükümlülüğü altına girmiştir. Türk Mevzuatı ile Avrupa Topluluğu Mevzuatı arasında uyumlulaştırmayı öngören bu düzenlemelerin büyük ve önemli kısmı patent haklarının korunması alanında gerçekleştirilmiştir.223 551 Sayılı Patent Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin yürürlüğe girmesiyle, hukuk sistemimize bir çok yeni kavram girmiştir. Bu nedenle 551 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin hükümlerinin incelenmesi gerekli ve yararlı bulunmuştur. Çalışmanın başlığı ”Patent Hakkının Korunmasıdır. Daha önce de belirtildiği gibi, bu ifade, tek bir hak kategorisinin içermemektedir. Çalışmada, 551 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin patente yönelik hakka ilişkin hükümlerine de değinilmiş olduğu gerçeğine karşın, ayrıntılı olarak ele alınan konu, buluş sahibinin patent belgesini elde ettikten sonra gerçekleşecek tecavüzlere karşı korunmasıdır. Patentten doğan hakkın varlığı, bir patent belgesinin varlığına bağlıdır. Buluş sahibi, patent belgesini elde etmedikçe, patentten doğan hakka sahip olamayacaktır. Bu nedenle, çalışmada, patent belgesine sahip olan buluşçuların korunması incelenmiştir. Bunun sonucu olarak da, patent belgesine sahip olmayan kişilerin korunmasına ilişkin haksız rekabet kuralları, çalışmanın kapsamı dışında bırakılmıştır. Çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genel olarak sınaî haklar, bir sınaî hak türü olarak patentin önemi, patent haklarına ilişkin uluslararası ve bölgesel düzenlemeler ve patent sisteminin işlevleri ele alınmıştır. Yeni yasal düzenlemeler dikkate alındığında, konuyu önce kavram bazında ele alıp genel bilgiler vermek kaçınılmaz olmaktadır. İkinci bölümde, patent haklarının sınıflandırması yapılmakta, patentten doğan haklar belirlenmekte ve patentten doğan haklara tecavüz durumları incelenmektedir. Üçüncü bölümde, patent sahibinin tecavüze dayanan talepleri ayrıntılı olarak incelenmektedir. Bu incelemede, öncelikle patent sahibinin dava dışı talepleri ele alınmakta, daha sonra da tecavüze karşı açılacak hukuk davaları incelenmektedir. Davalının savunmaları, yetkili ve görevli mahkeme (ihtisas mahkemeleri), davaların tabi olacağı zamanaşımı süresi, bu başlık altında incelenen konulardan bazılarıdır. Bu araştırmanın ardından bir sonuca varılmıştır. Çalışmanın bütün bölümlerinde, farklı yabancı ülkelerin patent kanunlarından örnekler verilerek, 551 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin hükümleriyle yabancı patent kanunlarının hükümleri arasında karşılaştırma yapılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
222 ÖZET insan aklının ürünü olan buluşlar, bir ülkelenin teknolojik ve ekonomik büyümesinde önemli faktörlerdendir. Buluş sahibinin fikri emek harcayarak gerçekleştirdiği buluşundan toplumun bedelsiz yararlanması, buluş sahibi açısından haksız bir duruma yol açabilecektir. Dolayısıyla, buluş sahibinin çıkan ile toplumun çıkarı arasında bir dengenin kurulması gerekmektedir. Patent sisteminin temel amacı, bu dengeyi kurabilmektir. Buluş sahibinin buluşuna patent verilmesiyle, buluşçu, buluşunun belirli bir süreyle sınırlı olarak üçüncü kişilerce izni olmaksızın kullanılmasını engelleme hakkına sahip olmaktadır. Buluş sahibine tanınan bu ayrıcalıklı durum, çalışmasının bir ödülü olarak kabul edilmelidir. Genel olarak“patent hakkı”olarak ifade edilen kavram, aslında patente ilişkin üç ayrı hak kategorisini içermektedir. Bu haklar;“patente yönelik hak”,“patent üzerindeki hak”ve“patentten doğan hak”tır. Buluşçunun, patent belgesini elde ettikten sonra sahip olduğu tekelci hakkına, üçüncü kişiler tarafından gerçekleştirilecek tecavüz fiilleri,“patentten doğan hakka tecavüz”niteliğindedir. Patentten doğan hakka yetkisiz üçüncü kişiler tarafından gerçekleştirilen tecavüzlere karşı patent sahibinin korunması gerekmektedir. Patent sahibi, kendisini bu tür tecavüzlere karşı korumak amacıyla, mahkemeden birtakım taleplerde bulunmaya yetkilidir. Bu talepler, genelde“dava* şeklinde ileri sürütebilmekle birlikte, patent sahibine, dava öncesi aşamada da bazı taleplerde bulunma hakkı tanınmıştır, örneğin patent sahibi, dava açmadan önce ”ihtiyati tedbir“ talebinde bulunabilecektir. ”Patent hakları“ konusu, özellikle son yıllarda, Türkiye açısından güncelliğini korumaktadır. Türkiye'yi® Avrupa Topluluğu arasında Gümrük Birliği'nin kurulmasını hedefleyen 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Karan gereği Türkiye, fikri ve sınai haklara ilişkin yeni yasal düzenlemeler yapma yükümlülüğü altına girmiştir. Türk Mevzuatı ile Avrupa Topluluğu Mevzuatı arasında uyumlulaştırmayı öngören bu düzenlemelerin büyük ve önemli kısmı patent haklarının korunması alanında gerçekleştirilmiştir.223 551 Sayılı Patent Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin yürürlüğe girmesiyle, hukuk sistemimize bir çok yeni kavram girmiştir. Bu nedenle 551 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin hükümlerinin incelenmesi gerekli ve yararlı bulunmuştur. Çalışmanın başlığı ”Patent Hakkının Korunmasıdır. Daha önce de belirtildiği gibi, bu ifade, tek bir hak kategorisinin içermemektedir. Çalışmada, 551 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin patente yönelik hakka ilişkin hükümlerine de değinilmiş olduğu gerçeğine karşın, ayrıntılı olarak ele alınan konu, buluş sahibinin patent belgesini elde ettikten sonra gerçekleşecek tecavüzlere karşı korunmasıdır. Patentten doğan hakkın varlığı, bir patent belgesinin varlığına bağlıdır. Buluş sahibi, patent belgesini elde etmedikçe, patentten doğan hakka sahip olamayacaktır. Bu nedenle, çalışmada, patent belgesine sahip olan buluşçuların korunması incelenmiştir. Bunun sonucu olarak da, patent belgesine sahip olmayan kişilerin korunmasına ilişkin haksız rekabet kuralları, çalışmanın kapsamı dışında bırakılmıştır. Çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genel olarak sınaî haklar, bir sınaî hak türü olarak patentin önemi, patent haklarına ilişkin uluslararası ve bölgesel düzenlemeler ve patent sisteminin işlevleri ele alınmıştır. Yeni yasal düzenlemeler dikkate alındığında, konuyu önce kavram bazında ele alıp genel bilgiler vermek kaçınılmaz olmaktadır. İkinci bölümde, patent haklarının sınıflandırması yapılmakta, patentten doğan haklar belirlenmekte ve patentten doğan haklara tecavüz durumları incelenmektedir. Üçüncü bölümde, patent sahibinin tecavüze dayanan talepleri ayrıntılı olarak incelenmektedir. Bu incelemede, öncelikle patent sahibinin dava dışı talepleri ele alınmakta, daha sonra da tecavüze karşı açılacak hukuk davaları incelenmektedir. Davalının savunmaları, yetkili ve görevli mahkeme (ihtisas mahkemeleri), davaların tabi olacağı zamanaşımı süresi, bu başlık altında incelenen konulardan bazılarıdır. Bu araştırmanın ardından bir sonuca varılmıştır. Çalışmanın bütün bölümlerinde, farklı yabancı ülkelerin patent kanunlarından örnekler verilerek, 551 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin hükümleriyle yabancı patent kanunlarının hükümleri arasında karşılaştırma yapılmaya çalışılmıştır.
Benzer Tezler
- Patent hakkının korunmasına ve patent hakkına ilişkin sözleşmelere uygulanacak hukuk
The Law applicable to the protection of patent and the agreements on patent
BAHATTİN BAHADIR ERDEM
- Türk Hukukunda patent hakkının korunması ve Rekabet Hukuku açısından sonuçları
Başlık çevirisi yok
EBRU ALİUSTA
- Marka ve patent hakkının haczi ve satışı
Attachment and sale of trademark and patent right
FİKRET SAMİ TİYEK
