Tasavvuf fıkıh ilişkisi
Tasawwuf fiqh relation
- Tez No: 625355
- Danışmanlar: PROF. DR. VECDİ AKYÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 556
Özet
İlim tasnifinde dînî ilimler veya İslâmî ilimler olarak sınıflandırılan üç üretici ilim kabul edilen fıkıh, kelâm, tasavvuf aynı kaynaktan çıkan ilimlerdir. Bu ilimlerin arasındaki ilişkinin ilmî metotlarla ortaya konulması önemlidir. Bu tezde bu üç ilimden fıkıh ile tasavvufun birbiri arasındaki ilişkiyi incelenmiştir. İlk oluştuğu dönemden itibaren tasavvuf ve bunun tezahürleri tartışma konusu olmuş ve olmaya devam etmektedir. Fakîhler ile sûfîler arasındaki çekişmeler meşhurdur. Bu çekişmelerin bir dönem Osmanlı'da kavgaya dönüştüğü, tarihte de idamlara yol açan ihtilafların yaşandığı bilinmektedir. Her ne kadar önemli oranda uzlaşmaya varılmış olsa da fakîhler arasında sûfîlerin bidatlerle, hurafelerle meşgul olduğu kanaati, sûfîler arasında da fakîhlerin“zâhir âlimi”olduğu söylemi halen devam etmektedir. Tezde tasavvuf ve fıkıh ilişkisi, imkân nispetinde, hem teorik hem de pratik açıdan incelenmeye çalışılmıştır. Tezin teorik bölümü sahabe dönemi ile başlatılmış, tasavvufun ilim olarak tamamlanma süreci kabul edilen Gazzâlî ile bitirilmiştir. Daha sonraki tarikat dönemine atıflar ancak gerektiği zaman yapılmıştır. Ancak tezin son bölümünde dönem sınırlaması yapılmamış, özellikle günümüzde de devam eden tasavvufun fıkıh alanına giren meselelerinin fıkhî hükümleri ortaya konmuştur. Bunun dışında tasavvuf fıkıh ilişkisinin ortaya konulması bağlamında biyografilerine yer verilen şahsiyetler seçilirken tasavvufu veya fıkhı üst düzeyde temsil ettiği kabul görmüş ve meşhur olmuş kişiler seçilmiştir. Üç ana bölümden oluşan tezin birinci bölümünde fıkıh ve tasavvuf kavramları üzerinde durulmuş; bunların tarihî gelişimleri verilmiştir. Ayrıca tasavvufun belli başlı öğretileri de incelenmiştir. Bu bölümde aradaki ilişkiye kısmen değinilmiştir. İkinci bölümde tasavvuf fıkıh ilişkisi teorik düzeyde incelenmeye gayret edilmiştir. Bu bölümde, hem fıkhın ve tasavvufun birbiri ile konu düzeyinde ilişkisi, hem de temsilcileri üzerinden ilişkisi gösterilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise tasavvufun fıkıh alanına giren belli başlı meselelerinin fıkhî hükümleri ortaya konmaya gayret edilmiştir. Fıkhî hükümler ortaya konarken öncelikle sûfîlerin konuya bakışı özetlenmiş, sonra fakîhlerin görüşleri özellikle dört mezhebi kapsayacak şekilde verilmiş daha sonra da kendi tercihimiz ve fikrimiz olabildiğince açık ortaya konmaya çalışılmıştır. Kendi görüşümüz ortaya konulurken fıkhî kaidelere ve usûle uymaya gayret edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In classification of sciences, tasawwuf, kalam and fiqh which are accepted as productive sciences of religion or İslamic sciences arise from the same source. It is significant to assert the relation between these sciences by using intellectual methods. Tasawwuf and its influences has been debated since the beginning. The disputes between fuqaha and sufis are famous. It's known that these disputes caused fighting in Ottoman era, and even death sentences in the past. Although they reached an agreement between them, nevertheless the belief that sufis are wasting their time with sustitions and the opinion of islamic jurisprudents are only“scholars of apparent (dhahir)”still remain. It's made an endeavour in the thesis within the bounds of possibility to examine the relation between fiqh and tasawwuf in terms of theory and practice. The theorical part of thesis is opened with the period of companions (sahaba), and finished with Al-Ghazali who is admitted as tasawwuf's process of completion as a specific science. References of subsequent denominations are given only if it's needed. However, no term limitation has been made in the last part of the thesis, the issues falling within fiqh's area of tasawwuf which are still continuing today are examined in terms of fiqh. Moreover, the names that their biographies are given in the context of the relation between fiqh and tasawwuf have been chosen in regards to their fame or general acceptance of their representation of tasawwuf or fiqh. It's been argued the main terms of fiqh and tasawwuf and their historical development in the first part of the thesis which consists of three main parts. Additionally, the main teachings of tasawwuf are examined. In this part, the relation is mentioned in a certain extent. It's made an effort to examine tasawwuf-fiqh relation theoretically in the second part. In that part, the relation is tried to be explained not only in terms of topics but also the representatives. In the third part, the provisions of the main issues falling within fiqh's area of tasawwuf are tried to be determined. Sufis' point of view are summarized when provisions have been done first, then jurispudents' views involving four sects (madhab) are debated and finally my predilection is given as clearly as possible. It's paid attention to abide by the rules of fiqh and it's method.
Benzer Tezler
- Ebu'l-Leys Muharrem bin Muhammed ez-Zîlî'nin Hubbu'l-Mesâil adlı eseri bağlamında fıkıh-tasavvuf ilişkisi
Ebu?l-Leys Muharrem bin Muhammed ez-Zîlî?nin Hubbu?l-Mesâil adlı eseri bağlamında fıkıh-tasavvuf ilişkisi
CİHAT ZORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN
- Gazali'nin fıkıh düşüncesinde tasavvuf
Sufism in al-Ghazali's fiqhi thought
MUSTAFA SARICAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYHAN AK
- Kadı Burhâneddin'in İksîru's-Seâdât fî Esrâri'l- İbâdât adlı eserinin tahkiki ve İslam Hukuku açısından tahlili
Inquire on Qadi Burhan ad-Din's work named Iqsir al-Saadat fi Asrar al-Ibadat and it's analysis from Islamic jurisprudence respect
NİZAMETTİN KARATAŞ
Doktora
Arapça
2014
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN
- İslam ahlak felsefesinde bilgi ve hürriyet
Knowledge and freedom in Islamic ethics
MÜFİT SELİM SARUHAN
Doktora
Türkçe
2000
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRANİ ALTINTAŞ
- Mukaddimât-ı Erbaa hâşiyelerinde kelâmî tartışmalar (Alâeddin Arabî bağlamında)
Kalam debates in the Muqaddimāt al-Arba'a hashia's (In the context of Alaeddin Arabi)
MUSTAFA BİLAL ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2020
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KARADENİZ