Geri Dön

Bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri kullanarak sürdürülebilir tedarikçi değerlendirme

Sustainable supplier evaluation using fuzzy multi criteria decision making methods

PDF İndir

  1. Tez No: 625363
  2. Yazar: TUĞÇE KOÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK YILMAZ BÖREKÇİ, DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM BÜYÜKSAATÇI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, İşletme, Industrial and Industrial Engineering, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 139

Özet

Son yıllarda oldukça önem kazanan sürdürülebilirlik yaklaşımı; gelecek nesillerin gereksinimlerini tehlikeye atmadan, bugünün nesillerinin ihtiyaçlarını karşılayan gelişme olarak tanımlanmaktadır. Piyasadaki rekabet koşulları, çalışanların ortam ve şartları, çevreye verilen zarar tedarik zinciri perspektifinden düşünüldüğünde, işletmeler için doğru tedarikçi ile çalışma daha da önem kazanmaktadır. Sürdürülebilirliğin tedarik zinciri süreçlerine entegre edilmesi ile sürdürülebilir tedarikçi yönetimi anlayışı ortaya çıkmıştır. Sürdürülebilir tedarikçi yönetimi; şirketlerin kârlılık ve rekabetçiliklerini arttırırken, tedarik süreçlerinde çevresel etkilerini kontrol etmeleri ve sosyal fayda sağlayabilmeleri için yeni bir model olarak kabul edilmektedir. Genel olarak sürdürülebilirlik; ekonomik, çevresel ve sosyal olmak üzere üç boyuttan oluşmaktadır. Literatürde, tüm boyutları ikili olarak ele alan çalışmalar da mevcuttur. Her üç boyutu da kapsayan Üçlü Bilanço yaklaşımı, John Elkington (1994) tarafından geliştirilmiştir. Bu tez çalışmasında, üretim sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın tedarikçilerinin sürdürülebilirlik performanslarının Üçlü Bilanço yaklaşımı ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Değerlendirme süreci iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, 2000-Mayıs 2019 tarih aralığını kapsayacak şekilde detaylı bir literatür taraması yapılmış ve sürdürülebilir tedarikçi değerlendirme kriterleri tespit edilmiştir. Ardından, firmadan seçilen karar vericilerden, bu tez çalışmasının uygulama kısmında kullanılmak üzere belirlenmiş olan sürdürülebilirlik boyutlarını ve bu boyutların alt kriterlerini önem derecelerine göre değerlendirmeleri istenmiştir. Önem derecesi belirlenen boyut ve kriterlerin, Aralık Değerli Sezgisel Bulanık AHP (Interval Valued Intuitionistic Fuzzy AHP) yöntemi ile ağırlıkları belirlenmiştir. İkinci aşamada ise firmanın kesici takım tedarikçi portföyünden seçilen 9 tedarikçisinin sürdürülebilirliği, yine karar vericiler tarafından sürdürülebilirlik boyutlarına ait 21 alt kritere göre değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, Bulanık EDAS (Evaluation Based on Distance from Average Solution: Ortalama Çözüm Uzaklığına Dayalı Değerlendirme), Bulanık CODAS (Combinative Distance-Based Assessment: Birleştirilebilir Uzaklık Tabanlı Değerlendirme) ve Bulanık MOORA (Multi Objective Optimization on the Basis of Ratio Analysis: Oran Analizi Temelli Çok Amaçlı Optimizasyon) yöntemlerinden yararlanılarak tedarikçiler sıralanmıştır. Elde edilen sonuçlara bakıldığında, firmanın mevcut süreçlerinde aktif olarak çalıştığı tedarikçilerin, sıralamada üst seviyelerde yer aldığı görülmüştür. Bu durum, karar vericilerin tutarlı değerlendirmeler yaptığını göstermektedir. Ayrıca kullanılan üç çözüm metodundan aynı sıralamaların elde edilmesi, yöntemlerin doğru uygulandığının ve birbirleri yerine kullanılabileceklerinin bir göstergesidir. Birden fazla çok ölçütlü karar verme yönteminin birarada kullanılmış olması; ele alınan alt kriter, alternatif ve karar verici sayılarının yine mevcut çalışmalara kıyasla fazla sayıda olması, bu tez çalışmasına özgünlük ve nitelik kazandırmaktadır. Buna ek olarak, yapılan değerlendirmenin sürdürülebilirlik kapsamı ile de ele alınması bu tezi daha da değerli kılmaktadır. Ayrıca sürdürülebilir tedarikçi yönetiminin alt aşamalarnın karşılaştırmalı ve detaylı bir şekilde incelenmesi, bu tez çalışmasının literatüre diğer bir katkısıdır.

Özet (Çeviri)

Sustainability approach, which has gained importance in recent years, is defined as development that meets the needs of today's generations without risking the needs of future generations. When competitive markets, employment conditions and environmental damages are taken into account with supply chain perspective, it becomes even more important for companies to work with appropriate suppliers. By integrating sustainability in supply chain processes, sustainable supplier management approach has emerged. Sustainable supplier management is accepted as a new model for companies to control their environmental impacts and provide social benefits in their procurement processes while increasing their profitability and competitiveness. Sustainability, in general, consists of three dimensions: economic, environmental and social. In literature, there are also some studies focusing all those dimensions in duals. Triple Bottom Line, which encompasses all three dimensions of sustainability, was developed by John Elkington (1994). In this thesis, it is aimed to evaluate the sustainability performance of the suppliers of a company operating in the production sector with the Triple Bottom Line. The evaluation process was carried out in two phases. In the first phase, a detailed literature review was conducted between 2000-May 2019 and the sustainable supplier evaluation criteria were determined. Following that, the decision makers, who were selected from the company, evaluated the sustainability dimensions and the determined criteria according to their importance. Interval Value Intuitionistic Fuzzy AHP was used to determine the significance weights of the dimensions and criteria. In the second phase, the sustainability of 9 suppliers selected from the company's cutting tool supplier portfolio, was evaluated by the decision makers according to the 21 sub-criteria of sustainability dimensions. Based on the data obtained, the suppliers were ranked by Fuzzy EDAS (Evaluation Based on Distance from Average Solution), Fuzzy CODAS (Combinative Distance-Based Assessment) and Fuzzy MOORA (Multi Objective Optimization on the Basis of Ratio Analysis) methods. According to the results, it is observed that the suppliers, which the company is actively working with, are at the top levels in the ranking. This shows that decision-makers make consistent evaluations. In addition, obtaining the same rankings from the three methods is an indication that the methods are applied correctly and can be used interchangeably. The fact that more than one multi-criteria decision making methods are used together, and that the number of sub-criteria, alternative and decision-makers dealt within this study are higher as compared to the related studies, gives this thesis originality and quality. Considering this assessment within the scope of sustainability makes this thesis even more valuable. Moreover, a comparative and detailed examination of the sub-stages of sustainable supplier management is another contribution of this thesis to the literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    855006

    Extensions of Z-fuzzy numbers and novel multi criteria decision making models

    Z-bulanık sayıların uzantıları ve yeni çok kriterli karar verme modelleri

    NURDAN TÜYSÜZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN

  2. Tez No

    856498

    Bulanık çok kriterli karar verme teknikleri ile sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi ve tedarikçi seçimi

    Fuzzy multi-criteria decision-making used in supplier selection and sustainable supply chain management

    BURHAN ÜLKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    İmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TİJEN ÖVER ÖZÇELİK

  3. Tez No

    881650

    Sezgisel, pisagor ve aralık değerli nötrosofik bulanık kümelerde çok kriterli karar verme yöntemleriyle sürdürülebilir tedarikçi seçimi uygulaması

    Sustainable supplier selection application with multi-criteria decision making methods in intuitionistic, pythagoran and interval valued neutrosophic fuzzy sets

    GİZEM ÖZAYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İşletmeİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYGÜLEN KAYAHAN KARAKUL

  4. Tez No

    832374

    Evaluation of sustainable supply chain performance indicators in agri-retail sector: A case study in agricultural stores

    Tarım-perakende sektöründe sürdürülebilir tedarik zinciri performans göstergelerinin değerlendirilmesi: Tarım mağazalarında bir örnek inceleme

    MURAT ÜLGÜ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Mühendislik BilimleriYaşar Üniversitesi

    Lojistik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YEŞİM DENİZ ÖZKAN ÖZEN

  5. Tez No

    683423

    Selection of a sales order creation methodology with multi-criteria decision-making process

    Çok kriterli karar verme süreci ile satış siparişi yaratma metodolojisi seçimi

    AHMET UĞURKAN TIRIŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesi

    İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KAYA TOKMAKÇIOĞLU

Geri Dön