Türkiye'de 6360 sayılı yasa kapsamında mahalle ve köy yönetiminde yaşanan değişim ve dönüşüm
The change and transformation in the administration of district and village within the scope of 6360 numbered law in Turkey
- Tez No: 626844
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ETHEM TAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 337
Özet
Türkiye geçmişten bugüne her ne kadar katı merkeziyetçi bir teşkilatlanma yapısına sahip olsa da bu yapılanma içerisinde yerel yönetimlere de yer verilmiş ve yerel yönetimlerin günümüzde gerek demokratik hayatta üstlendikleri roller gerekse de halka hizmet sunumundaki faaliyetleri dolayısıyla önemleri her geçen gün artarak devam etmiştir. Özellikle de AB'ye uyum çerçevesinde yapılan değerlendirmeler ve son dönem yerel yönetimlerin yapısındaki değişim sonucunda Türkiye özelinde yerel yönetimler alanında kapsamlı çalışmalar yapıldığı gözlenmektedir. Bu düzenlemelerin başında ise 6360 Sayılı“On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”gelmektedir. Bu yasa büyükşehir olan illerde büyükşehir belediyelerinin hizmet alanlarını ilin mülki sınırları olarak genişletirken köyleri de tüzel kişiliği olmayan mahalleye dönüştürmüştür. Köyler genel anlamda nüfusu itibariyle en küçük yerel yönetim birimi olarak Türkiye'de 1924 yılında 442 sayılı Köy Kanunuyla yasal dayanağa kavuşturulmuş olup, tüzel kişilik sahibi ve yönetsel bir birim olarak günümüze kadar varlığını korumuştur. Bu tüzel kişiliğin temsilcisi olan muhtar bir yerel yönetim biriminin organı olarak merkezi yönetime karşı haklara sahip ve kırsal alanın yöneticisi durumundadır. Ancak bu yeni düzenlemeyle birlikte büyükşehir olan illerde köyler tüzel kişiliğini kaybetmiş ve mahalle statüsüne dönüşmüştür. Türk idari teşkilatı içerisinde mahalle yönetimine tüzel kişilik tanınmamıştır. Türkiye'de mahalle yönetimine dair düzenleme ise 1944 yılında“Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanun”adı altında oluşturulmuş ve halen yürürlüktedir. Mahalle muhtarının konumu merkezi yönetim ve yerel yönetimler ile mahalle arasında temsilci/aracı durumunda kalmaktadır. Bu durum çerçevesinde yeni düzenlemeyle birlikte tüzel kişiliğini kaybeden, sosyo-ekonomik ve kültürel anlamda bir değişim geçiren köylerin durumunun ne olacağı, muhtarlıkların kimle nasıl muhatap olacağı, çok eski olan ve zaten bir revizyona ihtiyaç duyan mahalle yönetimine dair kanunun bu noktada mevcut sorunlara çözüm üretememesi tartışılan konuların önemlileri arasındadır. Özellikle de belediyelerin il mülki sınırlarından sorumlu tutulması, köylerin kırsal alanlara yönelik sorumluluklarını belediyelere devretmeleri, köylerin mahalleye dönüşmesi bağlamında yükümlülük yüklenmeleri ve muhtarların bu süreçteki pozisyonu sorgulanmaya başlamıştır. Bununla beraber ön çalışma kapsamında irtibata geçilerek mülakat uygulanan muhtarlardan elde edilen cevaplar doğrultusunda Türkiye'nin yerel yönetimlere yönelik 6360 sayılı Yasa çerçevesindeki reform çalışmalarına muhtarların farklı yaklaşımları/bakış açıları/beklentileri olduğu görülmüştür. Kırsal alan yönetiminde önemli bir noktada yer alan muhtarların bu konuya bakışı çalışma için önem teşkil etmektedir. Bu kapsamda çalışma genelinde 6360 sayılı yasayla eski köy/yeni mahallelerin durumu ve mahalle yönetimine dair kanun irdelenmiş, çalışma özelinde ise tüzel kişiliğe sahip köy muhtarıyken 6360 sayılı yasayla tüzel kişiliği olmayan mahalle muhtarı olarak yeni haklar ve yükümlülükler elde eden muhtarların durumu teorik çerçevede belirlenmiştir. Sonrasında 6360 sayılı yasayla Büyükşehir Belediyesi statüsü kazanan illerde köy durumunda olan yerleşim yerlerinin mahalle yönetimine dönüşmesi sürecine nasıl baktıklarını ve bu süreci nasıl karşıladıklarını ortaya koymak amacıyla buradaki muhtarlara nicel araştırma tekniklerinden biri olan anket yöntemi uygulanmıştır. Aynı yöntem, çalışma açısından önem arz eden ve yasanın uygulayıcıları olarak il mülki idare amirleri olan vali ve kaymakamlarla birlikte büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediye başkanlarının da bu durumu nasıl karşıladıklarını belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Sonuçlar SPSS Paket Programında analiz edilerek yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda vali, kaymakam ve belediye başkanlarının farklı yaklaşımları/bakış açıları/beklentileri olduğu tespit edilmiş ve elde edilen bulguların yorumlanmasından hareketle eski köy/yeni mahalle muhtarlarının sorunları belirlenmiş ve bu sorunların aşılması için eski köy/yeni mahallelere yeni duruma ayak uydurmalarına imkân verecek derecede belli bir ölçüde serbestiyet, temsiliyet gücünün artırılması ve mali imkânların kazandırılması gibi öneriler sunularak literatüre katkı sağlanmıştır. Ayrıca 6360 sayılı Yasa sonrası oluşan bu eski köy/yeni mahallelerin mevcut durumla entegre olması için Mahalle Kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesi ve Mahalle Kanununa yeni maddelerin eklenmesi önerilerek sorunlara çözüm üretilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Even if Turkey has had a strictcentristorganizationstructure from past to today, the local administrationswereincluded in this structuring, and the importance of local administrations has increasingly gone on both with the democratic life and theirroles in the life today. It is observed that the comprehensivestudieswere done in the field of local administrations specific to Turkey especially as a result of evaluationswhichwere done within the frame of adoption to EU and the change in the structure of recent local administrations. 6360 Numbered“Law To Change in Some of Law and StatutoryDecrees with The Establishment of Metropolitan Municipality in Fourteen Province and Twenty Seven Districts ' is the main one of theseregulations. While this law extended the service areas of metropolitan municipality in the metropolis provinces as the territorialbordary of province, turnedthe villages into the neighborhoods without the legal entity. The villageswereconstituted as the smallest local administration unit generally with the population by 442 numbered law in Turkey in 1924, they got the legal entity and they have protected theirexistence as an administrative unit up to today. Accordingly, the headman has got rightsagainst the centraladministration as a local administration body and using his/her legal entity. He has a position to be the administrator of ruralarea. However, the villages got losttheir legal entity in the metropolitan cities with this new regulation and they got the status of quarter. The regulationabout the quarteradministration in Turkey was constitutedunder the name of ”The Law aboutOrganisation of Headmen and Board of Alderman in The Cities and Towns" in 1944 and they have still protected theirexistence. The position of headman is between the representative of the centraladministration and local administrations. The following cases are among the mostimportant ones of the topics at issue; about what the case of villageswhich got losttheir legal entity with the new regulation within the scope of this case, whichchanged in socio-economic and culturalsenses, about whom the headmenwill deal with, and about that the law on the quarteradministrationwhich has been very old and whichrequires a revision has got greatdeficiencies at this point. The following cases come under the question; especially, the municipalities wereheld responsible for the provincialadministrative boundaries, the villagestransferredtheirresponsibilities on the ruralareas, the villages got the responsibilities in the sense of being a quarter, and the position of headmen. The view of headmen who are at a significantplace in the administration of ruralarea on the topic has the importance for this study within this scope. The law related to the old village/new districts' situation and the administration of district was reviewed with 6360 numbered law within the scope of this study, the headmen's situation who had the new rights and obligations as the headman with 6360 numbered law while they had the legal identity in the position of headmanwas tried to be determinedtheorically specific to the study. Then, it was revealed what are the headmen'sopinionabout the the transformation of settlements in the position of village to the district in the metropolitan municipalities whichgained the status of being The Metropolitan Municipality with 6360 numbered law, and about how theyaccepted the process. Moreover,thesurvey method which is one of the quantitative research techniques in the purpose of measuring how the metropolitan and metropolitan district mayorsaccepted the situation with the governors who are the provincialcivilianauthorithy and the district governors as the law enforcementofficersbeing one of the importantpoints in the studywas implemented. The resultswereinterpreted as theywereanalyzed on SPSS program. At the end of the study, it was determined that the governor, district governor andmayorshave the different approaches/viewpoints/expectations, and from the point of intepretation of the obtainedfindings, the problems of old village/new neighborhoods' headmenweredetermined and in order to demolishtheseproblems, it was contributed to the literature as the recommendations such as increasing the liberty, representationpower and providing the financialopportunities at a certainlevelweregiven at an extent to giveopportunities to the old village/new neighborhoods to adapt the new situation. Furthermore, the solution was tried to be given for the problems with the recommendations such as changing some articles of The Neighborhood Act And addiction of new articles to The Neighborhood Act in order that these old villages/new neighborhoodsbeingafter6360 Numbered Law are integrated with the current situation.
Benzer Tezler
- 6360 sayılı yasa ve uygulamasına yönelik değerlendirmeler: Hatay (Kırıkhan) örneği
Evaluations of law no. 6360 and its iplementation: Hatay (Kırıkhan) example
BURAK KARAOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TEK
- Türkiye'de yerel yönetimlerin gelişimi ve 2000 sonrası reform çalışmaları
The development of local goverment in Turkey and the studies of reform efforts after 2000
FERHAT ATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH KARATAŞ
- The change of public service provision in former villages/today's neighborhoods
Köyden mahalleye dönüştürülen yerleşmelerde kamusal hizmet sunumunun değişimi
MURAT ÖLMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- 6360 sayılı kanuna göre köylerin mahalleye dönüşümü: Eskişehir çifteler ilçesi örneği
Transforming villages into neighbourhoods according to the 6360 act : Case of cifteler district in Eskişehir
MEHMET UĞUR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER ÖZMEN
- 6360 sayılı yasa sonrasında büyükşehir belediyelerinde yaşanan değişim ve dönüşümün yerel kalkınma kapsamında incelenmesi: Mülki idare amirleri ve belediye başkanlarının bakışı
Examination of the change and transformation in metropolitan municipalities after law no 6360 within the scope of local development: The perspectives of regional administratives and mayors
HATİKE KOÇAR UZAN
Doktora
Türkçe
2021
Kamu YönetimiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ETHEM TAŞ