Tip 1 diyabetes mellitus tanılı adölesan hastalarda psikolojik faktörlerin, sosyodemografik ve klinik özelliklerin glisemik kontrol ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between psychological factors, sociodemographic characteristics and clinical features with glycemic control in patient with type 1 diabetes mellitus
- Tez No: 627051
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA DENİZ PAPATYA ÇAKIR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: adölesan, diyabetes mellitus, glisemik kontrol, psikolojik faktörler, psikososyal faktörler, adolescent, diabetes mellitus, glycemic control, psychological factors, psychosocial factors
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı tip 1 diyabetes mellitus (T1DM) tanısı ile izlemi olan adölesanlarda glisemik kontrol ile bireysel ve ailesel psikolojik faktörlerin (depresyon, anksiyete, çocukluk çağı olumsuz yaşantılar, algılanan sosyal destek, ebeveyn tutumu), sosyodemografik özelliklerin ve klinik özelliklerin ilişkisinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Haziran 2019 - Ekim 2019 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hastalıkları Kliniği, Çocuk Endokrinoloji Polikliniği'nden T1DM tanısı ile en az 6 aydır takipli olan 10-18 yaş aralığında bulunan 56 hasta dahil edilmiştir. Çalışmaya katılmayı kabul eden hastalar ve ailelerinden yazılı olarak onamları alınmıştır. Hasta ve annesinden alınan bilgilerle araştırmacılar tarafından oluşturulmuş olan klinik özellikler ve sosyodemografik veri formu doldurulmuştur. Hasta çocuktan; kendilerini değerlendirmek üzere Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ), Çocuklar için Anksiyete Belirtileri Tarama Ölçeği (ÇATÖ), Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantılar Ölçeği (ÇÇOYÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) doldurmaları istenmiştir. Çocukların annelerinden; kendilerindeki anksiyete ve depresyon belirti düzeyini değerlendirmek üzere Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), ebeveyn tutumunu değerlendirmeye yönelik Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI) doldurmaları istenmiştir. Glisemik kontrol, son üç aydaki ortalama kan şekeri düzeyini (son ayın %50'si) temsil eden glikolize hemoglobin (HbA1c) ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızın sonuçlarına göre, çocuk hasta grubu HbA1c değerleri ortalaması %9,48'dir. Hastaların 8'inin (%14,3) HbA1c %8,5 grubunda yer aldığı saptanmıştır. Çalışmamızda örneklem aylık gelir düzeyine göre gruplandırıldığında, aylık gelir düzeyi yüksek olan grubun aylık gelir düzeyi düşük olan gruba göre HbA1c değerleri daha düşüktür, sosyoekonomik düzeyi yüksek olan grupta glisemik kontrolün daha iyi olduğunu gösteren bu fark istatistiksel olarak anlamlı düzeye ulaşmamıştır. Karbonhidrat sayımı yapan grubun karbonhidrat sayımı yapmayan gruba göre HbA1c düzeylerinin ve ÇATÖ puanlarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük olduğu saptanmıştır. Sosyodemografik verilerden kardeş sayısı ile HbA1c düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde bir korelasyon saptanmıştır. Klinik verilerden başvuru HbA1c düzeyi ile HbA1c düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde bir korelasyon, günlük kan şekeri ölçüm sayısı ve insülin enjeksiyon sayısı ile HbA1c düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönde bir korelasyon saptanmıştır. Çocuk hastalara uygulanan ölçeklerden ÇDÖ puanları ile HbA1c düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde bir korelasyon saptanmıştır. Çocuk hastalara uygulanan ölçekler ile annelere uygulanan ölçekler arasındaki ilişki incelendiğinde; ÇATÖ ölçek puanları ile BAÖ ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde bir korelasyon saptanmıştır. ÇATÖ ve ÇDÖ ölçek puanları ile BDÖ ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde bir korelasyon saptanmıştır. ÇBASDÖ aile alt ölçek puanları ve toplam ölçek puanları ile BAÖ ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönde bir korelasyon saptanmıştır. Çalışmamızda oluşturulan çoklu doğrusal regresyon modelinde, bağımsız değişken olarak yaş, cinsiyet, eğitim durumu ve vücut kitle indeksi; bağımlı değişken olarak HbA1c değişkeni belirlenmiştir. Bu modele göre tekli korelasyon analizlerinde HbA1c ile ilişkisi gösterilemeyen yaş ve eğitim yılının çoklu doğrusal regresyon modelinde HbA1c üzerine etkisi gösterilmiştir. Sonuç: Çalışmamızda bazı sosyodemografik ve klinik özelliklerin T1DM tanılı hastalarda glisemik kontrol ile ilişkisinin olduğu, psikolojik faktörlerden adölesanlarda depresyon düzeylerinin HbA1c ile pozitif yönde korele olduğu, annelerin depresyon ve anksiyete düzeylerinin hastaların depresyon ve anksiyete düzeyleri ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. T1DM tanılı adölesanların ve ebeveynlerinin tanı anından itibaren psikososyal açıdan desteklenmesini öneriyoruz.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to investigate the relationship between glycemic control and individual and familial psychological factors (depression, anxiety, adverse childhood experiences, perceived social support, parental attitude), sociodemographic characteristics and clinical features in adolescents with type 1 diabetes mellitus (T1DM). Materials and Methods: 56 patients between the ages of 10-18 who have been followed for at least 6 months with the diagnosis of T1DM from the University of Health Sciences Bakırköy Dr. Sadi Konuk Training and Research Hospital, Pediatric Endocrinology Outpatient Clinic were included in the study. Written consents were obtained from patients and their families who agreed to participate in the study. The clinical features and sociodemographic data form created by the researchers were filled in by the information received from the patients and their mothers. Patients were asked to fill out the Children's Depression Inventory (CDI), the Screen for Child Anxiety Related Emotional Disorders (SCARED), Adverse Childhood Experiences (ACE) questionnaire and the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS). Mothers of the patients were asked to fill out the Beck Anxiety Inventory (BAI) and Beck Depression Inventory (BDI) to assess their level of anxiety and depression, and the Parent Attitude Research Instrument (PARI) to assess parental attitudes. Glycemic control was evaluated with glycosylated hemoglobin (HbA1c), which represents the average blood glucose level (50% of the last month) in the past three months. Results: According to the results of our study, the mean of HbA1c values in the patient group is %9.48. It was found that eight of the patients (14.3%) were in the HbA1c 8,5 group. In our study, when the sample was grouped according to monthly income level, the group with high monthly income level had lower HbA1c values compared to the group with low monthly income level, and this difference which showed that glycemic control was better in the group with high socioeconomic level did not reach statistically significant level. HbA1c levels and SCARED scores were found to be statistically significantly lower in the carbohydrate counting group compared to the group not counting carbohydrates. According to sociodemographic data, a statistically significant positive correlation was found between the number of siblings and HbA1c levels. According to clinical features, there is a statistically significant positive correlation between initial HbA1c level and HbA1c levels, and statistically significant negative correlations between daily blood glucose measurements and insulin injection count and HbA1c levels. A statistically significant positive correlation was found between CDI scores and HbA1c levels. When the relationship between the scales applied to pediatric patients and the scales applied to mothers is examined; A statistically significant positive correlations were found between the scores on the SCARED, CDI and BAI. A statistically significant negative correlations were found between the family sub-scale scores, total scores of MSPSS, and the BAI scores. Age, gender, educational status and body mass index as independent variables; HbA1c variable is determined as dependent variable in the multiple linear regression model in our study. According to this model, the effect of age and education year on HbA1c was shown in the multiple linear regression model, which were not shown to be associated with HbA1c in single correlation analyses. Conclusion: In our study, it was understood that some sociodemographic and clinical features were associated with glycemic control in patients diagnosed with T1DM, patients' depression levels as a psychological factor correlated positively with HbA1c, and also depression and anxiety levels of mothers of patients were associated with depression and anxiety levels of patients. We recommend psychosocial support to adolescent with T1DM and their parents from the time of diagnosis of T1DM.
Benzer Tezler
- Tip 1 diyabetes mellitus tanılı çocuk ve adölesan hastalarda glisemik değişkenliğin nefropati, endotel fonksiyonu ve kan basıncı kontrolü üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of glycemic variability on nephropathy, endothelial function and blood pressure control in child and adolescent patients diagnosed with type 1 diabetes mellitus
BURAK ERDEM KÖSALI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN CANER KABASAKAL
- Hashimoto tiroiditi tanılı pediatrik hastaların tanı anındaki tiroid fonksiyontestlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of thyroid function tests at the time of diagnosis in pediatric patients with hashimoto thyroiditis
ESRA BALBAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA DURSUN
- Tip 1 diyabetes mellituslu olguların tanı ve tedavilerinin retrospektif değerlendirilmesi
A retrospective assessment of patients with diabetes mellitus TYPE 1 diagnosis and treatment
ZEYNEP KARACA AYDOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH BATTAL
- Tip 1 diyabetes mellituslu hastalarda tanı gecikmesinin değerlendirilmesi
Evaluation of delayed diagnosis in TYPE 1 diabetes mellitus
FATMA KOCAEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıUludağ ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK TARIM
- Tip 1 diyabetes mellitus tanısıyla takip edilen hastalarda otoimmün tiroidit hastalığı sıklığının ve kliniğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the frequency and clinic of autoimmune thyroiditis in patients followed with type 1 diabetes mellitus
EVRİM KILIÇLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSelçuk ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FUAT BUĞRUL