Kütüphanelerde yapay zekâ uygulamaları
Artificial intelligence applications in libraries
- Tez No: 628687
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEVZAT ÖZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin geldiği seviye makine veya robotik cihazların sosyal ve iktisadi hayatta yaygın olarak kullanılmasını sağlamıştır. Bu anlamda özellikle kurumların verimi artırmak ve daha etkin hizmet sağlayabilmek amacıyla aktif olarak kullandıkları bu teknolojilerin bugün de yarın da insan hayatında büyük bir yer kaplayacağı kaçınılmazdır. Bugün oldukça popüler olan ve önemi üzerinde çokça durulan teknolojilerin başında yapay zekâ gelmektedir. Yapay zekâ, insanın yüzyıllardır hayalini kurduğu ve mitolojiden edebiyata birçok alanda bahsi geçen insan gibi düşünüp hareket edebilen ve insana hizmet için kullanılan adı varlıklar olarak düşlenmiştir. Modern anlamda ise başlangıcı ve gelişimi ise 20. yüzyıl ortalarını bulmuş ve günümüzde popüler bir alan olarak ilerlemesini sürdürmektedir. Yapay zekâ teknolojisi de diğer buluş ve ilerlemelerde olduğu gibi sosyal hayatı ve kurumları değiştirmekle birlikte bu değişimin büyük bir çapta gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Bu araştırma problemini,“Yapay zekâ teknolojisinin etkisiyle yeniden şekillenecek olan birçok yapı gibi kütüphanelerin de değişime uğrayacak olmasının kaçınılmazlığı dolayısıyla Ankara'daki üniversite kütüphaneleri özelinde Türkiye'nin bu dönüşüme hazır olup olmadığı”fikri oluşturmuştur. Araştırma dört aşamadan meydana gelmiştir: Birinci aşamada, kuramsal altyapı oluşturulması amacıyla kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. Bu bağlamda; yapay zekânın tarihçesi ve türleri, kütüphane hizmetleri, yapay zekânın kütüphane hizmetlerine uygulanması, yapılmış yabancı ve yerli uygulama örnekleri ile çeşitli tanımlar ve açıklamalar yapılmıştır. İkinci aşamada, Ankara'da üniversite kütüphaneleri yöneticileriyle yapay zekâ bilinci ve uygulamalarının ne seviyede olduğunu belirlemek için anket çalışmaları yapılmıştır. Bu bağlamda Ankara'da bulunan 18 üniversite kütüphanesinde çalışmakta olan 160 kütüphaneciden 110 kütüphaneciye 18 sorudan oluşan bir anket çalışması uygulanmıştır. Üçüncü aşamada ise konunun önemi üzerine detaylı bir analiz yapılarak bu konuda Türkiye'deki kütüphaneler ve kütüphanecilik adına olumlu ve olumsuz yönler tespit edilmiş, araştırmanın özgün değerleri ortaya çıkarılmıştır. Dördüncü aşamada Ankara örneğinden hareketle Türkiye'deki durum değerlendirilecek, yabancı uygulamalarla karşılaştırılacak ve bu bağlamda neler yapılabileceği tartışılmıştır. Araştırma sonucunda kütüphanecilerin yapay zekâ teknolojisine ve potansiyel etkilerine tam olarak hazır olamadığı, gerekli planlama ve eğitimlerin yapılmasına dair önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The level at which the developments in information and communication technologies have reached has enabled the widespread use of machinery or robotic devices in social and economic life. In this sense, it is inevitable that these technologies, which are actively used by institutions in order to increase efficiency and provide more efficient service, will occupy a large place in human life today and tomorrow. Artificial intelligence is one of the technologies that are very popular today and its importance is emphasized. Artificial intelligence has been imagined as entities that people have been dreaming of for centuries and can think and act like people mentioned in many fields from mythology to literature. In the modern sense, its beginning and development has reached the mid-20th century and continues to be a popular area today. Artificial intelligence technology, as in other inventions and advances, is changing social life and institutions, but it is estimated that this change will take place on a large scale. This research problem, the“inevitability due to university libraries in Ankara of having the library as many buildings that will be reshaped by the impact of artificial intelligence technology will undergo the change in private to Turkey whether it is ready for this transformation”has created idea.The research has four stages: In the first stage, a comprehensive literature review was conducted in order to establish a theoretical infrastructure. In this context; Various definitions and explanations have been made with the history and types of artificial intelligence, library services, application of artificial intelligence to library services, examples of foreign and domestic applications. In the second stage, surveys were conducted with the managers of university libraries in Ankara to determine the level of artificial intelligence awareness and practices. In this context, a questionnaire with 18 questions was applied to 110 librarians from librarians working in 18 university libraries in Ankara. In the third stage, performing a detailed analysis on the importance of issues on behalf of libraries and librarianship in Turkey in this regard have been identified positive and negative aspects are revealed by the original value of the research. In the fourth step, for example moving from Ankara assessed the situation in Turkey, compared with foreign practices and discussed what can be done in this regard. As a result of the research, suggestions were made regarding the fact that librarians are not fully prepared for artificial intelligence technology and potential effects, and that necessary planning and training are carried out.
Benzer Tezler
- Bilgi merkezlerinde yapay zekâ uygulamaları: Türkiye için durum analizi
Artificial intelligence applications in information centers: General situation analysis for Turkey
NAGEHAN SELÇUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgi ve Belge YönetimiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ AKKAYA
- Üniversite kütüphanelerinin geleceği: Yapay zekâ ve büyük veri analitiğinin avantajları ve dezavantajları
The future of university libraries: Advantages and disadvantages of artificial intelligence and big data analytics
BURAK SAVAŞ SARIÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgi ve Belge YönetimiKastamonu ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİD DERVİŞ
- Yapay zekâ ve makine öğrenmesinin kütüphane otomasyon sistemlerine entegrasyonu: Otomatik kataloglama
Integration of artificial intelligence and machine learning in library automation systems: Automatic cataloging
MEHMET BURAK MURAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgi ve Belge YönetimiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BAYTER
- Bilgi hizmetlerinde kullanıcı uyumlu dijital dönüşüm süreçleri, teknostres ve tasarım odaklı düşünme stratejileri
User compatible digital transformation processes, technostress and design thinking strategies in information services
KAAN ÇINAR
Doktora
Türkçe
2024
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FAHRİ FURAT
- Üniversite kütüphanelerinde yapay zekâ teknolojilerinin kullanımı: Yeni nesil üç boyutlu uygulamalar
The use of artificial intelligence technologies in university libraries: New generation immersive technologies
HARİKA BAŞ GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilgi ve Belge YönetimiMarmara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜSSÜN GÜNEŞ