Üniversite kütüphanelerinin geleceği: Yapay zekâ ve büyük veri analitiğinin avantajları ve dezavantajları
The future of university libraries: Advantages and disadvantages of artificial intelligence and big data analytics
- Tez No: 908293
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAMİD DERVİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Yapay zekâ (YZ), öğrenme, akıl yürütme, kendini düzeltme ve yaratıcılık gibi insan zekâsı süreçlerini simüle eden yazılımları ifade etmektedir. Yapay zekâ, kütüphane işlemleri üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Bu çalışma, yapay zekânın kütüphanecilik alanında benimsenmesine odaklanmakta olup, yapay zekâ kullanımının yol açtığı/açabileceği sorunları ve faydaları ele alarak, dijitalleşme sürecine katkıda bulunabilecek en etkili teknolojinin yapay zekâ olduğunu vurgulamaktadır. Çalışma, kütüphane süreçlerinde yapay zekâ kullanımına dair çeşitli yönleri kapsamaktadır. Bu da referans hizmetinden kataloglamaya, sınıflandırmadan indekslemeye ve edinimde uzman sistem uygulamalarına kadar çeşitli kütüphane işlevlerini içermektedir. Ayrıca, doğal dil işleme uygulamalarından örüntü tanıma uygulamalarına ve kütüphane faaliyetlerindeki robotik uygulamalara kadar geniş bir yelpazede yapay zekâ konularına odaklanılmaktadır. Araştırmada kütüphanelerde yapay zekâ kullanımına geçişte karşılaşılabilecek finansal belirsizlik, beceri eksiklikleri, iş akışı süreçlerinde direnç gibi sorunlar detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Bununla birlikte, yapay zekâ kullanımının getirebileceği faydalar da vurgulanmaktadır. Operasyonel verimliliği artırmak, kullanıcı deneyimini iyileştirmek ve yeni hizmetler aracılığıyla geniş kitlelere ulaşmak gibi avantajlar kütüphane operasyonlarına kazandırılabilecek faydalardan sadece birkaçıdır. Çalışma, kütüphanelerin yapay zekâdan maksimum düzeyde faydalanabilmesi için kendilerini nasıl konumlandırabilecekleri konusunda da öneriler sunmaktadır. Çalışma, Türkiye'de üniversite kütüphanelerinin ve kütüphanecilerinin yapay zekâ ve büyük veri konularındaki mevcut bilgi durumunu ölçmeyi ve dünya genelinde kütüphanelerin dönüşümünü yansıtmayı amaçlamıştır. Günümüzde küresel ölçekte bilgi ve teknoloji hızla ilerlerken, kütüphaneler de geleneksel rollerinin ötesine geçmekte ve modern teknolojileri benimsemektedir. Bu çerçevede, yapay zekâ ve büyük veri analitiği gibi ileri düzey teknolojiler, kütüphanelerin geleceğini belirlemektedir. Araştırma, URAP 2023-2024 listesinde ilk 20'ye giren üniversitelerin kütüphaneleri özelinde değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
Artificial Intelligence (AI) refers to software that simulates human intelligence processes such as learning, reasoning, self-correction, and creativity. AI has a profound impact on library operations. This study focuses on the adoption of AI in the field of librarianship, addressing both the potential challenges and benefits of AI use, while emphasizing that AI is the most effective technology to contribute to the digitization process. The study covers various aspects of AI use in library processes, including reference services, cataloging, classification, indexing, and the application of expert systems in acquisitions. Furthermore, it focuses on a wide range of AI topics, from natural language processing applications to pattern recognition and robotic applications in library activities. The research thoroughly examines the challenges that may arise during the transition to AI use in libraries, such as financial uncertainties, skill gaps, and resistance in workflow processes. However, it also highlights the benefits that AI can bring, such as improving operational efficiency, enhancing user experience, and reaching broader audiences through new services. The study also offers recommendations on how libraries can position themselves to fully benefit from AI. The research aims to assess the current knowledge of AI and big data in university libraries and among librarians in Turkey, while reflecting the transformation of libraries worldwide. As information and technology rapidly advance globally, libraries are evolving beyond their traditional roles and adopting modern technologies. In this context, advanced technologies like AI and big data analytics are shaping the future of libraries. The research focuses on libraries from universities ranked in the top 20 in the URAP 2023-2024 list.
Benzer Tezler
- Contextualizing 'context' in architectural theory via a conceptual model
Mimarlık kuramında bir kavramsal model ile bağlamı bağlamsallaştırmak
EDANUR KILIÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL DEMİR
- Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi roman kullanımına yönelik öğretmen görüşleri: Antalya ili örneği
Teachers' opinions on the use of historical novel in teaching social studies: The example of Antalya province
AHMET YASİN ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN KİRİŞ AVAROĞULLARI
- Türkiye'deki üniversite kütüphanelerinin mobil geleceği
A mobile future for university libraries of Turkey
GÜLÇİN KUBAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Bilgi ve Belge YönetimiKadir Has ÜniversitesiYeni Medya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EYLEM YANARDAĞOĞLU VOROS
- Üniversite kütüphanelerinde ilişkisel yaklaşımlı halkla ilişkiler Ankara'daki Üniversite kütüphaneleri üzerine bir araştırma
University libraries' public relations activitie in scope of relational approach: A research about University libraries in Ankara
GÖKÇE KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgi ve Belge YönetimiAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BESİME PINAR ÖZDEMİR
- Kütüphanelerde performans değerlendirmesi ve yönetime etkisi
Performance evaluation in libraries and effected to management
NERMİN ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Bilgi ve Belge YönetimiAnkara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZLI ALKAN