Et-Tuḥfetü'z-Zekiyye fi'l-Lüġâti't-Türkiyye'deki söz varlığının Kazak ve Kırgız lehçelerindeki durumu
Situation of meeting in et-Tuḥfetü-Zekiyye fi'l-Lüġâti't-Turkey in sweet and Kyrgyz dialects
- Tez No: 628758
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR BALCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lügati't-Türkiyye, Memlûk-Kıpçak, Kazak Türkçesi, Kırgız Türkçesi, söz varlığı, Et-Tuhfetu'z-Zekiyye Fi'l-Lugati't-Turkiyye, Mameluke-Kipchak, Kazakh Turkish, Kyrgyz Turkish, vocabulary
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 385
Özet
Bu çalışmada, Memlûk-Kıpçak sahası sözlük-gramer eserlerinden olan Et-Tuḥfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lüġâti't-Türkiyye adlı yazmanın söz varlığı, Çağdaş Kıpçak lehçelerinden Kazak Türkçesi ve Kırgız Türkçesi ile art zamanlı olarak karşılaştırılmıştır. Tez, temel olarak giriş, inceleme ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde Memlûk sahasında yazılmış eserler ve Kazak Türkçesi ile Kırgız Türkçesi hakkında bilgi verilmiş ve Memlûk sahası sözlük-gramer alanında yazılmış eserler tanıtılmıştır. İnceleme bölümünde, Et-Tuḥfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lüġâti't-Türkiyye adlı eserdeki söz varlığı Kazak Türkçesi ve Kırgız Türkçesi ile karşılaştırılmıştır. Semantik özelliklerin esas alındığı inceleme bölümü kendi içinde iki bölüme ayrılmaktadır. Birinci bölümde Kazak Türkçesi ve Kırgız Türkçesindeki söz varlığı tespit edilmiş, ikinci bölümde ise anlam olayları belirlenmiştir. Sonuç bölümünde ise, Et-Tuḥfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lüġâti't-Türkiyye'deki Kıpçak lehçesi özellikleri gösteren söz varlığı değerlendirilmiş, eser ile Kazak Türkçesi ve Kırgız Türkçesi arasındaki başlıca fonetik özellikler belirlenip farklı ve yakın yönleri aktarıldıktan sonra anlam olaylarında tespit edilen değişimler birkaç örnek ile birlikte verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the vocabulary of Et-Tuḥfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lüġâti't-Turkiyye, which is one of the dictionary-grammar works of Mameluke-Kipchak area, was compared with Kazakh Turkish and Kyrgyz Turkish in contemporary Kipchak dialects. The thesis basically is occured with introduction, examination and conclusion sections. In the introduction section of the study, the works written in the Mameluke field and information about Kazakh Turkish and Kyrgyz Turkish were given and the works in the dictionary-grammar field in the Mameluke area were introduced. In examination section, the vocabulary in the work named Et-Tuḥfetu'z-Zekiyye Fi'l-Luġâti't-Turkiyye was compared with Kazakh Turkish and Kyrgyz Turkish. The examination section, which is based on semantic features, is divided into two parts. In the first part, the vocabulary in Kazakh Turkish and Kyrgyz Turkish has been determined, in the second part, meaning events are defined. In conculusion section, in the Et-Tuḥfetu'z-Zekiyye Fi'l-Luġâti't-Turkiyye, the vocabulary that is showed the Kipchak dialect features were evaluated, after determining the main phonetic features between Kazakh and Kyrgyz Turkish and different and close aspects of the work are transfered and some changes that are detected in meaning events are given with a few examples.
Benzer Tezler
- Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî esasında Memlük-Kıpçak sahasında yazılan sözlüklerdeki söz varlığı üzerine inceleme
The examination on the vocabulary in the dictionaries written in the Mamluk-Kipchak period basis on Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî
FATMA MOHAMED AHMED ELTAMIMI ELSHERBINI
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Tarihî Kıpçak Türkçesinde yapım ekleri
Production suffixes in historical Kipchak Turkish
ESRA POYRAZ
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİKRİ TURAN
- Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lugati't-Türkiyye çeviri-fiil incelemesi
Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lugati't-Türkiyye çeviri-fiil incelemesi
HAMDİ KHAİRULLAH
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lugati't-Türkiyye'de fiil
The verb in Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lugati't-Türkiyye
MUSA SALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Et-Tuhfetü'z-Zekiyye fi'l-Lugati't-Türkiye üzerine bir dil incelemesi
Başlık çevirisi yok
GÜLHAN AL-TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL