İnflamatuar barsak hastalarının tedaviye uyumu: Bir ölçek geliştirme çalışması
Treatment adherence in the patients with inflammatory bowel disease: A scale development study
- Tez No: 628887
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BERNA NİLGÜN ÖZGÜRSOY URAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Giriş-Amaç: Bir sitokin olan ve çeşitli hastalıkların patogenezinde rol oynayan Tümör Nekrozis Faktör'ü (TNF) inhibe etmek için kullanılan anti-TNF ajanlar günümüzde sıklıkla tercih edilen bir tedavi yoluna dönüşmüştür. Kronik hastalıklarda uzun süreli tedavi yollarının uyumu zorlaştırdığı bilinmektedir. Uzun süreli tedavi yolları haricinde, bilgi eksikliği, sosyodemografik bilgiler ve bazı diğer etkenler de adaptasyon sürecini etkileyen faktörler arasındadır. Tedavi uyumunu sağlama ve sürdürmede ise hemşirelere önemli rol düşmektedir. Tedavi uyumunu ölçen ölçeklerin sınırlı olması ve olanların da anti-TNF alfa tedavi uyumunu ölçmeye uygun olmamasından dolayı bu alana özgü bir ölçek geliştirme çalışması yapılması amaçlanmıştır. Gereç-Yöntem: Metodolojik olarak planlanan bu çalışmada İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde gastroenteroloji bilim dalına başvuran anti-TNF alfa tedavisi alan hastalar araştırmanın evrenini oluştururken, anti-TNF alfa tedavisi alan İBH hastaları çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler“Hasta ve Hastalık Tanıtım Formu”ve hastaların tedavi uyumlarını değerlendirmeye yönelik 40 maddelik soru havuzundan oluşan taslak“Anti-TNF alfa tedavi uyum ölçeği”kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların demografik bilgilerine göre (n=165) yaş ortalaması 41.44 ± 12.81, %48.5 lise mezunu, %29.1 emekli veya çalışmıyor, hastaların %36.9'u İBH harici en az bir kronik hastalığa daha sahip olduğunu ve %68.5'i tedavi süresinde çeşitli yan etkiler gördüğünü belirtmiştir. 40 maddelik soru havuzu uzman görüşü sonrası (14 uzman için 0.51 KGO sınır değeri kabul edilerek) sınır altında kalan maddelerin çıkarılmasıyla 0.84 KGİ değeri ve 33 madde ile pilot uygulama yapılmıştır. Varimax döndürme yöntemi ile yapılan açıklayıcı faktör analizi (AFA) sonuçlarına göre yanlış gruplanan, binişik olan ve 0.40 faktör yük sınırı altında kalan maddeler çıkarıldıktan sonra 12 madde ve 4 alt boyut elde edilmiştir. Cronbach's Alpha değeri ilk alt boyut için .838; ikinci alt boyut için .802; üçüncü alt boyut için .807; dördüncü alt boyut için .722 ve ölçeğin tamamı için (12 madde) .816 olarak hesaplanmıştır. Normal bir dağılım gösteren (multivariate/cr. = 9.045) ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi (DFA) modellemesi için maximum likelihood hesaplama yöntemi kullanılmıştır. Birinci düzey çok faktör analizi sonuçlarına göre İBH tedavi uyumu ölçeğinin uyum iyiliği indekslerine bakıldığında; RMSEA 0.067; GFI 0.92; AGFI 0.87; CFI 0.95; χ2 ise 79.876 (p=0.000) değerleri ile kabul edilebilir düzeyde olduğu söylenebilmektedir. Yapılan DFA sonucu 12 madde, 4 alt boyut ile bağlantılı bulunmuştur. Araştırmada geliştirilen ölçeğin son hali 12 madde ve 4 alt boyuta sahiptir. Bu boyutlar“Kişisel Etkenler”,“Farkındalık”,“Tedaviyi Bırakma”ve“Endişe ve Baş etme”dir. Sonuç: Yapılan analizler sonucunda 12 madde ve 4 alt boyuttan oluşan“Anti-TNF Alfa Tedavi Uyumu Ölçeği”nin (ATA-TUÖ) geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu, klinik pratikte uygulanabilir olduğu belirlenmiştir. Daha büyük popülasyonlarda tekrar geçerlilik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması, yanı sıra sadece İBH hastalarında değil, diğer inflamatuar hastalıklarda da kullanılarak ölçeğin sınanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Introduction-Aim: The anti-Tumor Necrosis Factor agents which are used for inhibiting the Tumor Necrosis Factor (TNF) which is a cytokine and plays a role on a variety of disease' pathogenesis are has often become a preferred treatment way. It is known that long-term treatment methods in chronic diseases complicate compliance. Apart from long-term treatment, lack of information, sociodemographic information and some other factors are among the factors affecting the adaptation process. Nurses play an important role in providing and maintaining treatment compliance. Since the scales measuring treatment compliance are limited and those that are not suitable for measuring anti-TNF drug compliance, it is aimed to develop a scale specific to this area. Materials-Methods: In this study which is planned methodological study, Patients who received anti-TNF alpha treatment, who applied to the gastroenterology department of Izmir Katip Çelebi University Atatürk Training and Research Hospital constituted the population of the universe of study, IBD patients receiving anti-TNF alpha treatment were the sample of the study. In order to collect data, the“Illness and Patient Identification Form”and a draft“Anti-TNF Treatment Compliance Scale”, which is consisting of 40 items developed by the researcher, were used to evaluate the treatment compliance of the patients. Results: According to the demographic information of the individuals participating in the study (n = 165), the average age is 41.44 ± 12.81, 48.5% high school graduates, 29.1% retired or not working, 36.9% of individuals have at least one chronic disease other than IBD and 68.5% stated that they had various side effects during the treatment period. After the 40-point question pool expert opinion (by accepting the 0.51 KGO limit value for 14 experts), the pilot study was made after founding 0.84 KGI value and 33 items by removing the items under the border. According to the results of the explanatory factor analysis (EFA) performed with the Varimax rotation method, 12 items and 4 sub-dimensions were obtained after removing the items that were wrongly grouped, overlapping and under the 0.40 factor load limit. Cronbach's Alpha value is .838 for the first sub-dimension; for the second sub-dimension .802; for the third sub-dimension .807; for the fourth sub-dimension .722 and for the entire scale (12 items) were calculated as .816. Maximum likelihood calculation method was used for the modeling of confirmatory factor analysis (DFA) of the scale which has a normal distribution (multivariate / cr. = 9.045). According to the results of the first-level multi-factor analysis, when the goodness of fit indices of the IBD treatment compliance scale are analyzed; RMSEA 0.067; GFI 0.92; AGFI 0.87; CFI 0.95; χ2 can be said to be at an acceptable level with 79.876 (p = 0.000) values. The final version of the scale developed in the research has 12 items and 4 sub-dimensions. These dimensions are“Personal Factors”,“Awareness”,“Quitting Treatment”and“Worrying and Coping”. Conclusion: As a result of the analysis, it was determined that the“IBD Anti-TNF Alpha Treatment Adherence Scale”(ATA-TAS) consisting of 12 items and 4 sub-dimensions is a valid and reliable scale. It is recommended to conduct validity and reliability studies in larger populations, as well as to test the scale not only in IBD patients but also in other inflammatory diseases.
Benzer Tezler
- Hastanemizde inflamatuar barsak hastalığı tanılı hastalarda uygulanan tedavilerin etkinlik, yan etki ve hasta uyumu açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the treatments applied to patients diagnosed with inflammatory bowel disease in haseki̇ suam in terms of effectiveness, side effects and patient compliance
DENİZLER SEZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
İç HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURAN ÇALHAN
- HLA-b27 pozitif ve HLA-B27 negatif spondiloartropatili hastalarda laboratuvar bulgular ve tedaviye yanıt
Laboratory findings and treatment response in patients with HLA-B27 positive and HLA-B27 negative spondyloarthropathy
KONUL ATNALLAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
İç HastalıklarıKaradeniz Teknik Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFİK ALİ SARI
- Ülseratif kolitte yeni aktivasyon göstergesi serum eozinofil katyonik protein
A New activation marker in ulcerative colitis: Serum eosinophilic cationic protein (ECP)
YAKUP ÜLGER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2002
Gastroenterolojiİstanbul Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HÜLYA UZUNİSMAİL
- Çocukluk çağı inflamatuvar barsak hastalıklarında claudin-2, claudin-3 ve claudin-4 proteinlerinin kan düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of blood levels of claudin-2, claudin-3 and claudin-4 proteins in childhood inflammatory bowel diseases
HASAN YANIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAFİYE URGANCI
- Samsun ili ve çevresinde inflamatuar barsak hastalığı tanısı alan çocuk ve adolesanların retrospektif incelemesi
Retrospective analysis of children and adolescents in Samsun and the region around the city, WHO were diagnosed with inflammatory bowel disease
AYŞE İREM SOFUOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
GastroenterolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN GAZİ KALAYCI