Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul-reddi ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi
The investigation of the mediating role of rejection sensitivity and emotion regulation difficulties in the relationship between perceived parental acceptance-rejection and psychological symptoms in university students
- Tez No: 628930
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN DAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn Kabul-Reddi, Reddedilme Duyarlılığı, Duygu Düzenleme Güçlüğü, Psikolojik Belirtiler, Parental Acceptance-Rejection, Rejection Sensitivity, Emotion Dysregulation, Psychological Symptoms
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul reddi ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolleri araştırılmıştır. Çalışmanın örneklemi, Hacettepe Üniversitesinde lisans eğitimi görmekte olan 405 katılımcıdan oluşmaktadır. Veri toplama aşamasında katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği Anne ve Baba Formları, Reddedilme Duyarlılığı Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri uygulanmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel olarak incelenmesinde IBM SPSS 22 programı kullanılmıştır. Örneklem grubundan elde edilen veriler programa kodlanarak, kayıp, uç veri ve normallik analizleri ile veri temizliği yapılmıştır. Daha sonra araştırma sorularına yanıt bulmak amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon, Tek Yönlü Çok Faktörlü Varyans (MANOVA) ve Seri Çoklu Aracı Değişken Analizleri yürütülmüştür. Çalışma sonuçları değerlendirildiğinde, ebeveyn kabul reddi, reddedilme duyarlılığı, duygu düzenleme güçlüğü ve psikolojik belirti değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Demografik değişkenler açısından yürütülen analizler neticesinde algılanan anne reddi, kardeş sayısı açısından farklılaşırken diğer ana değişkenlerin demografik özellikler açısından farklılaşmadığı görülmüştür. Seri Çoklu Aracı Değişken Analizi sonuçlarına göre ise katılımcıların algıladıkları ebeveyn reddi ile psikolojik belirti düzeyleri arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve duygu düzenleme güçlüğünün kısmi aracılık rollerinin olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular algılanan ebeveyn reddinin, bireyleri reddedilmeye karşı hassas kılıp duygu düzenleme noktasında sorun yaşamalarına neden olarak, psikolojik belirtilere zemin hazırladığı şeklinde yorumlanabilir. Algılanan anne ve baba reddinin psikolojik belirtiler üzerindeki dolaylı etkileri incelendiğinde, reddedilme duyarlılığı ile duygu düzenleme güçlüğünün seri aracılığıyla ve duygu düzenleme güçlüğünün tek aracılığıyla olan etkiler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ancak algılanan anne ve baba reddinin reddedilme duyarlılığı aracılığıyla psikolojik belirtileri etkilediği yol anlamlı bulunmamıştır. Yani algılanan anne ve baba reddinin, duygu düzenleme güçlüğünü artırarak psikolojik belirtileri etkileyebildiği gibi, reddedilme duyarlılığı ve duygu düzenleme güçlüğü seri aracılığıyla da psikolojik belirti düzeylerini artırabildiği görülmüştür. Son olarak, çalışmanın klinik doğurguları ve sınırlılıkları açıklanmış, gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the study, it was aimed to investigate the mediating role of rejection sensitivity and emotion dysregulation between perceived parental acceptance-rejection and psychological symptoms. The sample of the study consists of 405 undergraduate students at Hacettepe University. Demographic Information Form, Parental AcceptanceRejection Scale, Rejection Sensitivity Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale and Short Symptom Inventory were applied to the participants in order to measure the variables in the study. SPSS program was used for statistical evaluation of research data. Pearson's Product-Moment Correlation, One Way Multifactor Variance (MANOVA) and Serial Multiple Mediator Analysis were conducted to answer research questions. When the results of the study were evaluated, statistically significant relationships were found between perceived parental acceptance-rejection, rejection sensitivity, emotional dysregulation and psychological symptom. Also, a statistically significant relationship was found between perceived mother rejection and the number of siblings. According to the results of Serial Multiple Mediator Analysis, it was determined that there was partial mediation roles of rejection sensitivity and emotion dysregulation in the relationship between perceived parental rejection and psychological symptom levels. These findings can be interpreted as perceived parental rejection sensitises the individuals against rejection, causes them issues about emotion dysregulation and thus, revealing psychological symptoms accordingly. When the indirect effects of parental rejection on psychological symptoms were analyzed, the effects of emotion dysregulation, rejection sensitivity and emotional dysregulation were found to be statistically significant. Nevertheless, the way that perceived parental rejection affects psychological symptoms through rejection sensitivity was not found significant. In other words, it is observed that parental rejection may affect psychological symptoms by increasing emotion dysregulation and it may increase psychological symptom levels through rejection sensitivity and emotion dysregulation serial multiple mediator as well. Finally, clinical implications and limitations of the study have been explained and suggestions have been made for future studies.
Benzer Tezler
- Farklı fakülte öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul-reddi ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide öz yeterliğin aracı rolünün incelenmesi
Investigating the mediator role of self efficacy in the relationship between parental acceptance-rejection and psychological symptoms in different faculty students
FÜSUN BALAMİR
- Üniversite öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn kabul - reddi ile depresyon ve sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Duygu düzenleme güçlüklerinin aracı rolü
The investigation of the relationship between perceived parental acceptance - rejection and depression and trait anxiety of university students: The mediator role of emotion regulation
ESRA PEKTAŞ
- Üniversite öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn kabul-reddinin öfke ifade tarzı ve depresif belirtiler ile ilişkisinin ebeveyn kabul ve reddi kuramı çerçevesinde incelenmesi
The investigation of the relationships among perceived parental acceptance rejection levels, anger levels, anger expression styles, and depressive symptoms of university students from the conceptional framework of the parental acceptance rejection theory
MERVE KILIÇ
- Üniversite öğrencilerinin geriye dönük olarak çocukluklarında algılamış oldukları ebeveyn kabul veya reddinin yetişkin bağlanma biçimleri ve depresif belirtiler ile ilişkisi
The relationship of university students? retrospective perceived parental acceptance rejection level during their childhood period with adult attachment styles and depressive symptoms
ESİN SALAHUR
- Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabulü/reddi ve kişilerarası bağımlılık arasındaki ilişkide kendini kabulün aracı rolü
The mediating role of self-acceptance in the relationship between perceived parent acceptance/rejection and interpersonal dependency in university students
SEDA DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESEF ERCÜMENT YERLİKAYA