Eş'arîler ve Mâturidîlerin ihtilaf ettikleri noktalarda getirdikleri aklî ve naklî deliller
Rational and narrative proofs for controversial issues between Esh'arîs and Mâturidîs
- Tez No: 630668
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA EKİNCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Ehl-i Sünnet-i Hassa, Ehl-i Sünnet-i Âmme, Eş'arîlik, Mâturidîlik, İhtilaf, Ehl-i Sünnet-i Hassa, Ehl-i Sünnet-i Âmme, Esh„arîs, Mâturidîs, Controversy
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Hz. Peygamber döneminden sonra birçok görüşün ortaya çıkması kaçınılmazdı. Onun vefatından sonra çok sayıda mezhep veya görüş ortaya çıkmış ve onların hepsi de kendilerinin fırka-i naciye olduklarını iddia etmişlerdir. İslam dinini Hz. Peygamber ve sahabe gibi yaşamaya çalışan ve onların inandığı gibi inanan Müslüman çoğunluğa zaman içerisinde Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat denmiştir. Genel olarak ilk üç asırdaki Ehl-i Sünnet mensuplarına Ehl-i Sünnet-i Hassa, bu dönemden sonraki Ehl-i Sünnet mensuplarına ise Ehl-i Sünnet-i Âmme denmiştir. Ehl-i Sünnet-i Hassa kendi içinde Ehl-i Re'y ve Ehl-i Hadis olmak üzere ikiye ayrılırken; Ehl-i Sünnet-i Âmme de kendi içinde Eş'arîlik ve Mâturidîlik olmak üzere iki ana ekole ayrılmışlardır. Ehl-i Sünnet-i Hassa'da, Ehl-i Re'y ekolünde re'y ve içtihad biraz daha ön plandayken, Ehl-i Hadis ekolünde özellikle itikadî meselelerde akıl ikinci planda kalmıştır. Ehl-i Sünnet-i Âmmeyi oluşturan Eş'arîlik ve Mâturidîlik ekolleri arasında genel kabul gören anlayışa göre yaklaşık yirmi kadar meselede ihtilaf vardır. Diğer esas meselelerde ise tamamen müttefiktirler. Yirmi kadar meseledeki ihtilafları ise genelde temelde olmayıp talî meselelerdedir. Bu da her iki ekolün bazen aynı konuya yaklaşım tarzlarının farklı olmasından kaynaklanmıştır. Bir başka ifadeyle her iki ekol veya mezhep, ihtilaf ettikleri konulardaki bazı kavramları farklı şekilde tarif etmişlerdir. Bu sebeple vardıkları sonuçlar farklı olmuştur. Mesela Eş'arî'nin“Cüz'î irade”denen kavramı,“ Dış alemde somut varlığı olan bir şey”olarak kabul etmesi neticesinde ona“Mahluktur”demesi; buna karşın Mâturidî'nin“Cüz'î irade”denen şeyi,“Dış alemde somut varlığı olmayan göreceli, nisbî bir şey”olarak kabul etmesinden dolayı ona“ Cüz'î irade mahluk değildir. Nisbî, göreceli bir şeydir. Bu yüzden insana verilir, ona nisbet edilir.”demesi gibi.
Özet (Çeviri)
It was inevitable that many views appeared after the Prophet Mohammed's period. Many sects or opinions have emerged after his death and all of them claimed that they were fırka-i naciye (survivors). Those who aim to live like Prophet Mohammed and his Companions and have faith like them have been called 'Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat.' Similarly, first members of 'Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat' in the three years following Prophet Mohammed's life were called 'Ehl-i Sünnet-i Hassa.' Later, members of 'Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat' were named as 'Ehl-i Sünnet-i Âmme.' While members of Ehl-i Sünnet-i Hassa were divided into two categories as Ehl-i Re'y and Ehl-i Hadis, members of Ehl-i Sünnet-i Âmme were referred to as Esh'arîs and Mâturidîs. Whereas, in the school of Ehl-i Re'y, personal and judicial opinions were foregrounded, in the school of Ehl-i Hadis, reason is mostly ignored in faith issues. According to the common belief, there are nearly 20 controversial issues between Esh'arî and Mâturidî sects which consist of Ehl-i Sünnet-i Âmme. However, regarding basics of Islam, they are mostly in unison. These 20 controversial issues are mainly based on secondary matters, which stem from different viewpoints of two schools. In other words, each school defines some terms and concepts in a different way. So their conclusions were different. For example, Esh'arî calls“Cüz'î irade”(personal willpower) as 'Creature' since it has“a concrete entity in the outer world.”However, Mâturidî identifies it as 'Non-being' as it“has no outer reality,”and so“is a relative thing, given and related to humanity.”
Benzer Tezler
- İzmirli Muhammed b. Veli ve Mesâilü'l-Hilâfiyyât Beyne'l-Eş'ariyyeti ve'l-Mâtürîdiyyeti isimli eserinin tahkik ve tahlili
تحقيق وتحليل الكتاب المسمى 'المسائل الخلافية بين الأشعرية والماتريدية' لمحمد بن ولي الإزميري
SAİT HİCAZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN YILDIRIM
- Mâtürîdîlik ve Eş'arîlik arasındaki ihtilâflı meselelerde Kemâlüddîn el-Endicânî'nin yeri (Sıdku'l-Kelâm kitabı özelinde)
The position of Kamāl al-Dīn al-Andijānī on the disputed issues between Matudirism and Ash'arism (A specific reference to the book Ṣidqu al-Kalām)
AYŞENUR ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİbn Haldun ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN NEBİ GÜDEKLİ
- Yeni ilm-i kelâmda geleneğe eleştiri bağlamında hikmete yaklaşımların değerlendirilmesi
Assessment of approaches to wisdom in new kalam regarding criticism of tradition
BUKET ATAMAN
Doktora
Türkçe
2023
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÇELİK
- Allah'ın tekvin sıfatı
Başlık çevirisi yok
ARİF YILDIRIM
Doktora
Türkçe
1995
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EMRULLAH YÜKSEL
- İbn Arabî'nin düşünce sisteminde irade hürriyeti ve insanın sorumluluğu
Freedom of will and human responsibility in Ibn Arabi's thougt system
CUMALİ KÖSEN
Doktora
Türkçe
2020
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN TAŞCI